A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

granàcia garnàcia

granàda garrannàda

granadèlla , nf: cadranella* Sinònimos e contràrios ampudhita.

granadéri , nm: granatieri Definitzione sordau (chi manígiat su cannone) po isparare granatas.

granadíglia, granadígliu , nf, nm Definitzione tirighedha de prata o de oro atrotigada chi ponent po fàere ricamos Ètimu spn. canutillo + granadina.

granadílla , nf Definitzione àxina de margiani o ua canina, una genia de mata bona po intínghere a orrúbiu meru s’orrobba (ponent su frutu, su granighedhu) Sinònimos e contràrios grana, laca 1 Frases sa lana s'intingit cun córgiu de àlinu, de nuxi e cun granadilla Terminologia iscientìfica mt, Phytolacca americana.

granàle , nm Definitzione sa domu de su trigu, logu inue si chistit su trigu, su laore, ma fintzes genia de istrégiu inue si ponet su trigu Sinònimos e contràrios sobàriu / órriu 1 Frases a su tempus de su domíniu romanu sa Sardigna fit su granale de Roma, a dolu mannu ◊ sos granales como sunt totu chelos de ranzolu, ma chentza mancu ranu de trigu Terminologia iscientìfica dmo Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu grenier, gros panier à provisions Ingresu barn, tall belly vase Ispagnolu granero, recipiente para trigo Italianu granàio, bùgnola Tedescu Getreidespeicher, Strohkorb.

granàta garrannàda

granàticu , agt Definitzione chi pertocat su trigu, nau de una genia de banca de unu tempus (monte g.), unu magasinu ue arregolliant su trigu de giare a préstidu a is massajos chentza dhis fàere pagare is interessos.

granatiéri granadéri

granàtu , agt Definitzione chi est in colore de grana, orrúbiu cotu Frases sos ojos imbrutare si solent de niedhu e biaitu e de granatu sa laras ◊ sa fémina gighiat una falda a campu niedhu e a fiores granatos ◊ est granatu su cipone de is féminas prus mannas Terminologia iscientìfica clr.

granàtza garnàcia

granàu , agt Definitzione fatu a granos Sinònimos e contràrios ranzosu Ètimu srd.

gràncu , nm Definitzione inteteradura de unu músculu, chi faet a dolore forte Sinònimos e contràrios acrampada, càncara, ranchine Ètimu itl. granco, granchio.

granculài, granculàre , vrb Definitzione fàere a unu túturu, a tzirbisas, a un'unchinu coment'e chi giutzat su càncaru Sinònimos e contràrios acarrongiai, afrangillonai, aggraminzonare, aggruncipire, apigiare, arruntzai, atripitzare, frongire Ètimu srd.

grandhàre , vrb Definitzione arregòllere, cricare o fàere landhe, andhare a landhe Sinònimos e contràrios landhare Ètimu srd.

gràndhe , agt: grandi, grandu, grànduru, granne, grannu Definitzione inditat mannària, ma prus che àteru nau de una calidade in su sensu de meda, importante, bona e totu deosi (difatis podet acumpangiare su númene impare a mannu), po su prus no cuncordat che àteros agetivos e si ponet sèmpere innanti de su nm.: a bortas s'impreat coment'e avb. e chentza fàere acórdiu / grandhe chito = a chitzi meda Sinònimos e contràrios ispantosu, stravanau Frases custu est unu grandhe onore ◊ depeus fai una grandu festa ◊ fut grandu prexau ◊ custu giogu teniat unu granne significu pro s'amore naschinne ◊ s'incràs si ndh'est pesadu grandhe chito ◊ isse est unu grandhe professore ◊ ant fatu unu grandu pràngiu ◊ fiat unu mengianu de grandu cilixia ◊ custa mama fit grandhe pòvera ◊ est fendi grandus afàrius ◊ est una grandu sennora ◊ fit un'àrvure grandhe manna ◊ intro de cudhane ant bidu cultu grandhe pàtiu mannu ◊ fiat un'ómini de talentu e unu grandi cassadori (J.Murgia) 2. a mei is contixedhus mi grandu praxint (T.Dei)◊ Cubeddu e Còntene fint grandhe amigos Sambenados e Provèrbios smb: Grandu Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu grand, magnifique, majesteux, solennel, éminent Ingresu great, magnificent, excellent Ispagnolu grande Italianu grande, magnìfico, maestóso, solènne, eminènte Tedescu groß, großartig, erhaben, prächtig, prominent.

gràndhe 1 , nf Definitzione su frutu chi faent crecos, íllighes e suèrgios Sinònimos e contràrios landha Frases pro imboniare su mannale si li davat grandhe, orzu e restos de màndhicu Sambenados e Provèrbios smb: Grande Ètimu ltn. glande(m).

grandhèsa , nf: grannesa Definitzione su èssere de importu mannu, de pònnere in càrculu meda, de pòdere àere bàntidu, nau de cosas o de maneras de fàere / àere o tènnere una cosa a grandhesa = abantaisindi, teneindi coment'e un'onori Sinònimos e contràrios grandhiosidade, impoltànscia, imponéncia / balentia, mannosidade Frases ite grandhesa pro me su mi vider cumbidada a sa mesa sacrada de su chelu!… 2. lu tenet a grandhesa, lu tenet! ◊ guvardos, no faghent prus bardanas, ammelladu ant sas matanas de grannesa (M.Monterra) Ètimu spn. grandeza Tradutziones Frantzesu grandiose, prestige Ingresu prestige, magnificence Ispagnolu grandiosidad Italianu grandiosità, prestìgio Tedescu Großartigkeit, Prächtigkeit, Prestige, Ansehen, Geltung.

grandhilàre , vrb: grandilai, grandhinare, grandhinari, grannilare, randhinare* Definitzione pròere, fàere o betare gràndhine / grannilau (nau de animale) = chi est a marchighedhos minudos de colore diferente Sinònimos e contràrios arrandinai, granzolare, landirai, landiredhai Frases sa note cumènciat a niari e grandhinari bocendho totu su bestiàmini 2. sa pudha grannilada at criau Terminologia iscientìfica tpm.