A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

ciacòta , nf, nm: ciacotu, giocotu, tzacota Definitzione grandhe ispàssiu, befa de erríere meda, bregúngia, cosa chi si narat o chi si faet a ccn. po erríere, po dhu ibregungire; papada manna / fàghere a unu a ciacota = pistàrelu faghíndhelu a befe, abbirgonzare Sinònimos e contràrios allera, arréula, atrecu, befa, ciasconu, cionfra, deleu, dríngula, iscàranu, iséria, mofa, siera / badalocu, bischíglia, brúglia, ciasca, cistu, inciascu, tzigota / rebbota Frases de tue si faghent ciacota ◊ oh fiza, cumportada ti ses che alivesa in vista a totu: ti esseras retirada pro no dare unu símile ciacotu! 2. custos giòvanos gighent s'ànima a tzacota e cantant solu candho sunt bufados Ètimu spn. chacota Tradutziones Frantzesu plaisanterie Ingresu joke Ispagnolu mofa Italianu bèffa, schérzo Tedescu Streich, Scherz.

ciacotài, ciacotàre , vrb: tzacotare Definitzione istare a ciacotos, pigandho a befa, a brulla a ccn., foedhare tanti po istare a chistionu Sinònimos e contràrios befai, bufonai, ciascare, ciascotare Frases divertide ballendhe e ciacotendhe totu umpare Ètimu spn. chacotear Tradutziones Frantzesu railler Ingresu to play a trick Ispagnolu mofar Italianu burlare Tedescu verspotten.

ciacotéri , nm Definitzione chi o chie istat befandho de is àteros Sinònimos e contràrios befadore, befajolu, befarolu, beferi, befianu, befulianu, brullanu, bufoneri Terminologia iscientìfica ntl Ètimu spn. chacotero Tradutziones Frantzesu farceur Ingresu joker Ispagnolu chacotero Italianu burlóne Tedescu Spaßvogel.

ciacótu ciacòta

ciàcu , nm Sinònimos e contràrios iscópiu, tzàchidu, tzóchidu, tzocu Ètimu srd.

ciàcu 1 , nm Definitzione s'istògomo de un'animaledhu ancora suendho prenu de late Sinònimos e contràrios cracu*, càgliu, ciagu, pazu 1 Frases sa pòvera carena deperida si est che lana de ciacu pinnicandhe (T.Ziranu).

ciaculitàre , vrb Definitzione istare a chistionu Frases dae ora sos avocados sunt prontos e ciaculitant tra issos cuntentos e briosos.

ciàe , nf: ciai 2 (sa ciai = nr. "saciài") clae, crae, crai, giae Definitzione genia de aina po apèrrere o serrare su craedhu de un'apertura; aina de tantas genias po istrínghere o illascare bullones, girare tubbos e àteru; foedhu giustu po cumprèndhere o agatare comente si faet una cosa; nau in cobertantza, àtera aina de fàere intrare in calecunu istampu, podere de fàere una cosa / min. craita, craixedha, craedha / sa crae de su codhu = arcu de petorras, s'ossu chi andhat dae sa punta in artu de s'ispíciu, in mesu de petorras, a s'annugradorzu de su codhu: itl. clavìcola; crai de muru = a) ferru chi s'intrat in carchi muru perigulosu cun àteru ferru bullonadu a parte e àtera pro dare fortza a su muru, b) pedra de contonada lassada prus in fora pro tènnere carchi muru de sighire a fàghere; is guàrdias de una crai = sas dentes; crae fémina = crae istampada pro intrare in d-una zenia de agu chi la ghiat; su nasedhu de sa crae = sa tupa, istampu inue in su criedhu s'intrat sa crae Maneras de nàrrere csn: fàghere a bídere una crae, a unu = dàreli, fàghereli a bídere carchi proa manna; apicai mali is crais = fàghere contos irballados, fadhíresi faghindhe carchi contu (mescamente pessendhe de aprofitare de carchi cosa o de ccn.); pigai in dónnia crai = nadu de ccn., atacare in donzi cosa, pònneresi a fàghere de totu, donzi faina; no ndhe poder fàghere ne crae e ne tzou (de unu) = no pòdiri arrennèsciri a si ndi pònniri meri, a dhu cumandai a nudha; èssere sas… (ora) in crae = una tzerta ora in puntu; sas craes de su coro = su poderi chi benit de s'istima chi si tenit pro unu; meri de crai = mere de domo, massaja; èssere a ciae e a frísciu = nadu de fémina, àere maridu contaredhu, chi li contat fintzas s'úrtimu sodhu, no li daet fide e li friscat sa cosa; èssere o istare cun sas manos in crae = cun sos pódhighes de una manu intrados apare cun sos de s'àtera Frases no zughet crae e no podet abbèrrere sa zanna ◊ at lassadu sa crae in sa tupa ◊ tanca bèni a crai! ◊ l'at dadu is ciais pro intrare in sa porta ◊ a s'amicu li est dandhe sas crais de sa domo ◊ ant picadu sa crai e ant apertu ◊ boso teneis as clais de su lampu, as clais de su celu 2. a su muru tzumbosu si li podet intrare una crae pro no che rúere 3. no po mi vantai, ma si mi arremangu dhi ammostu una crai! ◊ tocant e dhi imponint una crai e dhi domandant una cosa credendi chi no dha iscièt ◊ de custu no fait a ndi fai ni crai e ni aciou ◊ as apicau mali is crais si ses aspetendi chi dha fatza dèu cussa cosa! ◊ pómpio s'ora e fint sas duas in crae ◊ si est bona meri de crai at a fai domu ◊ si sos tuos no mi volent, cun tegus restant sas crais!◊ boso mi furrieis sa crae de su coro a forte, Signore! Terminologia iscientìfica ans Ètimu ltn. clave(m) Tradutziones Frantzesu clef Ingresu key Ispagnolu llave, clave Italianu chiave Tedescu Schlüssel.

ciafalòni cefagliòni

ciafaràda, ciafaràdu , nf, nm Definitzione cropu de manu giau a trempas Sinònimos e contràrios bussinada, cabbessu, ciafarotu, ciafu, irbatulada, irbirroncu, iscantargiara, iscaputzone, istuturada, istuturrone Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu gifle Ingresu slap in the face Ispagnolu bofetón Italianu ceffóne Tedescu Ohrfeige.

ciafarétzu , nm Definitzione cosa fata male, a improdhu; chistionu a s'afaiu Sinònimos e contràrios abbaunzu, aciorodhu, alleghinzu, ammammungiadura, coredhu, impiastru / bodheta, contuliu, istrísina, naravèglia Ètimu ctl. safareig Tradutziones Frantzesu potin, commérage Ingresu gossip Ispagnolu chisme Italianu pettegolézzo Tedescu Klatsch.

ciafaròtu, ciaferòto , nm: sciaferotu Definitzione cropu de manu giau a trempas Sinònimos e contràrios bussinada, cabbessu, ciafu, irbatulada, iscantargiara, iscantulada, iscaputzone, istuturada, istuturrone, mofada, sporsugada Frases mi donat unu ciafarotu, po chistione de féminas, e dèu ndi dhi torru set'òtu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu gifle Ingresu slap Ispagnolu bofetón Italianu sganascióne Tedescu Ohrfeige.

ciafíta , nf Definitzione in is iscarpas est una tira de pedhe a sa parte de sa punta (runcale), chi arresurtat asuta de ue si faet s'acapiadura Sinònimos e contràrios limbassa, oriciola.

ciafitàre , vrb Definitzione pigare a iscantarzadas, a ciafos, a bussinadas Sinònimos e contràrios ilciafitare, irbirroncare, iscarigai, istuturronare, scantergiai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu gifler Ingresu to slap Ispagnolu abofetear Italianu schiaffeggiare Tedescu ohrfeigen.

ciafítu , nm Definitzione min. de ciafu.

ciàfu , nm: isciafu, tzafu Definitzione cropu forte giau a trempas cun sa manu isparta / min. ciafitu; ciafu de nia = froca, tàpile de froca, solla Sinònimos e contràrios bussinada, iscantargiara, iscaputzone, iscatulada, iscavanada, istetulada, istuturada, mantuada Frases no isco proite no lu fato chi no ti leo a ciafos! ◊ l'inviteit a si aviare in lestresa, si no cheriat ciafos e faladas de pè Ètimu itl.t ciaffo Tradutziones Frantzesu gifle Ingresu slap Ispagnolu bofetón, bofetada (f) Italianu schiaffo Tedescu Ohrfeige.

ciagàdu , agt, nm: giagadu Definitzione chi est cagiau; su late mortu cun su càgiu Sinònimos e contràrios cagiau | ctr. soltu Ètimu srd.

ciàganu , nm: giàcanu*, zàcanu Sinònimos e contràrios dreghestanu, monaghile, monasígliu, sagrestanu.

ciàgu , nm: giagru Definitzione su late chi su pegus piticu (crabitu, angione) portat in s'istogomedhu candho dhu bochint e chi serbit, saliu e sicau, a mòrrere su late po dhu fàere a casu; su fodhe puru ue su pegus portat su càgiu / cherrerebbei istògomo e c. = aguantu mannu fintzes po cosas chi faent a gana lègia Sinònimos e contràrios càgiu, càgliu, cracu*, pazu 1 / cracale, istògomo 2. fit zente capatze de ódios chi no finiant mai e issa no fit abesa a totu cussu ca bi cheriat istògomo e ciagu (S.Saba) Terminologia iscientìfica crn.

ciài céi