A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

batasàrru baltassàrru

batàta , nf Definitzione patata americana, genia de patata, prus manna, prus druche e prus tostada de s'àtera (a./c. est "patata americana" fintzes sa Heliantus tuberosus, o napu tamburru, ma no est sa matessi cosa de sa Ipomoea batatas) Sinònimos e contràrios tuveraitana Terminologia iscientìfica rbzc, Helianthus tuberosus, Ipomoea batatas Tradutziones Frantzesu patate (douce) Ingresu sweet potato Ispagnolu patata dulce, boniato Italianu patata dólce Tedescu Batate, Süßkartoffel, Knollenwinde.

batavéllu , nm Definitzione genia de arretza po piscare ambidha Terminologia iscientìfica pscd.

batàza batàglia

batazàre , vrb: abbatazare Definitzione istare a gherra, a matana, fintzes giare ifadu Sinònimos e contràrios batacollare, cumbatare / batallai Frases est mortu e biutu, batazendhe sos males ◊ s'àinu chi tenia fit mossigajolu, no lu podia prus batazare ◊ bois batazaizis pro sa bentre die e note ◊ sa bistrale at batazadu tres dies po ndhe segare s'àrbure Ètimu srd.

batàzu batàgliu

batellàda , nf Definitzione su tanti chi podet pigare unu bateu; cosa meda Sinònimos e contràrios barcada Ètimu srd.

batellèa , iscl Definitzione bati e lea = bai e circa!, toca e pone!

batènte, batènti , nm Definitzione pei deretu de una porta, ue acostit e si firmat sa genna candho serrat Tradutziones Frantzesu battant Ingresu leaf Ispagnolu batiente Italianu battènte Tedescu Türflügel.

bàtere , vrb: bàtiri Definitzione giare cropos, prus che àteru faendho calecunu trebballu Sinònimos e contràrios corpare Ètimu ltn. batt(u)ere.

batería , nf Definitzione istrègios de coghina; unas cantu pilas po fàere currente, o fintzes aparíciu chi chistit currente; cuncordu de ainas po sonare música a corpadura: tamburos, pratos Sinònimos e contràrios cabidhada Tradutziones Frantzesu batterie Ingresu battery Ispagnolu batería Italianu batterìa Tedescu Kochtöpfe, Batterie.

batériu , nm Definitzione tenent custu númene una genia de organísimos pitichedhedhos (de una céllula) chi faet a bíere solu a microscópiu: po su prus faent dipèndhere maladias (produint velenu in su corpus de s'animale o de su matedu), si distinghent in duas genias, una chi campat solu si dhue at ària (aeróbbicos) e s'àtera solu chentza s'ària (anaeróbbicos) e funt de figura cale tundhos, genia de cocos a unos a unos o a duos a duos, cale longhitos coment'e gremes a berrinedha o coment'e tilingione, cale a cadenita, a gurdone, cale coment'e àstula.

bàtero , agt, nm: bàteru, bàtoro, batro, bàturu, cuàtero Definitzione númeru, su fatante de su tres, duos e duos (in números àrabbos 4, in números romanos IV): nau de ora est sèmpere nf. plurale / fàghere pro b. = achipire meda, fàghere su tantu chi podent fàghere in bàtoro Frases traballaiat, no timiat de s'imbrutare sas manos e faghiat pro bàtoro ◊ benit a innoghe a che ispèndhere cussos bàtero arreales! ◊ bàtoro ogos bient prus de duos! 2. - It'ora est? - Funt sas bàtero! Ètimu ltn. quatt(u)or Tradutziones Frantzesu quatre Ingresu four Ispagnolu cuatro Italianu quattro Tedescu vier.

bateroghèntos , agt, nm, prn: batoschentos, cuatrugentus Definitzione bàtoro bortas chentu (in números àrabbos 400, in números romanos CD): coment'e agt. podet cuncordare cun sa genia de su nm. (su camp. no dhu faet) Frases a sa cabertura bi at chérfidu batoschentas téulas ◊ cussu pastore tenet bateroghentas brebès Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu quatre cents Ingresu four hundred Ispagnolu cuatrocientos as Italianu quattrocènto Tedescu vierhundert.

bàteru bàtero

batéu , nm Definitzione genia de barca manna Frases lassei andhare su bateu trasinadu in sa currente de su riu Terminologia iscientìfica trps Ètimu ctl. bateu Tradutziones Frantzesu bateau Ingresu boat Ispagnolu barco Italianu battèllo Tedescu Boot.

batía , nf, agt: vatia Definitzione fémina cojuada chi dhi est mortu su pobidhu / b. a duas bias = chi che li est mortu su de duos maridos puru, imbatiada torra Sinònimos e contràrios bida 1, biuda, gatia* Frases li est mortu su maridu e lassada l'at batia ◊ disdiciada, so torra batia, chen'afianzu! Tradutziones Frantzesu veuve Ingresu widow Ispagnolu viuda Italianu védova Tedescu Witwe, verwitwete.

bàtia , nf Definitzione genia de giogu a betare dinare in muneda apresu de unu muru, a cumpàngios Frases sos pitzinnos sunt zocandhe a sa bàtia.

batiadórzu , nm: batizadorju Sinònimos e contràrios batistériu Ètimu srd.

batiàdu , nm: batiatu 1 Definitzione su abbarrare fiudos, su tempus chi unu est fiudu Sinònimos e contràrios fiudali, fiudantza, fiuràmini, viudàgiu, viudesa Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu veuvage Ingresu widowhood Ispagnolu viudez Italianu vedovanza Tedescu Witwertum.