petíre pedíe
petíre 1 , vrb Definitzione
andhare o tirare a…, cricare de… : pruschetotu bolet nàrrere a tènnere sa volontade, sa gana de ndhe pigare ccn. cosa chi praghet, de dhue lòmpere po si ndhe impobidhare, po dha tènnere, po dha fàere; fintzes tènnere calecunu difetu (es. a sa vista, a s'oidu)
Sinònimos e contràrios
apititai,
impugnare,
punnai,
puxae
Frases
male niedhu contràriu, cantu petint a su Comunu: a Badu ’e Carros nessunu bi andhat volontàriu! ◊ bi at chie bi petit finas si est topu a fàghere s'amministradore! (Tz.Muredda)◊ su bestiàmine petit a su brusiadu ◊ deo a sos durches no bi peto
2.
cussu petit a sa vista e fintzas a surdu
Tradutziones
Frantzesu
tendre,
viser,
aspirer
Ingresu
to tend,
to yearn,
to aspire
Ispagnolu
anhelar,
ansiar,
tender
Italianu
tèndere,
anelare,
aspirare,
propèndere
Tedescu
streben,
neigen.
pètiri pètene
petirúju , nm Sinònimos e contràrios brinchidhi, brinci, dhodhi 1, ghiri, iscalzurúgiu, princiotu, tintillu, tradhera, tzichi Terminologia iscientìfica pzn.
petitéri , nm Sinònimos e contràrios dimandhone, pedidore, pedulianu, pidore, pobiritedhu Ètimu srd.
petitòre pedidòre
petítu , agt Definitzione nau de cosas de papare, chi est saboria, de gustu bonu Sinònimos e contràrios licaldu, licantzu, lichitosu, lichitu.
petitziòne, petitziòni , nf Definitzione genia de dimandha púbblica chi si faet a un'autoridade aregollendho firmas de chie est de acórdiu.
petívu , agt Definitzione chi est a sa sighia, sèmpere, po sèmpere Sinònimos e contràrios fetianu, fetivu Frases unu tempus fit triballendhe a zoronadas, ma como est intradu petivu.
petixédhu , nm Definitzione genia de pane modhe, grussu, longhitu, cun pagas segadas a istúturu Terminologia iscientìfica pne.
petólu , nm: petzolu Definitzione
orrugu, pruschetotu nau de sa petza (fintzes móssigu, bucone): dhu narant de dónni'àtera cosa puru
Sinònimos e contràrios
arrogu,
bículu,
binarja,
chirriolu,
isperriolu,
ispetzolu,
minutzu
Frases
sos corbos, chene pietu, sont istrutzanne s'úrtimu petolu ◊ abbramida, sa súrbile de sa gherra sos angheledhos faghet a petolos
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
lambeau
Ingresu
shred
Ispagnolu
jirón (petza),
pingajo
Italianu
brandèllo
Tedescu
Stück,
Fetzen.
petonàda petenàda
petonadòri , nm, agt Definitzione chi o chie pètenat; chie trebballat lana a pètene, aprontandhodha po dha pòdere filare; genia de trastu chi si betat in codhos e in palas po no s'imbrutare petenandho / cuadhu p. = carchidadore Sinònimos e contràrios caldadore Ètimu srd.
petonadúra , nf Definitzione
su petenare; cuncordu de is pilos petenaos, manera de petenare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
coiffure
Ingresu
hair-do
Ispagnolu
peinado
Italianu
pettinatura
Tedescu
Kämmen,
Frisur.
petonài pantonài
petòne , nm Definitzione
movimentu lestru meda
Sinònimos e contràrios
fua,
fuliénsia
Frases
in sa falada su carru at leadu petone e sos voes si sunt iscorrados (G.Ruju)◊ si no bi est sa mecànica, su carru leat petone e si podet bortulare ◊ addaghi est arrividu a sa trempa, s'ómine at leadu petone e a su paris ch'est lómpidu lorumendhe
Tradutziones
Frantzesu
bond
Ingresu
rush
Ispagnolu
salto,
impulso
Italianu
slàncio
Tedescu
Schwung,
Anlauf.
pètora , nf Definitzione balia, fortza de prumones, capacidade de padire pelea in su cúrrere Sinònimos e contràrios agguantu Frases cussos sont canes de pètora, de mossa e de nasu (G.Farris).
petoràle, petoràli , nm Definitzione tira de pedhe chi si ponet in su petus a su cuadhu Ètimu itl. pettorale.
petorína, petorínu , nf, nm Definitzione parte de petorras de una camisa, fintzes s'apertura de unu bestimentu in petorras; pannitzu de pònnere in petorras Sinònimos e contràrios petina Frases no ti est bella cussa petorina, ca che ndh'amus de mezus raighina, ma nessune che tue ammachiada! (M.Murenu)◊ in su molinu de s'ulia portant una falda cun petorina po no s'imbrutare sa robba.
petòrra , nf, nm: petorru,
peturru,
peturra,
piciurra,
pitorra,
pitorru,
piturra Definitzione
sa parte de ananti de su dossu de su cristianu, su tretu de is costas prus in artu de su chintzu e tra tzugu e codhos, nau prus che àteru pl. (ca est in duas partes) e sèmpere po sa parte de fora; sa parte de ananti de unu bestimentu, sa chi bestia arresurtat in petorras / a/c.: petorru dhu narant prus che àteru foedhandho de animale pangau po sa petza, parte de is costas prus acanta a su tzugu; petorru e piciurra fintzes po pesada, logu chi faet andhandho e inartandho
Sinònimos e contràrios
petus,
teporra
Maneras de nàrrere
csn:
s'arcu de sa petorra = sa crae de su codhu; sere banca a petorra = in mesa pro manigare; dare a chie petorru e a chie carrone = fai unu fillu e unu fillastu; sa punta de sa petorra = ispíciu, ossu neuladori
Frases
bae a masellu e sa peta faghedila segare dae su petorru! ◊ apo leadu fritu meda chi mi dolent fintzas sas petorras ◊ padritu totu petorru cun sas nàstulas de bulu ◊ manighendhe pònedi cosa imbia, no ti che ruat in petorras!
3.
in s'apusentu b'istaiat una barantina de persones aparitzadas banca a petorra ◊ cuss'amministratzione daet a chie petorru e a chie carrone
Sambenados e Provèrbios
smb:
Petorru, Pettorra, Pettorru, Pitorra, Pitorru, Pittorra, Pittorru, Pitturra, [Pitzurra]
Terminologia iscientìfica
crn
Tradutziones
Frantzesu
thorax,
poitrine
Ingresu
chest,
breast
Ispagnolu
tórax,
pecho,
pechera
Italianu
torace,
pètto
Tedescu
Brust.