pertèsa paltèsa
pertesàre , vrb Definizione
perricare o abbetiare po interessu, torracontu, fàere o su si fàere sa parte, is partes (aus. àere)
Traduzioni
Francese
prendre parti pour qqn.qqch
Inglese
to side (with)
Spagnolo
tonar partido (por)
Italiano
parteggiare
Tedesco
Partei nehmen.
pértia , nf: pértiga Definizione
nae o cambu de linna noàdile, deretu, longu; canna de bide; su cambighedhu fine de pònnere a iferta, innestandho; bacheta / min. pertiedha, pertighita
Sinonimi e contrari
béltiga,
fuste,
scrichiola,
tràica
Modi di dire
csn:
pértia príngia = chi bogat frutu, de frutu, sa prus in punta de sas duas de una puda; pértia furada, pértia ciurpa = casidhada, a latzu de cani, canna de bide interrada a betare raighinas chentza ndhe la segare dae su fundhu, prantada a fundhu betadu; pértia imbrabia = chi at bogadu brabas, raighinas subra subra; pértia de istrúmbulu = su bàculu de su foete; pértia ispinada = puntorzu; pàrriri pilloni in punt'e pértia = che puzone in nae, che sétidu in punta de ispidu, sempre apunta a tucare, nadu fintzas de pessone chi no tenet frimmesa, sempre prontu a cambiare idea; andai che pudha in pértia = a trevessu, a ziru; pigai a ccn. a pertiedha = a frunza in culu, a trubbu, de malu betu, cumandhèndhelu sempre; andai in pértias de fogu = andai in corrias de fogu; iscudi de pértia = a frunza, a fuste
Frasi
bella madixedha cun sa coa alleputzia, ti poniast in is pértias de sermentu e de suncuna ti fuiast
2.
dus chi bendiant furconis e pértias de istrúmbulu fiant andendi de Serrenti a Muristeni
3.
s'innestu de su sarmentu bogat frutu, si est fatu a pértia príngia ◊ in bíngia dhoi ammancat calincunu fundu: tocat a dhu torrai a ponni a pértia furada ◊ sa pértia sarda si circat s'àcua e calat a fundu
4.
fut una maista inchietosa e is corpus de pértia no beniant disigiaus
5.
cussa piciochedha est che pilloni in pértia, no parat in nisciunu logu ◊ su pilloni in punt'e pértia in su Partiu no serbit! ◊ mascus e féminas seus ogualis: isperaus chi assumancus is fillas no si fàciant pigai a pertiedha! ◊ chi dhu cassu dh'istampu is nàdias a pértia ispinada!
Terminologia scientifica
rbr
Etimo
ltn.
pertica
Traduzioni
Francese
perche,
sarment
Inglese
perch,
vine-shoot
Spagnolo
vara,
pértiga,
sarmiento
Italiano
pèrtica,
tràlcio
Tedesco
Stange,
Rebling.
pertiàcia , nf Sinonimi e contrari cadalana, partabúdiga, perta, paulina Terminologia scientifica crp.
pertiàli , nm Definizione arretza fata cun pertighedhas o giuncu a usu de nassa po piscare ambidha in is errios Sinonimi e contrari nassa Terminologia scientifica ans Etimo srd.
pertiàssu , agt: pertiatzu 1 Definizione
prus che àteru nau de ccn., chi est forte, chi agguantat che pértiga; fintzes chi acostumat a abbetiare
Sinonimi e contrari
corriatu
/
abbetiosu,
aputajolu,
contumaxi,
pistilosu,
testarrudu
Frasi
balla ca no tenit idea de morri: lah ca est pertiatzu!
2.
tanti no ses pertiassu… candu ti puntas!…
Traduzioni
Francese
tenace,
têtu,
opiniâtre
Inglese
wilful,
tenacious
Spagnolo
tenaz,
testarudo
Italiano
tenace,
cocciuto,
pervicace
Tedesco
zäh,
hartnäckig.
pertiàtu, pertiàtzu , agt: pertigatzu Definizione si narat mescamente de s'animale chi portat ispertiadas de pilu diferente (dhu narant fintzes a una genia de caragolu) Sinonimi e contrari balzu, beltigadu, bertigatu, pibarassu / sanzinadu Frasi dh'at mussiau unu cani pertiatzu ◊ su soli fait s'intra e bessi in su celu pertiatzu Etimo srd.
pertiàtzu 1 pertiàssu
pertièdha , nf Definizione pértiga pitica, pigionatzu / circai a pertiedha = chircare a preda furriada, bene meda Sinonimi e contrari pertighita.
pértiga pértia
pertigàtzu pertiàtu
pertighíta , nf Sinonimi e contrari
pertiedha
Frasi
tui chistis peri calàs de pertighita candho non imparas sa poesia! ◊ portat una pertighita po assuidai is pegos
Traduzioni
Francese
baguette
Inglese
rod
Spagnolo
varilla
Italiano
bacchétta
Tedesco
Stab.
pertocàdu , pps, agt: pertocatu,
pertocau,
pratocau,
prestocau,
pretocau Definizione
de pertocare; mescamente nau de gente, chi no est tanti giusta o apostu de conca, chi faet calecunu machiore
Sinonimi e contrari
alivertu,
gadhighinosu,
iscaltaredhadu,
macu,
médiu 2
2.
in bidha la creiant pretocada: sèmpere in sognu andhendhe, sos ojos in sas nues fissos (S.Baldino)◊ o pratocau, bintranci a intru ca ses ispollincu! ◊ genti pretocada no circat mai morti! ◊ si unu che at chi narat pane a su pane lu mirant che conca pertocada!
Traduzioni
Francese
timbré,
sonné
Inglese
touch
Spagnolo
toque,
chiflado
Italiano
tócco
Tedesco
verrückt.
pertocài, pertocàre , vrb: pretocai Definizione
tocare, reguardare, èssere de ccn. o de calecuna cosa; foedhandho de gente po su chi est sa manera de fàere, fàere dannu a su crebedhu de arresurtare unu pagu macos
Sinonimi e contrari
impertocare,
tocae
/
sprestocai
Frasi
su chi ti pertocat, bonu est chi dhu circhis! ◊ in sos archivos si podet imbènnere su chi pertocat s'istória ◊ s'allega de prus importu mannu pertocàt sos annos chi aiat istudiadu (Z.F.Pintore)
2.
cussa maladia dhus pretocat su ciorbedhu!
Etimo
ctl.
pertocar
Traduzioni
Francese
revenir,
concerner
Inglese
to concern,
to be due
Spagnolo
concernir,
corresponder
Italiano
spettare,
riguardare,
attenere
Tedesco
angehen,
zustehen.
pertocàtu, pertocàu pertocàdu
pertócu , agt Definizione nau de unu, chi est de cumportamentos bonos, comente si tocat Sinonimi e contrari ammodau Frasi est gai chi si cumportat custa zente pertoca: sunt autoridades! (S.Patatu)◊ cun sa politzia e sos carabbineris tocat a faedhare in italianu, ca sunt totu zente pertoca e de calidade.
pertojàre , nf Definizione giare pertoja, ifadu, trummentu Sinonimi e contrari ifadare, ifastizire, irfadèschere, trumentai Etimo srd.
pertòsse , nf Definizione genia de infetu chi faet a arremadiu e mescamente a tussi forte e malu a passare, a meda fintzes de si che intostare tussindho, chie dha portat.
pertótu , avb Definizione in p. = deunudotu Frasi issa fit in pertotu segnora.