A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

ràfia 1 , nf, nm: ràfiu Definitzione aungada, genia de segada chi si faet in sa pedhe passandho cun fortza cosa tostada chi arrasigat, o a punta Sinònimos e contràrios frasca, frascada, iscarràfiu, iscràviu, rafiada Frases che la finiant fintzamentas cun ràfias a cara ◊ li apo seberadu su trigu a ràfias e a úngias ◊ dae no istare in pasu cun sas manos in buxaca, a ràfios sa teraca ndhe li at betadu su nasu! (P.Mossa)◊ unu de cussos fit sempre frundhidu in terra, brutu, cun calchi ràfiu in cara Ètimu srd.

rafiàda , nf Definitzione aungada, su singiale chi abbarrat de su rafiare Sinònimos e contràrios frasca, frascada, iscarràfiu, iscràviu, ràfia 1, rafiadura Frases mi cheriat ispínghere a s'isventura cun rafiadas dae suta e dae susu (B.Mureddu) Ètimu srd.

rafiadúra , nf Definitzione su rafiare, aungada Sinònimos e contràrios frasca, frascada, iscarràfiu, iscràviu, ràfia 1, rafiada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu action d'égratigner, égratignure Ingresu scratch Ispagnolu arañazo, rasguño Italianu graffiatura Tedescu Kratzer.

rafiàre , vrb Definitzione passare a forte is ungas (o àteru de puntudu e tostau) de lassare su singiale, una de segada longa e fine in sa pedhe o in àtera cosa modhe Sinònimos e contràrios farrascare, iscalaviare, scarrafiai Frases amus rafiadu finèndhennos sas úngias ◊ fis bona cantu su mele, e como dae su fele lompes a mi rafiare! ◊ intrant custas batulinas cun sas úngias in fora e l'ant totu rafiada in fàcia Ètimu itl. graffiare.

rafiaxólu , agt Definitzione chi ràfiat, chi tenet s'avesu de aungare (o chi podet aungare) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu griffeur Ingresu scratcher Ispagnolu arañador Italianu graffiatóre, graffiante Tedescu Kratzer.

ràfica , nf Definitzione isparu arrepitiu a tantas bortas aifatu de pare; cropu de bentu forte Sinònimos e contràrios irfrusada, ufulada.

rafigagnósu, rafiganzósu , agt Definitzione arrasposu, agiummai coment'e chi aunghet tocandhodhu Sinònimos e contràrios arraspinosu, arraspiosu, arrescidhosu, raspitzu, rasposu, refrighinzosu / ttrs. rafigagnosu | ctr. lísiu Frases sa robba de furesi fit rafiganzosa ma atapèndhela a sas pedras un'ammodhigada bi la daiant Tradutziones Frantzesu rêche, rude au toucher, granuleux Ingresu rugged, grainy Ispagnolu áspero, granuloso Italianu scabro, granulóso Tedescu rauh, grob.

rafilài , vrb: arrafilai*, refilai Definitzione fàere a paris is oros de una cosa; iscúdere una cosa a cambarinu, brillandho atesu cosa a bisura de nae de linna / rafilai unu corpu = iscúdere unu cropu Sinònimos e contràrios apalisare / arremilai.

rafinadúra , nf Definitzione su rafinare Ètimu srd.

rafinài, rafinàre , vrb: arrafinai, rafinare, refinai, refinare Definitzione fàere prus fine, lassare consumare una cosa (es. a budhidura), fintzes po dha torrare de essire méngius, prus bona, prus cagiada Sinònimos e contràrios alghentare, assendrare Frases sos chi amat refinat Deus solu che oro a tota proa in su crisolu Ètimu ctl., spn. refinar.

rafinatziòne, rafinatziòni , nf Sinònimos e contràrios arrefinu.

rafínu , nm: arrefinu*, refinu Definitzione consumadura de calecuna cosa, o cosa chi est torrada a consumadura (fintzes po ndhe bogare sa parte méngius o po ndhe seberare una parte); pruine finedhedhu; genia de bruvura po is fosiles Frases pro limbicare su binu su limbicu cun refinu cheret chi siat usadu!

ràfiu ràfia 1

rafòni , agt Definitzione chi portat is pilos o is pinnias iscrabionaos, betaos apare Sinònimos e contràrios arrufau, orrofadu Frases ndi at tentu po arregalu una pudhixedha rafona (F.Carlini)

ràga , nf Definitzione su corgiolu ispinosu de sa castàngia e fintzes sa cogòcia de su landhe; a logos est sa fògia de sa canna (fintzes de su trigu), po cantu imbodhigat su cambu Sinònimos e contràrios arone, cugudha, gurgudhu, ischissone, ispunzola 1 / aterga Sambenados e Provèrbios smb: Raga, Ragas Terminologia iscientìfica rbr Tradutziones Frantzesu bogue Ingresu chesnut husk Ispagnolu erizo Italianu rìccio Tedescu Kastanienigel, Fruchtbecher, Cupula.

ragabèdhe , nm Definitzione pilloni annapau, de noti, de su tiàulu o sóriche càmpinu o pinnàdigu, animaledhu múrinu chi essit solu a denote (no biet in sa lughe): assimbígiat unu pagu a is pigiones ca portat coment'e alas e andhat a bolu, ma est unu mammíferu e faet su fedu coment'e custos Sinònimos e contràrios alaepedhe, arratapignata, cincidedhu, satzamurredhu, terriolubedhe Terminologia iscientìfica anar Ètimu srd.

ragaciòi , nm Sinònimos e contràrios sarragamentu, sarragu, serrogu Ètimu srd.

ragaciósu , agt: arragaciosu* Sinònimos e contràrios arragaciolu, sarragau.

ragàglia, ragàlla , nf: regàglia Definitzione chistionu a meda e a boghe arta de una cambarada, tanti po istare a chistionu o fintzes a briga Sinònimos e contràrios apísciulu, argiolu 1, bàdula, bataloca, ciaciarra, ciaramedha, ciarra, lúlluru, paraleta / ttrs. ragàglia Frases sunt a regàglia fata, chi nachi como sos tempos sunt giambados ◊ intendhendhe sa ragalla, si sunt acurtziados pro ndhe collire s'assuntu de su cuntrestu ◊ custa ragalla a cust'ora in sa carrela, ite bi at? Sambenados e Provèrbios smb: Ragàglia, Regaglia Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu vacarme, brouhaha Ingresu noise, bawling Ispagnolu estrépito, estruendo, parloteo Italianu chiasso, frastuòno di vóci, vocìo Tedescu Geschwätz, Quasselei.

ràgana , nf Definitzione genia de fortza, capacidade de agguantu, de sighire faendho Frases a che pigare a sa punta bi cheret ràgana (P.Casu) Tradutziones Frantzesu entrain Ingresu vigour Ispagnolu tesón Italianu lèna Tedescu Stärke.