roadía , nf: arroadia* Definizione genia de costuma, de sótziu o trebballu po calecuna faina o ispesa manna.
ròbba , nf: arrobba,
orrobba Definizione
cosa bastat chi siat, ma mescamente cosa téssia (es. r. de dossu, de letu), fintzes cosas o benes chi si tenent
Sinonimi e contrari
cosa,
cótili,
interessu,
tessinzu,
traste
Modi di dire
csn:
unu mari de robba = unu muntone de cosa; r. de prammu = arrobba chi bendint a metru; r. trata = bestimenta malibigada, bècia; frigare sa r. a pítighe de úngia = samunendhe, frigare sa robba in pódhighes, cun sos pódhighes; illoltiare sa r. = illimpidare, bogare sos trastes dae su sabone
Frasi
in cussa butega bi tenent robba de prammu ◊ custa est robba forte pro pantalones
2.
a un'oru bi aiat robba de linna segada ◊ cussas pro cumpàrrere sunt bàrrias de arracadas e pendhinas, totu robba valorada
Cognomi e Proverbi
smb:
Robba
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
tissu,
étoffe,
biens
Inglese
cloth
Spagnolo
ropa
Italiano
tessuto,
stòffa,
ròba
Tedesco
Stoff.
ròbba 1 , nf Definizione
su bestiàmene bastat chi siat, pigau totu a unu, coment'e tàgiu: dhu narant sing. ebbia / min. robbita, tàgiu de pagos pegos
Sinonimi e contrari
bama,
bestiàmine,
tàgiu
Modi di dire
csn:
r. istella = su mardiedu chi dhi anti bociu s'angioni; r. anzonada = su mardiedu chi portat s'angioni avatu; èssere, o èssereche, in sa r. = èssiri castiendi su bestiàmini; segaresiche una punta ’e r. = bèndheresi una parte de su bestiàmine; r. istraca (nadu in suspu) = fémina mala, bagassa; (nau de ccn.) èssereche in sa chida de sa r. = faendho sa chida chi dhi tocat de atèndhere su bestiàmene, candho dhu contivígiant a chida chida
Frasi
su pastore est immandrendhe sa robba ◊ sa robba in maju cheret tusa ◊ tenet sa robba in sa cussòrgia de fúrriu ◊ s'intendhet sa robba gramuzandhe a trachedhu ◊ maridu meu ch'est in sa robba ◊ una punta de robba mi che sego, ca mi bisonzat dinari ◊ Fulanu tenet in pastore sa robba de frades Piras ◊ fit tempus malu e sa robba morta de fàmine fit dendhe pagu late
Traduzioni
Francese
bétail
Inglese
livestock
Spagnolo
ganado
Italiano
bestiame
Tedesco
Vieh.
robbatía , nf: arrobbatia Definizione trastu de coghina ue si chistit cosas de papare, o fintzes aposentedhu serrau cun arretza de dhue passare ària ma chentza intrare bobbois Sinonimi e contrari arrebustu Frasi si ponzeit a cumpidare totu sas beradas e sas robbatias in chirca de un'aizu de pane.
robbéllu rebbèlle
robbichèdha , nf: robbixedha Definizione min. de robba, orrobba de pagu contu, pagu cosa.
robbíta , nf Definizione min. de robba 1, robba, tàgiu de pagos pegos Sinonimi e contrari cedhita, tagiolu.
robbixèdha robbichèdha
robbotizàdu , agt Definizione fatu a robbotu, chi est o faet che unu robbotu Frasi bintos dae sa música a dischíssiu che a sos ursos ballant e s'istentant cun su ballare che robbotizados.
robbòtu , nm Definizione genia de màchina fata e cumandhada a manera de fàere unos cantu movimentos e trebballos a usu 'e persona Frasi semus sessendhe de èssere ómines pro diventare robbotos chentza zajos e chentza nebodes.
ròca , nf: arroca,
orroca Definizione
pedra, minerale, po su prus ammesturu de minerales, de duresa manna, chi format bona parte de sa crosta de sa Terra, pro su prus carragiada de terra e a tretos fora, nua: si narat mescamente de cust'úrtima, chi essit a puntas, a bortas fintzes artas meda
Sinonimi e contrari
marràgiu,
nodu 1,
pedra,
trocu
Modi di dire
csn:
frimmu, apoderadu che r. = firmu de no dhu mòviri peruna fortza; r. a calàscios = a pizos
Frasi
in sa cava si ndh'at istacadu una lavra de roca ◊ no ti fides, columba, ca s'astore est prammizendhe sa roca inue soles abbitare!
2.
fatei s'apostada: restei firmu che una roca vigiulendhe ◊ ite bellu ammentare cussos annos candho che roca apoderadu fia! (C.Ortu)
Cognomi e Proverbi
smb:
Roca, Rocca
Terminologia scientifica
mnr, slg
Traduzioni
Francese
roche,
rocher
Inglese
rock
Spagnolo
roca
Italiano
ròccia,
rupe
Tedesco
Fels.
rocàgliu , nf, nm, agt: rocalza,
rocalzu,
rocarju,
rocarzu Definizione
logu de orrocas; chi dhue at orrocas
Sinonimi e contrari
arrochibi,
crastaza,
marràgiu,
nodera,
rocaria,
rochedu,
rochitarzu
/
cdh. rucatógiu
Frasi
campugliaiant cun s'incunza chi betaiant in sos chírrios de terra tostada a sa rocalza ◊ inoghe ammiro montes e rocarzos, meravizas de custu logu
2.
dae logu rocalzu comintzei a cunsiderare su nuraghe monumentu de barritu mannu
Terminologia scientifica
slg
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
lieu rocheux
Inglese
rocky place
Spagnolo
peñascal
Italiano
luògo roccióso
Tedesco
felsiger Platz.
rocàle , nm Sinonimi e contrari crastarzu, pedriaxu, praicàrgiu, rochile Etimo srd.
rocàle 1, rocàli , nm: arrocali* Definizione genia de pische: a su mascu dhi narant babbasuni Terminologia scientifica psc.
rocàlza rocàgliu
rocaría , nf Definizione logu de orrocas Sinonimi e contrari arrocaxa, arrochibi, nodera, rocàgliu, rochedu Etimo srd.
rocàrju, rocàrzu rocàgliu
rochedhàrzu , nm Definizione logu totu orrocas Sinonimi e contrari arrocaxa, arrochibi, nodera, rocàgliu, rocaria Etimo srd.
rochédu , nm Definizione logu totu orrocas Sinonimi e contrari arrocaxa, arrochibi, nodera, rocàgliu, rocaria.
rochèlla , nf Definizione
su fàere o nàrrere de is barrosos chi repicant pretendhendho tropu e cosas trotas puru, su abbarrare abbetiandho fintzes po su chi no andhat bene o po cosas difíciles
Sinonimi e contrari
abbétia,
bicàcara,
rochellia,
tostorrímine
Frasi
e andhe rochella sa chi zughes: candho ti fissas a una cosa za faghet gai a ti che la bogare dae conca! ◊ apo bidu sas avrinas de sas dies e sas rochellas ◊ frúndhiche sa presse e sas rochellas!
2.
piús forte de onzi tribbulia est sa rochella nostra de bi agatare de paghe, prima o poi, unu lughinzu (T.Rubattu)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
arrogance
Inglese
arrogance
Spagnolo
arrogancia,
altanería
Italiano
arroganza
Tedesco
Arroganz.