A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

caciàra , nf Sinònimos e contràrios casaja, casifíciu Frases in s'imbisita a sa caciara si fit tratesu cun sos casaros ◊ sa domo sua fit masellu, mulinu, caciara e macasinu.

caciaràda , nf Definitzione cosa pastissada, cumpositziones o ispetàculos fatos male Sinònimos e contràrios abbunzu, maltitzu Tradutziones Frantzesu horreur, chose mal faite Ingresu swill Ispagnolu chapuza Italianu pappolata Tedescu Faselei.

caciàre , vrb: cassae, catzare Definitzione bogare, fàere istesiare, fuire, andhare atesu; leare o bogare calecuna cosa chi no serbit; prnl., lograre una cosa disigiada (nau fintzes de bisóngiu, óbbrigu) Sinònimos e contràrios irbersulare, irghelare, iscabbúllere, iscastedhare, ispitzigare, leai, mòere, pristare, sputzai | ctr. auntzare, inciulai, batire, chèrrere, cramare, pònnere Maneras de nàrrere csn: catzàresi su capoto = bogaresiche su capoto; catzàresi su sonnu = iscidaisindi; catzàresi unu disizu, sa preítia, su bisonzu, sa muga, unu dépidu, un'óbbrigu, su sidi, su machine; catzàresi o ischíresi catzare sa musca = èssiri bellu a si difèndiri; catzàresi s'impinnu, sa promissa = fai sa cosa impromítia, fai su chi est de doveri; catzare sos canes = fàgherelos asseliare chi no diant a subra a ccn.; catzare fogu = èssiri arrabiaus, fogosus in su fai Frases càtzache dai domo cussa zente e tue etotu achipi a su trabàgliu! (A.P.Appeddu)◊ sos malafatores che cherent catzados ◊ catzadichela cuss'erba chi ti est atacada a sa camisa! ◊ catza su cane, no mi móssighet!◊ at iscutu sos cartzones po dhis cassae su pruine 2. apo fatu custu pro mi caciare su disígiu ◊ sunt pagos sos chi si podent catzare dogni gustu ◊ ch'est pigadu a s'àrbure: za si l'at catzadu su disizu de sa figu!…◊ si no cherides intèndhere peràulas malas, catzàdebbos s'óbbrigu e bos lassant in pasu ◊ andho a santu Bainzu de Portu a mi catzare s'impinnu ◊ cun custu dinari nos catzamus sos dépidos ◊ a fizu meu candho teniat deghessete annos mi l'apo catzadu e mandhadu a imparare un'arte ◊ sont essitos deretos catzanne focu Ètimu itl. cacciare Tradutziones Frantzesu chasser, enlever Ingresu to drive out, to take out Ispagnolu alejar, echar Italianu scacciare, espèllere, tògliere, eliminare Tedescu vertreiben, ausschließen.

caciàre 1 caciàe

caciàu , pps, agt Definitzione de caciai / imbriagu caciau = imbriagu a una lea Sinònimos e contràrios bombitadu.

caciavíte , nm Definitzione aina longhita, a una parte prus grussita de fàere a dha pigare a una manu a giradura e a s'àtera cun sa punta de cosa tostada (metallu), lada o a grughe de incasciare in sa conca de sa màdria, po pònnere o bogare vites (o màdrias) faendho fortza a giradura / genias de caciavite: a punta a rughe, a punta lada Sinònimos e contràrios turnavia Terminologia iscientìfica ans Tradutziones Frantzesu tournevis Ingresu screwdriver Ispagnolu destornillador Italianu cacciavite Tedescu Schraubenzieher.

cacidòne , nm: cartzidone, cartzigone Definitzione umpuale, carcida de làuna Sinònimos e contràrios caltzida, umpuale Frases ant samunau su procu uscrau cun cartzidones de abba ◊ batint terra e abba a cartzigones Terminologia iscientìfica stz.

cacigadòri , nm: caticadore, catigadore, catzigadore Definitzione chie càtzigat (mescamente s'àghina in su lacu o su furesu); unu malu prepotente chi si aprofitat de chie no si podet difèndhere Sinònimos e contràrios catigherarzu, iscarchiadore Frases fit unu catigadore cambi sicu e barbudu ◊ su catigadore regogliat su furesi, andhaiat a bidha sua e ndhe lu torraiat lébiu che pannu 2. is cacigadoris faint tortu a is àturus e faint benni sa gana de fai mali Terminologia iscientìfica prf Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fouleur Ingresu treader Ispagnolu pisador Italianu ammostatóre Tedescu Weinkelterer.

cacigadúra , nf: acracigadura, caticadura, catigadura Definitzione su catzigare Sinònimos e contràrios carcadura, carcamentu, càticu Frases sa ua si podet fàghere a catigadura pro la incubonare e fàghere a binu o a maghinadura ◊ is féminas portant is cadinus prenus de àxina a sa cacigadura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu foulage, piétinement Ingresu trampling, pressing Ispagnolu pisa Italianu calpestaménto, pigiatura Tedescu treten, keltern.

cacigài , vrb: acacigai, caltzigai, carcigai, carcigare, caticare, catigare, catziare 1, catzigae, catzigare Definitzione pistare, istrecare sa cosa passandhochedhi apitzu, cracare cun is peis, pònnere is peis apitzu; fàere male, isfrutare a unu Sinònimos e contràrios abbaticare, acarcangiai, addongare, apatigai, apetillai, apeutare, incalcare, iscarcanzare, ischitzare, istraitzare Maneras de nàrrere csn: a cantu podet caticare ocru = a cantu podet afíere ogru, bídere atesu, meda; tènnere su chelu a bíere e sa terra a catigare = póveru chentza nudha, a s'úrtimu etzessu Frases is giorronadas suas fiant a binnennare, catziare àniga, mirare cupones, prentzare binatza (R.Sardella)◊ tantu ca abba e ludu gei ndhe càtzigas cantu ndhe at catzigadu babbu meu!… 2. fintzas sa frommígula, si la càtigant, si girat 3. fit diventada manna a cantu podiat caticare ocru Ètimu ltn. coactare Tradutziones Frantzesu fouler, piétiner Ingresu to trample on Ispagnolu pisar Italianu calpestare Tedescu zertreten.

cacíli , nm Sinònimos e contràrios caratza, carota, fachile Frases a sorri mia dhi lassu su cacili e su bàtili de su burricu!

caciòla , nf: cartzola, cassola 1, catola, catzoba, catzola, craciola, cratzoba, cratzola, cratzolla Definitzione cartzamenta, genia de cosíngiu, prus che àteru sabbata chentza carcangile de pònnere in domo comente usant is féminas (podet èssere fintzes de linna), ma a logos fintzes cosíngiu grussu, de orropu; segundhu is animales mannos (es. boes, crabas, cuadhos, porcos), s'unghedha, pígiu grussu de corru chi dhis ammontat is pódhighes (e po cussu a logos est fintzes su semu, pigiolu tostau chi creschet in is feridas sanandho); genia de animale de mare (sepia officinalis); s'orrugu grussu de linna chi, ispintu contra a su cricu de s'orroda, serbit a frenare su carru cun sa mecànica Sinònimos e contràrios babbúcia, cantrofa, patita, sabbata, sàndhalu / ugna, unghedha / babbucedha, sélpia / croghedha Maneras de nàrrere csn: catzola ferrada = iscarpa a fundhu bullitadu; sa caciola de sa lanne = cocotu, croghedha, su covecu, chi si ndhe ispítzigat, ue sa landhe est atacada a su rampu; craciola de segada, de guroni = semu, pizu de sàmbene sicu; catola de mola = taulita chi tupat s'abbertura de fundhu de su lacu; sa terra fait a caciola = sa terra a ludu o tropu gàrriga si apítzigat a sas iscarpas; a catolinu = a zisa de catolas, de sabbatas Frases tocai, lassaimí andai a mi ponni is crapitas, ca cun totu custu carraxu seu ancora a cratzollas! ◊ fut a colare comente potiamus: candho boliamus, peri cassolas nosi faiamus! ◊ sa mama a cratzoledhas, sa filla a capellina! ◊ portant cartzolas in s'istadi e botinus in s'ierru ◊ su pastore fut a cambales e a catzolas ferradas ◊ chie trebballat in campagna bollet catzolas pesantes, de orropu 2. a su porcu che li cherent catzadas sas catolas uscrendhe, candho sunt budhidas 3. iat incarrerau a proi… iat cumintzau a fai cratzoba e nd'iat fatu aici meda!… Sambenados e Provèrbios smb: Catzola, Cazzola Terminologia iscientìfica bst Ètimu ltn. calceola Tradutziones Frantzesu pantoufle Ingresu slipper Ispagnolu babucha, chinela Italianu pianèlla, ciabatta Tedescu Schlappen.

caciólu , nm Definitzione pitioledhu, sonagedha chi si ponet a is canes Sinònimos e contràrios ischíglia, sonagiolu, trillitu Terminologia iscientìfica snl.

caciuciàre , vrb Sinònimos e contràrios acanare, acanargiai Ètimu srd.

caciúciu , nm: catzutzu, cuciúciu Definitzione su fedu de su cane; nau de unu, iscimpru, tontatzu Sinònimos e contràrios caciurru, calledhu, callúciu / crichete, listrone, tontarrone Frases sa cane at fatu tres cuciúcios 2. est zente pagu virtudosa comente podent èssere sos caciúcios faineris ◊ s'arti de fai poesia no bollit caciúcius! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu chiot Ingresu puppy Ispagnolu cachorro Italianu cùcciolo Tedescu Tierjunge.

caciúciu 1 , nm Definitzione lana a chirriones Frases chin sos caciúcios de sa lana si preniant sas banitas.

caciúmbu , nm Definitzione una genia de pramma de is regiones tropicales chi faet una genia de nughe de unu o duos chilos, cun d-unu buidedhu aintru ue dhue at un'abbarolu unu pagu biancu, druche: sa prupa est bianca, tostada, a pígiu grussu, apicigada a su corgiolu de fora, tostau meda Sinònimos e contràrios còcu Terminologia iscientìfica frt, Cocos nucifera Ètimu ctl. catxumbo Tradutziones Frantzesu cocotier, noix de coco Ingresu coconut (palm) Ispagnolu cocotero, coco Italianu palma e nóce di còcco Tedescu Kokospalm, Kokosnuß.

caciúmbulu , nm Definitzione essidura in sa pedhe, genia de puntighedha chi si faet a matéria Sinònimos e contràrios borrúculu, frusca, fruscedha Frases custu caciúmbulu est pudésciu!

caciúpu , agt Definitzione chi est pagu abbistu, tontatzu Sinònimos e contràrios baliodha, ballullu, gingiorre, listrone, tolondro, tontarrone.

caciúrru , nm Definitzione su fedu de su cane / min. caciurredhu, nadu fintzas de su pisedhu muconosu Sinònimos e contràrios caciúciu, calledhu, callúciu Ètimu spn. cachorro.