dessaladòre , nm Definitzione
impiantu mescamente industriale chi che bogat su sale a s'abba de mare e dha faet druche de dha pòdere impreare
Frases
oe apo postu su dessaladore e mi che pigo s'abba 'e sa marina (Sozu)
Tradutziones
Frantzesu
installation de dessalage
Ingresu
desalinator
Ispagnolu
desalinizadora (f)
Italianu
dissalatóre
Tedescu
Entsalzungsanlage.
dessanànti , avb Sinònimos e contràrios ananti, daenante | ctr. addaisegus, apabas.
dessessídu , pps, agt: desessidu,
disessidu Definitzione
de dessessire; chi est macu deunudotu, foras de se
Sinònimos e contràrios
afoglietadu,
dischissiau,
disvariadu,
ilvariadu,
irzudissiadu
| ctr.
atinadu
Tradutziones
Frantzesu
fou
Ingresu
crazy
Ispagnolu
desatinado
Italianu
dissennato
Tedescu
unverständig.
dessessíre , vrb: disessire Definitzione
andhare a fora; essire fora de se, fàere a macu, a irbariadu
Sinònimos e contràrios
essire
/
ammachiae,
dischissiare,
irbariare,
iscansae
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
devenir fou
Ingresu
to go mad
Ispagnolu
enloquecer
Italianu
ammattire
Tedescu
den Verstand verlieren.
dessídiri decídiri
dessígnu , nm: disegnu,
disignu,
disinnu,
dissignu,
dissinnu,
dissinzu Definitzione
genia de figura chi si faet cun calecuna cosa chi iscriet, chi faet o lassat calecuna síngia, siat coment'e un'idea chi naschit de s'arte e siat po ammostare una cosa; cosa chi si cuncordat o chi si decidit de fàere / disignu a sa grussa = disegnu apenas comintzadu, tantu pro si comintzare a bídere; disegnus animaus = itl. cartóni animati
Sinònimos e contràrios
disizu,
idea,
progetu,
sestu
Frases
is tellas de su repranu cumponint unu disignu ◊ cheriat una munnedha fata cun d-unu dissignu pretzisu ◊ de is mantas de ajaja ndi apu bogau unu disegnu antigu
2.
bi ndhe at chi sunt prus acurtzu a sos dissignos de Deus ◊ destinu, fada o sorte truncant, istruncant o faghent isténiu, de s'umanu iscontzendhe onzi dissignu ◊ no ti benzat s'atrivida o su disinnu maladitu e feu de bochire sa zente!
Tradutziones
Frantzesu
dessin
Ingresu
drawing
Ispagnolu
dibujo,
diseño
Italianu
diségno
Tedescu
Zeichnung,
Plan.
dessinída , nf: discinida Definitzione su dessinire; genia de conclusione, fine, acabbada de calecuna faina, de unu fàere Sinònimos e contràrios acabbu, congruida 2. si bufànt unas cantu tassas de binu e, a sa discinida, segundu sa gana dhoi tzacarrànt apitzus càncua fà arrustu Ètimu srd.
dessiníre , vrb: disciniri,
dissinire Definitzione
precisare, decídere totu su chi pertocat una cosa o una chistione; fàere, batire a lompimentu calecuna cosa, pigare una decisione; torrare o giare un'arresposta segura
Sinònimos e contràrios
definire,
fàchere,
irdiscinie
Frases
no seu s'ómini giustu po chistionai de mei e de s'òpera chi apu disciniu ◊ circa de no disciniri nudha contras de cuss'ómini poita notesta, in su sonnu, apu patiu meda po càusa sua (Ev)◊ si fuant pinnigaus po disciniri mellus sa chistioni ◊ tocat a dha disciniri: o a iscola, o a intendi sulitus e tumborrus
2.
est mellus chi siat discinia sa volontadi de Deus (Ev)◊ seis discinendu su chi atrus ant cumentzau ◊ si est discinia sa promissa sua ◊ ant disciniu su chi fut pretzetau de sa lei ◊ ita depeus fai po disciniri is òperas de Deus?
3.
sa fémina torravat arrespostas chene impinnos e goi at mantesu su zòvanu meda tempus chene dessinire
Tradutziones
Frantzesu
achever,
définir
Ingresu
to finish,
to determine
Ispagnolu
concluir,
rematar
Italianu
ultimare,
cómpiere,
definire
Tedescu
beenden,
definieren.
dessintótu , avb Definitzione
de su in totu: deretu, totugantu
Sinònimos e contràrios
arrotzu,
deunudotu
Frases
su dotori dh'at abbandonau dessintotu ◊ cussu no est tontu dessintotu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
complètement
Ingresu
completely
Ispagnolu
completamente
Italianu
completaménte,
totalménte
Tedescu
ganz.
dessipèlla , nf: disipella,
dissipella Definitzione
mali molentinu, genia de maladia a sa pedhe chi si faet orrúbia e unfrada
Sinònimos e contràrios
arrisipella,
isipèrela,
risipella
Frases
portat una dessipella sentza de sanamentu
Terminologia iscientìfica
mld
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
érysipèle
Ingresu
erisypelas
Ispagnolu
erisipela
Italianu
erisìpela
Tedescu
Wundrose,
Erysipel.
dessisiòne decisiòne
destinài, destinàre , vrb: distinai, distinare Definitzione lassare o pònnere calecuna cosa po un'iscopu; pigare una decisione Sinònimos e contràrios decídiri 2. sa dí chi mi distinu po sempri de ti lassai ◊ dh'at destinau Deus de andai aici ◊ a bonu contu si depiat distinare: o a iscola, o a iscultare sos pipiriolos ◊ distínadi: cheres tucare cun megus o nono?!
destinatàriu , nm Definitzione chie depet arrecire cosa chi si mandhat.
destinatziòne, destinatziòni , nf Definitzione de destinare; chi est postu de èssere deasi ca dhu bolet su destinu
destinàu , pps, agt Definitzione
de destinare; chi est postu de èssere deasi ca dhu bolet su destinu
Sinònimos e contràrios
imprenetau
Frases
si dogni cosa primu est destinada, de volontade, tandho, no bi ndh'at!
Tradutziones
Frantzesu
prédestiné
Ingresu
predestined
Ispagnolu
predestinado
Italianu
predestinato
Tedescu
vorausbestimmt,
prädestiniert.
destínu deltínu
destràle , nf: distrale Definitzione
aina manna acutza fata de un'atza lada e una màniga intrada in d-un'istampu (ogu): serbit pruschetotu a segare e a isperrare linna
Sinònimos e contràrios
àscia 1,
bestrale,
segura
Ètimu
ltn.
dextralis
Tradutziones
Frantzesu
hache
Ingresu
axe
Ispagnolu
hacha
Italianu
scure
Tedescu
Beil,
Axt.
déstrinu , agt Definitzione
chi manígiat de prus e méngius sa manu destra
Sinònimos e contràrios
| ctr.
manchinu,
mancosu
Tradutziones
Frantzesu
droitier
Ingresu
right handed (person)
Ispagnolu
diestro
Italianu
destrimano
Tedescu
rechtsgängig.
destròssa , nf, nm: destrossu,
distròscia,
distrossa Definitzione
su distrúere o arruinare totu de mala manera / pròiri a distrossa = a dellúbbiu, a mala istropiadura
Sinònimos e contràrios
arruinu 1,
degógliu,
derruta,
desacatu,
istralia,
istròscia,
macedhu,
sderrocu,
sderrota,
sderruimentu
Frases
is domínius ant fatu destrossu insulendi chi sa língua sarda est nemiga de su progressu! (G.Lilliu)
Ètimu
ctl.
destrossa
Tradutziones
Frantzesu
massacre
Ingresu
slaughter
Ispagnolu
destrucción
Italianu
eccídio,
scémpio
Tedescu
Blutbad,
Katastrophe,
Verunstaltung.
destrossài, destrossàre , vrb Definitzione
fàere destrossa, fàere a orrugos, arruinare totu
Sinònimos e contràrios
agigotare,
degogliai,
ifasciare,
isciasciai,
iscruncassare,
secare,
truncai
Frases
destrossada est sa cadena de s'ómine cautivadu
Ètimu
ctl., spn.
destrossar
Tradutziones
Frantzesu
mettre en pièces,
massacre,
endommager
Ingresu
to brake to pieces (to tear),
to damage heavily
Ispagnolu
destrozar
Italianu
fare a pezzi,
scémpio,
disastrare
Tedescu
niedermetzeln.