ràfia 1 , nf, nm: ràfiu Definizione aungada, genia de segada chi si faet in sa pedhe passandho cun fortza cosa tostada chi arrasigat, o a punta Sinonimi e contrari frasca, frascada, iscarràfiu, iscràviu, rafiada Frasi che la finiant fintzamentas cun ràfias a cara ◊ li apo seberadu su trigu a ràfias e a úngias ◊ dae no istare in pasu cun sas manos in buxaca, a ràfios sa teraca ndhe li at betadu su nasu! (P.Mossa)◊ unu de cussos fit sempre frundhidu in terra, brutu, cun calchi ràfiu in cara Etimo srd.
rafiàda , nf Definizione aungada, su singiale chi abbarrat de su rafiare Sinonimi e contrari frasca, frascada, iscarràfiu, iscràviu, ràfia 1, rafiadura Frasi mi cheriat ispínghere a s'isventura cun rafiadas dae suta e dae susu (B.Mureddu) Etimo srd.
rafiadúra , nf Definizione
su rafiare, aungada
Sinonimi e contrari
frasca,
frascada,
iscarràfiu,
iscràviu,
ràfia 1,
rafiada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
action d'égratigner,
égratignure
Inglese
scratch
Spagnolo
arañazo,
rasguño
Italiano
graffiatura
Tedesco
Kratzer.
rafiàre , vrb Definizione passare a forte is ungas (o àteru de puntudu e tostau) de lassare su singiale, una de segada longa e fine in sa pedhe o in àtera cosa modhe Sinonimi e contrari farrascare, iscalaviare, scarrafiai Frasi amus rafiadu finèndhennos sas úngias ◊ fis bona cantu su mele, e como dae su fele lompes a mi rafiare! ◊ intrant custas batulinas cun sas úngias in fora e l'ant totu rafiada in fàcia Etimo itl. graffiare.
rafiaxólu , agt Definizione
chi ràfiat, chi tenet s'avesu de aungare (o chi podet aungare)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
griffeur
Inglese
scratcher
Spagnolo
arañador
Italiano
graffiatóre,
graffiante
Tedesco
Kratzer.
ràfica , nf Definizione isparu arrepitiu a tantas bortas aifatu de pare; cropu de bentu forte Sinonimi e contrari irfrusada, ufulada.
rafigagnósu, rafiganzósu , agt Definizione
arrasposu, agiummai coment'e chi aunghet tocandhodhu
Sinonimi e contrari
arraspinosu,
arraspiosu,
arrescidhosu,
raspitzu,
rasposu,
refrighinzosu
/
ttrs. rafigagnosu
| ctr.
lísiu
Frasi
sa robba de furesi fit rafiganzosa ma atapèndhela a sas pedras un'ammodhigada bi la daiant
Traduzioni
Francese
rêche,
rude au toucher,
granuleux
Inglese
rugged,
grainy
Spagnolo
áspero,
granuloso
Italiano
scabro,
granulóso
Tedesco
rauh,
grob.
rafilài , vrb: arrafilai*, refilai Definizione fàere a paris is oros de una cosa; iscúdere una cosa a cambarinu, brillandho atesu cosa a bisura de nae de linna / rafilai unu corpu = iscúdere unu cropu Sinonimi e contrari apalisare / arremilai.
rafinadúra , nf Definizione su rafinare Etimo srd.
rafinài, rafinàre , vrb: arrafinai, rafinare, refinai, refinare Definizione fàere prus fine, lassare consumare una cosa (es. a budhidura), fintzes po dha torrare de essire méngius, prus bona, prus cagiada Sinonimi e contrari alghentare, assendrare Frasi sos chi amat refinat Deus solu che oro a tota proa in su crisolu Etimo ctl., spn. refinar.
rafinatziòne, rafinatziòni , nf Sinonimi e contrari arrefinu.
rafínu , nm: arrefinu*, refinu Definizione consumadura de calecuna cosa, o cosa chi est torrada a consumadura (fintzes po ndhe bogare sa parte méngius o po ndhe seberare una parte); pruine finedhedhu; genia de bruvura po is fosiles Frasi pro limbicare su binu su limbicu cun refinu cheret chi siat usadu!
ràfiu ràfia 1
rafòni , agt Definizione chi portat is pilos o is pinnias iscrabionaos, betaos apare Sinonimi e contrari arrufau, orrofadu Frasi ndi at tentu po arregalu una pudhixedha rafona (F.Carlini)
ràga , nf Definizione
su corgiolu ispinosu de sa castàngia e fintzes sa cogòcia de su landhe; a logos est sa fògia de sa canna (fintzes de su trigu), po cantu imbodhigat su cambu
Sinonimi e contrari
arone,
cugudha,
gurgudhu,
ischissone,
ispunzola 1
/
aterga
Cognomi e Proverbi
smb:
Raga, Ragas
Terminologia scientifica
rbr
Traduzioni
Francese
bogue
Inglese
chesnut husk
Spagnolo
erizo
Italiano
rìccio
Tedesco
Kastanienigel,
Fruchtbecher,
Cupula.
ragabèdhe , nm Definizione pilloni annapau, de noti, de su tiàulu o sóriche càmpinu o pinnàdigu, animaledhu múrinu chi essit solu a denote (no biet in sa lughe): assimbígiat unu pagu a is pigiones ca portat coment'e alas e andhat a bolu, ma est unu mammíferu e faet su fedu coment'e custos Sinonimi e contrari alaepedhe, arratapignata, cincidedhu, satzamurredhu, terriolubedhe Terminologia scientifica anar Etimo srd.
ragaciòi , nm Sinonimi e contrari sarragamentu, sarragu, serrogu Etimo srd.
ragaciósu , agt: arragaciosu* Sinonimi e contrari arragaciolu, sarragau.
ragàglia, ragàlla , nf: regàglia Definizione
chistionu a meda e a boghe arta de una cambarada, tanti po istare a chistionu o fintzes a briga
Sinonimi e contrari
apísciulu,
argiolu 1,
bàdula,
bataloca,
ciaciarra,
ciaramedha,
ciarra,
lúlluru,
paraleta
/
ttrs. ragàglia
Frasi
sunt a regàglia fata, chi nachi como sos tempos sunt giambados ◊ intendhendhe sa ragalla, si sunt acurtziados pro ndhe collire s'assuntu de su cuntrestu ◊ custa ragalla a cust'ora in sa carrela, ite bi at?
Cognomi e Proverbi
smb:
Ragàglia, Regaglia
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
vacarme,
brouhaha
Inglese
noise,
bawling
Spagnolo
estrépito,
estruendo,
parloteo
Italiano
chiasso,
frastuòno di vóci,
vocìo
Tedesco
Geschwätz,
Quasselei.