A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

allàtu , nm Definitzione su allatare Sinònimos e contràrios allatamentu Frases intràdeche in sas tancas de s'intragna pro dare allatu a custos runchiones (A.Contu)◊ sos ramos sicos no daent e ne pigant allatu ◊ fortzis sa poesia sarda at tentu allatu de sa matessi raighina Ètimu srd.

allatzanài allartzanài

allatzàre , vrb Definitzione imbodhigare a istrintu passandho totu a inghíriu Sinònimos e contràrios abbarbigare, inchínghere Frases andho chirchendhe ratos de àrvures birdes pro mi allatzare che a sa edra (M.Portas) Tradutziones Frantzesu se cramponner, s'enrouler Ingresu to cling Ispagnolu abrazarse, estrecharse Italianu avvinghiarsi Tedescu sich anklammern.

allatzicàre , vrb Sinònimos e contràrios amenguai, illascare, menguanare Frases de istiu su travàgliu allatzicaiat e in su fraile no s'intenniat unu corfu de martedhu (G.Albergoni).

allatzicàta , nf Definitzione su menguare de unu trebballu, de is impreos, de sa cosa de fàere Sinònimos e contràrios illascada Ètimu srd.

allatzíle , nm Sinònimos e contràrios allatzu, presógliu Frases astringhe de allatziles!

allatzína! , iscl Definitzione isclamu de ispantu, a befe, cun ironia / a. cantu est bonu!… = pagu puru!… Sinònimos e contràrios arràbiu!, lampu!

allàtzu , nm: lantu* Definitzione lióngiu, acàpiu, css. cosa chi podet serbire po acapiare in calecuna manera Sinònimos e contràrios presógliu / avincu / ispera Maneras de nàrrere csn: truncare sos allatzos = isbodhiaisindi, lassare sos inghírios; truncare sos allatzos cun ccn. = essire a iscórriu, in malas; pèrdere donzi a. = pèrdere s'isperàntzia, isporàresi Frases cantos allatzos amus truncadu a su gherra gherra! ◊ féminas, allargu, chi dogni allatzu cun bois est truncadu! ◊ bi tenzo allatzos de corzu boinu ◊ at leadu su fizu a corpos de allatzu 2. ndhe at pérdidu donzi allatzu Tradutziones Frantzesu lien Ingresu lace, tie Ispagnolu lazo Italianu làccio, vìncolo Tedescu Schlinge, Band.

allàuna allàinu

allàunu allàinu

allavantzàu , agt Definitzione nau de ccn., chi at avantzau, istat méngius, tenet prus cosa, prus interessu / pòberu a. = irrichidu, abboniadu.

allaventàre , vrb: allevantai, allevantare, alleventare Definitzione igragalare po mancamentu de abba, po bentu de sole / a/c: su pps. dhu narant fintzes de ccn. in su sensu de pagu atentu, chi no est faendho atentzione, pagu abbistu Sinònimos e contràrios acalamai, allebigiare, allizare, ammustiai / allacare 1, arrèndhere / acicai 2. pantàsimas alleventadas isvanessint che néula ◊ una cosa bos naro: azis s'irzódhiu, ma no allaventades a neunu! Ètimu srd.

allavéntu , nm Sinònimos e contràrios acíchidu, asciuconu.

allavranzàre , vrb rfl Definitzione pònnere in aprigu, in logu apartau, amparare Sinònimos e contràrios apozare, crancare / amparai 2. coment'e allavranzendhe a fizos tuos gai apo addescadu a fizos mios (Zr.Piga)◊ Deus soberanu bos allavranzet cun sa manu sua!

allavrànzu , nm Definitzione logu ue faet a si aprigare, a si apartare po calecunu apretu, médiu po calecuna dificurtade Sinònimos e contràrios abbigu, aggrunnu, aprigadórgiu Frases sa badhe de Pedru Piu fit allavranzu pro bamas e bandhidos ◊ su chi podimos lis amus a dare, a fizos nostros: allavranzu e acunnortu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu abri Ingresu shelter Ispagnolu resguardo, abrigo Italianu ridòsso, riparo Tedescu Schutz.

allàzi! , iscl Definitzione abbaidade, dade tentu!, giacurai! Sinònimos e contràrios allabai!, castiai!

allàzu allàrzu

àlle , nf Definitzione frache, po comente arresurtat nau a logos cun /f-/ a lampalughe e fonema velare fatu in s'ogroena Sinònimos e contràrios falche Frases pichet tratore e alle chie volet onore!

allè! , iscl Sinònimos e contràrios allet!, lebit! Frases allè sa tèssera!

alleàda , nf Definitzione su si alleare Ètimu srd.