A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

seriàtzu , agt Definitzione nau de ccn., chi est unu pagu sériu, fintzes mudulone, de pagos foedhos Ètimu srd.

série , nf Definitzione filera de cosas postas o fatas in órdine.

seriedàde, seriedàdi , nf Definitzione su èssere sérios, su pònnere imprastu, cabu, contivígiu faendho sa cosa / bestirisí in s. = pònnere bestimentu de colore sériu, chi no siat tropu biu Sinònimos e contràrios cabile, cabu, imprastu Frases chin sensu firmu mai ses istadu mancu in sas cosas de seriedade Ètimu spn. seriedad.

serigàre , vrb Definitzione prnl., igragalare, sicare (nau de frutuàriu, de fògia po farta de abba, de sa carre a pígiu de fora) Sinònimos e contràrios carigai 2. acato caleguna face connota, mancari serigada de us dolos.

serighédhu , nm Definitzione min. de sero, ma nau prus che àteru po giare s'idea de malu, de tardu; s'idea de minore (curtzu) si giaet acumpangiandho su foedhu de una calidade Frases serighedhu chi at fatu, oe, mih, cun cussu bentu! ◊ deris fit serighedhu bellu e amus triballadu ◊ a serighedhu prima de s'intrinada giramos sas tancas.

serighínu , avb Definitzione a s. = a sero, a part'e sero.

seríle selíre

serimónia , nf: ceremónia, tzelimónia* Sinònimos e contràrios funsione Frases totu custas serimónias primu de isposai… pareus faendho unu cuntratu a cumone!

serína , nf Definitzione sero, parte de sero Sinònimos e contràrios serighinu Frases su tilibische si firmat a su friscu de su manzanu e de sa serina Ètimu srd.

seriòne , nm: sirione, sirioni, tirione Definitzione pigione o cambu nou chi bogant is sèmenes naschindho (ma dhu narant fintzes de su chi bogat sa chibudha a conca, s'àgiu, sa patata cumenciandho a naschire), fintzes pigionatzu de is matas; in cobertantza, sa natura de s'ómine Sinònimos e contràrios cirrione, grillu 1, inseurru, síriu, tudhu, tzirriotu Frases ses cari biancu che sirione naschitu suta de preta! ◊ chi unu sirione potat essire dae sa terra chene órdine issoro los ofennet prus de una fusilata, ca su sirione est sinnu de sa vita chi timent (M.Pira)◊ sa chibudha est totu boghendhe su sirione Terminologia iscientìfica rbr Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu plumule, thalle, bourgeon Ingresu embryo, sprout Ispagnolu embrión, plúmula, tallo, brote Italianu embrïóne, plùmula, tallo, germòglio Tedescu Embryo, Knospe, Thallus, Sproß.

serioníre , vrb: sirionire Definitzione bogare, fàere su sirione, sa tzeurra, nau de is sèmenes naschindho Sinònimos e contràrios inceurrare, sirionare, serire, tidhire, tzaurrai 2. inoghe che serionit s'ódiu! Ètimu srd.

seriónzu , agt Definitzione nau de ccn., chi est unu pagu sériu, pentzamentosu Sinònimos e contràrios chietu, séliu Ètimu srd.

seríre , vrb: sirire Definitzione nau de is sèmenes, bogare sa tzeurra, su sirione cumenciandho a naschire, fàere su síriu o cima Sinònimos e contràrios inceurrare, sirionare, tidhire, tzirriotire Frases custa cosa sirit e frorit, si l'abbas Ètimu ltn. serere Tradutziones Frantzesu taller Ingresu to germinate Ispagnolu entallecer Italianu tallire Tedescu keimen, sprossen.

sériu séliu

sermènta salméntu

sermentòsa sementòsa

serméntu salméntu

sermonàda , nf Definitzione prus che prédica, briga, cosa chi si narat brigandho a unu, giaendhodhi avertimentos e cossígios Sinònimos e contràrios bria, certara, certu Frases como bastat sermonadas: aparae sas tassas ca tiu Sidoro bosi cúmbidat!

sermonài, sermonàre , vrb Definitzione fàere sa prédica, nau fintzes po giare una briga Sinònimos e contràrios ammonestai, istronai, perdicare Frases inneto sa símbula, ca sinono mamma mi sermonat po fàere su pane.

sermòne sarmòne