subésciu 1 subélciu
subésiu , pps Definizione de subènnere Sinonimi e contrari ammentau, arregordau Frasi cosa dh'at subésiu… funt passaus tres annus! ◊ si est subésiu ca in s'inferru dhue fut una cosa ci caentat…
subetàre , vrb Definizione its Frasi dhedhé, pómpia e ammenta, ca candho benit s'ora de subetare totu su chi as bidu, cantu as imparau, ti as abbitzare ricu ◊ so subetadu cun isperiéntzias de importàntzia e de sabiesa incunzada in sos annos de sa vida (N.Demurtas).
subétu , pps, agt Definizione de subíghere / ancu sias subetu! = pistu, cariadu a corpos Sinonimi e contrari cariadu, ciuetu, suetu.
subidhósu , agt Sinonimi e contrari
addojaditu,
addrojanu,
apupaditu,
assumbrósigu,
aumbraditu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
ombrageux
Inglese
shady
Spagnolo
umbroso
Italiano
ombróso
Tedesco
schattig.
súbidu , nm: súlidu,
súliru Definizione
s'ària chi si bogat de prumones torrandho àlidu, mescamente fatu a forte, fintzes su surbare de su bentu: a bortas, súrbiu, suspidura bufandho cosa
Sinonimi e contrari
àbidu,
alenu,
isúfiu,
suidu,
sulu,
tzúfiu
/
bentu
Modi di dire
csn:
èssiri unu s. (nadu de tempus/durada) = unu sinnu, una furriada de ogus; pigai o torrai súlidu = torrare àlidu, respirare coment'e pasendhe unu pagu faghindhe cosa; aspetai a súlidu tentu = azummai chentza torrare àlidu pro istare atentos
Frasi
at pérdiu su súlidu tzerriendi meda ◊ candu passu ingunis mi tocat de aguantai súliru, po no mi allupai de fragu de bassa
2.
sa temporada mala est infruschendhe cun súlidos de bentu bidhiarzu ◊ su súbidu de su bentu
3.
cussas dexi dis fiant istétias unu súlidu
4.
cun d-unu súlidu nci at ingúrtiu unu pisu de préssiu… (F.Carlini)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
souffle
Inglese
breath
Spagnolo
aliento,
soplo
Italiano
fiato,
respiro,
sóffio
Tedesco
Atem,
Atemzug,
Blasen.
súbidu 1 , agt Sinonimi e contrari aumbraditu, timigiolu.
subíghere soíghere
subíles , nm pl Definizione
in s'animale mascu, is cundhutos de is butones ue passat su sèmene po ndh'essire
Sinonimi e contrari
bitas,
saita
Terminologia scientifica
crn
Traduzioni
Francese
cordon spermatique
Inglese
spermatic cords
Spagnolo
cordón espermático
Italiano
cordóni spermàtici
Tedesco
Samenstränge.
subilínu , agt: suvilinu Definizione chi est de colore múrtinu cotu, fintzes in colore de tzintziedhu Sinonimi e contrari aranginu, múltinu Terminologia scientifica clr. Etimo srd.
subínnuru , nm Sinonimi e contrari gheníperu, trubénneru, tziníbiri.
subíschere subèschere
subòre , nm Definizione
suba, su tènnere gana, disígiu de unu mascu (o de fémina), su èssere in calore, in more
Sinonimi e contrari
assuadura,
sciovu,
sua 1,
suacione
Frasi
sos poledhos isfainados si auniant pro irfocare su subore ◊ cun sa fémina isfocaiat sos subores
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rut
Inglese
heat
Spagnolo
celo
Italiano
frégola
Tedesco
Brunst.
súbra súba
subrabàle, subrabàre, subràbari , avb: subrapare,
suprapare Definizione
asuba a pare, unu in pitzu de s'àteru
Sinonimi e contrari
impissebari
/
cdh. subbraparu,
innantaparu
Frasi
no ponzas cosa díliga subràbari, ca si guastat! ◊ cussos trastes prantzados postos subràbari si sunt aprigados torra ◊ in sa gherra sos montes fint cenos de mortos suprapare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
empilé
Inglese
pile up
Spagnolo
amontonado,
apilado
Italiano
accatastato
Tedesco
aufgestapelt.
subracélu subacélu
subradamènte , avb Definizione
a tropu, in manera de sobrare, in manera esagerada
Traduzioni
Francese
excessivement
Inglese
excessively
Spagnolo
excesivamente
Italiano
eccessivaménte
Tedesco
zuviel,
übermäßig.
subraèra , avb Definizione in manera ladina, crara, a craru, chentza impedimentu perunu Etimo srd.
subrafàci , nf Definizione
su pígiu de pitzu, de fora, própriu su chi si podet bíere de una cosa, distintu de duas mannàrias: largària e longària
Sinonimi e contrari
pígiu
Traduzioni
Francese
surface
Inglese
surface
Spagnolo
superficie
Italiano
superfìcie
Tedesco
Oberfläche.