imposturài, imposturàre , vrb Definizione
ingannare cun fàulas; nàrrere male de unu, ponendho in giru cosas chi no funt
Sinonimi e contrari
allimbare,
foghigiai,
innorare,
irfamiare,
tragagiai
Etimo
itl.
imposturare
Traduzioni
Francese
calomnier
Inglese
to calumniate
Spagnolo
calumniar
Italiano
calunniare
Tedesco
verleumden.
impovài , vrb Sinonimi e contrari
apojai 1,
orivetai,
orulare 1
Traduzioni
Francese
ourler,
border
Inglese
to hem
Spagnolo
orillar
Italiano
faldare,
orlare
Tedesco
säumen.
imprabastulài, imprabastulàre , vrb: imprapastulare Definizione
fàere is cosas impresse e male, a atzorodhadura, cunfúndhere, betare apare; foedhare agiummai a truncu de limba truncandho is foedhos
Sinonimi e contrari
acoredhai,
improdhai,
infilumestare
/
abbrabugliai,
ammusciare,
atrobodhiare,
impapulare,
imprabastai,
raganzare,
traganzare
Frasi
imprapàstulat sos bervos pro no bi los cumprèndhere
Traduzioni
Francese
mâchouiller,
baragouiner
Inglese
to drool
Spagnolo
chapucear,
mascullar
Italiano
biascicare
Tedesco
stammeln.
impraitzài , vrb: impreissai,
impreitzai Definizione
fàere o essire mandrone, preitzosu
Sinonimi e contrari
acochinai,
acovardai,
ammandronae,
ammandronire,
apreitzai,
arraigai,
immandronatzare,
impreitiosire
Frasi
su maistu de pannu immoi si est impraitzau e no at postu prus unu puntu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rendre ou devenir paresseux
Inglese
to make lazy
Spagnolo
emperezar
Italiano
impigrire
Tedesco
faul werden.
imprasonài , vrb: imprejonare,
impresonai,
impresonare,
imprixonare Definizione
acorrare a presone, pònnere aintru de galera
Sinonimi e contrari
ingalerare,
ingiabbulare,
ingribbiai
| ctr.
bocare,
iscapare
Frasi
faimí imprasonai, toca: ma arragodadí ca ti pòngiu in bregúngias! ◊ dhu depiant impresonai e iscramentai! ◊ passant a sos arrestos e ndh'ant impresonadu prus de trinta ◊ manna una buza de pedhe mi desit e sos bentos intro impresonesit
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
emprisonner
Inglese
to imprison
Spagnolo
encarcelar
Italiano
imprigionare,
carcerare
Tedesco
einkerken.
impreicàre , vrb: impreigare Definizione
incumandhare forte, meda
Sinonimi e contrari
incumandai,
apretzetai
Frasi
at fatu una parlata impreicanne a votare pro fraicare su molinu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
recommander vivement
Inglese
to entrust
Spagnolo
recomendar,
encomendar
Italiano
raccomandare vivaménte
Tedesco
aufs wärmste empfehlen
imprendài , vrb: imprendhare,
imprennare Definizione
giare in prendha, impromítere o giare calecuna cosa po ndhe garantire o assegurare calecun'àtera
Sinonimi e contrari
impegnai
Frasi
no as a crere chi m'imprendho sa domo pro comporare bestires bellos a tie?! ◊ aia chérfidu imprendhare a sos versos sas boghes piús beras atogadas in sa zente (C.Puddu)◊ deo ti apo imprendhadu su coro
Etimo
ctl.
emprendar
Traduzioni
Francese
donner en gage
Inglese
to pawn (stg.)
Spagnolo
dejar en prenda
Italiano
dare in pégno,
ipotecare
Tedesco
etw. jdm. als Pfand geben.
imprènere, imprèni , vrb: imprènniri Definizione
prenare, mescamente prènnere a unu de ideas o fintzes de fàulas bastat de dhu pònnere contra a un'àteru o fintzes po dhu cumbínchere de calecuna cosa e dhu tènnere a favore
Sinonimi e contrari
infertzire 1,
pienare,
plèniri,
reprenare
/
cumbínchere,
improssimare,
intrúxiri
Frasi
imprenu de sa pobidha, a innòi no nci fiat prus torrau e aditzu aditzu mi salludàt (A.Garau)◊ iant imprenu sa genti po nci dhus bogai de is làcanas insoru ◊ est issu chi dhus at imprenus, promitendidhus maris e montis! ◊ candho deo no che so imprenent a issu contr'a mie
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
plagier,
endoctriner
Inglese
to subjugate motally
Spagnolo
influir,
adoctrinar
Italiano
plagiare,
indottrinare
Tedesco
plagiieren,
indoktrinieren.
imprentài, imprentàre , vrb Definizione
pònnere, lassare o fàere s'imprenta, ma nau mescamente in su sensu de iscríere líbberos, giornales e àteru cun machinàrios
Sinonimi e contrari
puncionai
Frasi
deo istimo cussas manos de pastore e cussa cara ue bentos fritos e suore bi ant iscritu su prétziu de su pane cun líteras imprentadas in sa pedhe (S.Corriga)◊ cussu líbberu at imprentadu in s'ammentu de sos Sardos sos versos de Mereu ◊ portant su mari sardu imprentau in is ogus
Etimo
spn.
emprentar
Traduzioni
Francese
imprimer,
graver
Inglese
to print
Spagnolo
imprimir
Italiano
stampare
Tedesco
drucken.
impressionài, impressionàre , vrb Definizione
lassare coment'e un'imprenta in calecuna cosa (es. sa lughe de una figura in sa pellícula); fàere impressione in s'ànimu de unu, fàere naschire unu sentidu, fàere mèglia, ispantu, meravíglia, fintzes coment'e timendho
Sinonimi e contrari
imprentai
/
spantai
2.
comente at bidu totu cudhu sàmbene si est impressionadu e si est intesu male
Traduzioni
Francese
impressionner
Inglese
to move,
to expose
Spagnolo
impresionar
Italiano
impressionare,
suggestionare
Tedesco
beeindrucken.
impressíre, impressíri , vrb Definizione
tènnere o pònnere presse
Sinonimi e contrari
allestai,
allestire,
apressare,
apressibbiri,
apressurai,
impressare,
impressurare
| ctr.
abbacai,
abblandai
Frasi
candho est arribbau, unu de sos cumpanzos lu fit impressindhe a contare s'istória de su Costerinu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
presser,
insister
Inglese
to hasten
Spagnolo
apresurar
Italiano
affrettare
Tedesco
beschleunigen,
sich beeilen.
imprestài, imprestàre , vrb Definizione
giare, lassare o pigare cosa a impréstidu, po dha torrare a su mere apustis de su bisóngiu, de s'impreu
Sinonimi e contrari
prestai
Frasi
nemos nos at imprestau trigu po sa cota ◊ mi so ingramesciadu a sa chilandra chi mi imprestet su bolu sou (G.Fiori)◊ po tui nc’imprestu sa personi mia!◊ Bustianu at secau sos códules chin ferramenta chi li aiant imprestau ◊ no ti giris de palas si calincunu si bolit imprestai de tui ◊ ti as imprestadu su dinare po comporare cosa noa ◊ s'amigu chi dh'ia imprestau su dinare… Bernardu mi at bistu, iscovas de forru! ◊ seo bennia si mi imprestais s'orrosonita ca seo preparandhe culurzones
Traduzioni
Francese
prêter
Inglese
to lend
Spagnolo
prestar
Italiano
prestare
Tedesco
leihen,
verleihen,
ausleihen.
imprignàre , vrb: impringiai,
impringiare,
imprinzare Definizione
bènnere príngia, prena de unu fedu nou, nau de sa fémina o de s'animale fémina; nau de s'ómine o de s'animale mascu, fàere impringiare; nau de àteru, imprènnere de ccn. cosa o idea
Sinonimi e contrari
improssimare,
ingrabidare
| ctr.
agnare,
illierare,
springiai
Frasi
nàrami cun tzertesa chie imprinzat: su chi restat in bàsciu o su de susu? ◊ cussa est fémina chi no impríngiat ◊ e ite timiat, a dh'impringiai sa fígia?
2.
cudha machinedha si fiat tanti impringiada de àcua de no ndi podi prus de caminai
Terminologia scientifica
ssl
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rendre grosse
Inglese
to make pregnant
Spagnolo
embarazar,
preñar
Italiano
ingravidare
Tedesco
schwängern.
impriutzài , vrb Definizione
fàere atzudhare is pilos, pònnere sa tzudha, intrare su fritu de s’assíchidu, de sa timoria
Sinonimi e contrari
aciuciudhae,
apriutzai,
altudhare,
altudhire,
arpilare,
assunciudhai,
aturtudhire,
atzultzudhare,
impilurtzai
Traduzioni
Francese
frissonner
Inglese
to shudder
Spagnolo
estremecerse
Italiano
rabbrividire
Tedesco
schaudern.
impromíntere, impromíntiri , vrb: impromítere,
impromiti,
impromítiri Definizione
giare su foedhu, assegurare cun antibitzu de fàere o de giare calecuna cosa / pps. impromítiu, impromissu; ger. impromitindho, impromitinno; èssi a chini donat e a chini impromitit (nau de ccn) = sèmpere ammeletzandho candho a s'unu e candho a s'àteru
Sinonimi e contrari
aparagulare,
aprumítere,
promíntere
Frasi
babbu cricàt de dha brecherare impromitindhodhi ca a pitzu de cussu logu no dhue piat artziare ◊ impromitimí chi custus dus fillus mius si ant a setzi unu a manu manca tua e s'atru a manu dereta tua! (Ev. M.Vargiu)◊ iscurtat sa paristória de comare Madalena e l'impromitit de bi pònnere rimédiu ◊ impromiteit subra de sa tumba de su frade chi aiat sighidu a ispeculitare (N.Falconi)
2.
dha tzérriant pillonis a pinnas randinadas cun lusingas de nius de sa terra impromítia (F.Carlini)◊ custu no est impromítiu a bosatrus! ◊ sendhe impromissu a mie, su traitore su coro a àtere at dadu
Etimo
itl.
impromettere
Traduzioni
Francese
promettre
Inglese
to promise
Spagnolo
prometer
Italiano
prométtere
Tedesco
versprechen.
improsàe, improsài, improsàre , vrb Definizione
pigare in giru, cullonare, fàere a crèdere una cosa po un'àtera, cricare de si fàere s'àteru a sa manu cun bellos foedhos, bàntidos, cricandho de dhi fàere praxere
Sinonimi e contrari
abbovai,
coglionai,
coluvronare,
imbaucare,
imbusterai,
imbuvonare,
ingrangugliare,
istusciare,
scafai
/
allisai,
allosingai,
frandhigare,
insabonai,
lígnere
Frasi
narat tantis bellus fuedhus po impiocai sa genti, ca est unu grandu imbrollioni e improsat a totus ◊ duas bortas mi at improsau, cussu remitanu!◊ cussu matzabbruta est improsendi sa genti cun promissas!
Traduzioni
Francese
illusionner,
leurrer,
tromper
Inglese
to deceive
Spagnolo
ilusionar,
engatusar
Italiano
illúdere,
imbonire
Tedesco
täuschen.
improssimàre , vrb Definizione
bènnere príngia, prena de unu fedu nou, nau de sa fémina o de s'animale fémina; nau de s'ómine o de s'animale mascu, fàere impringiare; imprènnere de ccn. cosa, fintzes fàere sa terra bona a prodúere; nau de is frores, ingendrare po efetu de su podhibodhi de su frore mascu
Sinonimi e contrari
aprossimare,
imprignare,
ingrabidare
| ctr.
iglierare,
iscendiai
Frasi
cuss'animale no bi at improssimadu mancari li apant betadu su mascru
3.
su chinisu de su fogu de Sant'Antoni impróssimat sa terra
Terminologia scientifica
ssl
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
engrosser
Inglese
to make pregnant
Spagnolo
quedar embarazada,
preñar
Italiano
ingravidare
Tedesco
schwängern.
imprujàre , vrb: impurgiare,
impurjare Definizione
fàere male, ispirtire, iscardire un'arremu
Sinonimi e contrari
agghegiare
Frasi
no ant a saghinare prus sos ocros impurjaos de dolore ◊ zuchet sos ocros impurjaos de su bentu, de su sonnu
Traduzioni
Francese
s'irriter
Inglese
to fester
Spagnolo
irritarse
Italiano
irritarsi,
inciprignire
Tedesco
sich ärgern.
imprumonàre , vrb: impulmonare Definizione
giare, pigare o fàere pigare múngia, arrennegu o tzacu meda
Sinonimi e contrari
abbrodhiare,
abbuscinare,
acasidhare,
acubare,
afelonare,
amprudhiare,
annicare,
aprummonare,
pirmare,
strugnai
/
aciopai,
auntzare,
inciulai,
insissiligai,
intzullire,
umprigare
Frasi
si est impulmonada ca no l'amus cumbidada a s'afidu ◊ l'ant impulmonadu contr'a su mastru
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
se vexer
Inglese
to resent
Spagnolo
resentirse
Italiano
risentirsi
Tedesco
sich beleidigt fühlen.
imprupài, imprupàre , vrb: impulpare Definizione
pònnere prupa, crèschere de prupas, nau de animales, gente e fintzes frutos
Sinonimi e contrari
ammaciociae,
imprupire,
impurpatzire
Frasi
chini papat bèni e bufat mellus s'imprupat e ingrassat
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
remplumer,
reprendre de l'embonpoint
Inglese
to fill out
Spagnolo
engordar
Italiano
rimpolpare
Tedesco
Fleisch ansetzen.