dessaladòre , nm Definizione
impiantu mescamente industriale chi che bogat su sale a s'abba de mare e dha faet druche de dha pòdere impreare
Frasi
oe apo postu su dessaladore e mi che pigo s'abba 'e sa marina (Sozu)
Traduzioni
Francese
installation de dessalage
Inglese
desalinator
Spagnolo
desalinizadora (f)
Italiano
dissalatóre
Tedesco
Entsalzungsanlage.
dessanànti , avb Sinonimi e contrari ananti, daenante | ctr. addaisegus, apabas.
dessessídu , pps, agt: desessidu,
disessidu Definizione
de dessessire; chi est macu deunudotu, foras de se
Sinonimi e contrari
afoglietadu,
dischissiau,
disvariadu,
ilvariadu,
irzudissiadu
| ctr.
atinadu
Traduzioni
Francese
fou
Inglese
crazy
Spagnolo
desatinado
Italiano
dissennato
Tedesco
unverständig.
dessessíre , vrb: disessire Definizione
andhare a fora; essire fora de se, fàere a macu, a irbariadu
Sinonimi e contrari
essire
/
ammachiae,
dischissiare,
irbariare,
iscansae
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
devenir fou
Inglese
to go mad
Spagnolo
enloquecer
Italiano
ammattire
Tedesco
den Verstand verlieren.
dessídiri decídiri
dessígnu , nm: disegnu,
disignu,
disinnu,
dissignu,
dissinnu,
dissinzu Definizione
genia de figura chi si faet cun calecuna cosa chi iscriet, chi faet o lassat calecuna síngia, siat coment'e un'idea chi naschit de s'arte e siat po ammostare una cosa; cosa chi si cuncordat o chi si decidit de fàere / disignu a sa grussa = disegnu apenas comintzadu, tantu pro si comintzare a bídere; disegnus animaus = itl. cartóni animati
Sinonimi e contrari
disizu,
idea,
progetu,
sestu
Frasi
is tellas de su repranu cumponint unu disignu ◊ cheriat una munnedha fata cun d-unu dissignu pretzisu ◊ de is mantas de ajaja ndi apu bogau unu disegnu antigu
2.
bi ndhe at chi sunt prus acurtzu a sos dissignos de Deus ◊ destinu, fada o sorte truncant, istruncant o faghent isténiu, de s'umanu iscontzendhe onzi dissignu ◊ no ti benzat s'atrivida o su disinnu maladitu e feu de bochire sa zente!
Traduzioni
Francese
dessin
Inglese
drawing
Spagnolo
dibujo,
diseño
Italiano
diségno
Tedesco
Zeichnung,
Plan.
dessinída , nf: discinida Definizione su dessinire; genia de conclusione, fine, acabbada de calecuna faina, de unu fàere Sinonimi e contrari acabbu, congruida 2. si bufànt unas cantu tassas de binu e, a sa discinida, segundu sa gana dhoi tzacarrànt apitzus càncua fà arrustu Etimo srd.
dessiníre , vrb: disciniri,
dissinire Definizione
precisare, decídere totu su chi pertocat una cosa o una chistione; fàere, batire a lompimentu calecuna cosa, pigare una decisione; torrare o giare un'arresposta segura
Sinonimi e contrari
definire,
fàchere,
irdiscinie
Frasi
no seu s'ómini giustu po chistionai de mei e de s'òpera chi apu disciniu ◊ circa de no disciniri nudha contras de cuss'ómini poita notesta, in su sonnu, apu patiu meda po càusa sua (Ev)◊ si fuant pinnigaus po disciniri mellus sa chistioni ◊ tocat a dha disciniri: o a iscola, o a intendi sulitus e tumborrus
2.
est mellus chi siat discinia sa volontadi de Deus (Ev)◊ seis discinendu su chi atrus ant cumentzau ◊ si est discinia sa promissa sua ◊ ant disciniu su chi fut pretzetau de sa lei ◊ ita depeus fai po disciniri is òperas de Deus?
3.
sa fémina torravat arrespostas chene impinnos e goi at mantesu su zòvanu meda tempus chene dessinire
Traduzioni
Francese
achever,
définir
Inglese
to finish,
to determine
Spagnolo
concluir,
rematar
Italiano
ultimare,
cómpiere,
definire
Tedesco
beenden,
definieren.
dessintótu , avb Definizione
de su in totu: deretu, totugantu
Sinonimi e contrari
arrotzu,
deunudotu
Frasi
su dotori dh'at abbandonau dessintotu ◊ cussu no est tontu dessintotu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
complètement
Inglese
completely
Spagnolo
completamente
Italiano
completaménte,
totalménte
Tedesco
ganz.
dessipèlla , nf: disipella,
dissipella Definizione
mali molentinu, genia de maladia a sa pedhe chi si faet orrúbia e unfrada
Sinonimi e contrari
arrisipella,
isipèrela,
risipella
Frasi
portat una dessipella sentza de sanamentu
Terminologia scientifica
mld
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
érysipèle
Inglese
erisypelas
Spagnolo
erisipela
Italiano
erisìpela
Tedesco
Wundrose,
Erysipel.
dessisiòne decisiòne
destinài, destinàre , vrb: distinai, distinare Definizione lassare o pònnere calecuna cosa po un'iscopu; pigare una decisione Sinonimi e contrari decídiri 2. sa dí chi mi distinu po sempri de ti lassai ◊ dh'at destinau Deus de andai aici ◊ a bonu contu si depiat distinare: o a iscola, o a iscultare sos pipiriolos ◊ distínadi: cheres tucare cun megus o nono?!
destinatàriu , nm Definizione chie depet arrecire cosa chi si mandhat.
destinatziòne, destinatziòni , nf Definizione de destinare; chi est postu de èssere deasi ca dhu bolet su destinu
destinàu , pps, agt Definizione
de destinare; chi est postu de èssere deasi ca dhu bolet su destinu
Sinonimi e contrari
imprenetau
Frasi
si dogni cosa primu est destinada, de volontade, tandho, no bi ndh'at!
Traduzioni
Francese
prédestiné
Inglese
predestined
Spagnolo
predestinado
Italiano
predestinato
Tedesco
vorausbestimmt,
prädestiniert.
destínu deltínu
destràle , nf: distrale Definizione
aina manna acutza fata de un'atza lada e una màniga intrada in d-un'istampu (ogu): serbit pruschetotu a segare e a isperrare linna
Sinonimi e contrari
àscia 1,
bestrale,
segura
Etimo
ltn.
dextralis
Traduzioni
Francese
hache
Inglese
axe
Spagnolo
hacha
Italiano
scure
Tedesco
Beil,
Axt.
déstrinu , agt Definizione
chi manígiat de prus e méngius sa manu destra
Sinonimi e contrari
| ctr.
manchinu,
mancosu
Traduzioni
Francese
droitier
Inglese
right handed (person)
Spagnolo
diestro
Italiano
destrimano
Tedesco
rechtsgängig.
destròssa , nf, nm: destrossu,
distròscia,
distrossa Definizione
su distrúere o arruinare totu de mala manera / pròiri a distrossa = a dellúbbiu, a mala istropiadura
Sinonimi e contrari
arruinu 1,
degógliu,
derruta,
desacatu,
istralia,
istròscia,
macedhu,
sderrocu,
sderrota,
sderruimentu
Frasi
is domínius ant fatu destrossu insulendi chi sa língua sarda est nemiga de su progressu! (G.Lilliu)
Etimo
ctl.
destrossa
Traduzioni
Francese
massacre
Inglese
slaughter
Spagnolo
destrucción
Italiano
eccídio,
scémpio
Tedesco
Blutbad,
Katastrophe,
Verunstaltung.
destrossài, destrossàre , vrb Definizione
fàere destrossa, fàere a orrugos, arruinare totu
Sinonimi e contrari
agigotare,
degogliai,
ifasciare,
isciasciai,
iscruncassare,
secare,
truncai
Frasi
destrossada est sa cadena de s'ómine cautivadu
Etimo
ctl., spn.
destrossar
Traduzioni
Francese
mettre en pièces,
massacre,
endommager
Inglese
to brake to pieces (to tear),
to damage heavily
Spagnolo
destrozar
Italiano
fare a pezzi,
scémpio,
disastrare
Tedesco
niedermetzeln.