truígu , nm Definizione
fundhu de bide, pitzu
Sinonimi e contrari
rabatzone
Frasi
est torradu cun sa béltula prena de truigos
Traduzioni
Francese
cep de vigne
Inglese
vine stock
Spagnolo
cepa
Italiano
céppo di vite
Tedesco
Stock.
truíscu trobíscu
trulàtzu , agt Definizione chi est unu pagu trullu, avolotau.
trulía , nf Definizione su èssere trullu, su no èssere craru, límpiu Sinonimi e contrari bolluzu, trullesa, trullore Etimo srd.
trullài, trullàre , vrb Definizione iscutulare, mòvere a fortza, a cropu, e fàere trullu, mòvere sa malesa, avolotare, nau fintzes de sa gente Sinonimi e contrari abbolojare, abbuligiai 1, intruai, sciambullai, trumbugliai, trubulare Frasi ecomente fasso a ti trullare s’abba, chi geo soe in coa e tui ses in càbudu? 2. sos tempos sunt trullados Etimo srd.
trullèsa , nf Definizione trulia, su èssere trullu, su no èssere craru, límpiu Sinonimi e contrari bolluzu, trullore Etimo srd.
trullío , nm: turrio Definizione
ànima mala, dimóniu; bentu muimui, bentu chi si movet a molinadas: dhu narant fintzes po nàrrere nisciunus / anca ti cíciat trullio! = frastimu: chi su dimóniu ti setzat a cuadhu!, chi ti ndhe pighent is dimónios!
Sinonimi e contrari
bulione
Frasi
in sas costeras su sole brincaiat che trullio imbreacu dae un'ala a s'àtera (M.Dui)◊ est gherranne a chitu partitu chin trullios minutos malos a ammasetare
2.
andhet innorommala s'iscuru, su sole che imbergat sas nues chin su trulliu de sa morte! (G.Piga)◊ lis fit parada in dainantis sa pupa de unu carru, che pantarma issiu dae su trulliu de abba e bentu in cussu bortaidie
Traduzioni
Francese
esprit malin
Inglese
evil spirit
Spagnolo
espíritu maligno
Italiano
spìrito maligno
Tedesco
böse Geister.
trullíu , agt Definizione nau de ou, chi est guastu, sciaculadori; nau de ccn., chi est totu male cuncordau de bestimentu, chi istat male (fintzes de salude) Sinonimi e contrari luguniu, sciaculadori 2. un’umbra chi no si biat mi sulàt e dèu ndi abarrau trulliu de no podi mancu oberri buca (S.Praxolu)◊ babbu cassàt de cussus pegus trullius, dhus furriàt francas a susu e dhus sangràt Etimo srd.
trúlliu trógliu
trullíu 1 , nm: tulliu 1 Definizione su truncu de sa feurra Sinonimi e contrari taseri Frasi semus sétios pasandhe in tzumpedhos de trulliu ◊ a pitzinnos zogaiamus chin fusiles de trulliu ◊ a piciochedhu giogao a curre su cuadhu de tulliu.
trullóriu , nm Definizione genia de pigione, mancari a dópiu de su trudu, po mannària, ma de sa matessi genia e colore Terminologia scientifica pzn.
trúllu trúgliu
trúllu 1 , nm Definizione
pilloni 'e tàcula (ma sa meurra puru est pilloni 'e tàcula): portat su petorru unu pagu grogo (s'àteru est in colore de chinisu) e in Sardigna faet abbitu a meda in ierru e in beranu
Sinonimi e contrari
ilmultidu,
murtidu,
trudu,
trúdulu
Terminologia scientifica
pzn, turdus philomelos
Etimo
ltn.
turdus
Traduzioni
Francese
grive
Inglese
thrush
Spagnolo
tordo
Italiano
tórdo
Tedesco
Drossel.
trúlu trúgliu
trúma , nf, nm: trumma,
trummu,
trumu,
turma Definizione
personas o animales a medas totus impare, a chedha o cambarada; dhue at logu chi est sa mandra comunale po dhue acorrare is àinos de totu sa bidha / min. trummixedha
Sinonimi e contrari
assorte,
cedha,
fiotu,
grústiu,
issorta,
masonada,
retolu,
sinnissoni,
tropa,
trumada
Frasi
una truma de ebbas, de apes, de puzones, de zente ◊ che unu trumu de arestes istores falant lestros a donzi marina (A.Casula)◊ sa truma de sa zente at comintzadu a dare lodes a Deus a boghe manna ◊ trumas e trumas totu isvariadas las ingulliat sa gruta aullida totu che trigu in mola maghinadas (P.Casu)◊ dhoi at unu trummu de zenti ◊ sa bidha dh'iat fata una turma de bandidus arróscius de abbandidai
Etimo
ltn.
turma
Traduzioni
Francese
masse,
troupeau
Inglese
crowd
Spagnolo
multitud (pers),
manada (anim)
Italiano
stuòlo,
tórma
Tedesco
Schar.
trumàda , nf: trummada Definizione
truma etotu, gente meda totu impare, fintzes animales
Sinonimi e contrari
assorte,
camarada,
cedha,
cedhoni,
fiotu,
grústiu,
issorta,
majone,
pasa,
retolu,
sinnissoni,
tròpara,
truma
Frasi
sas Senneresas intrant in Tàtari a una trumada bendhindhe cosa ◊ sos fulferinos chirchendhe asséliu, su sero, punnant a trumadas a sa solzaga ◊ si che sunt misciados a una trumada de zente ◊ sos emigrados sunt partidos a trumadas
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
troupe,
foule,
régiment
Inglese
multitude
Spagnolo
multitud
Italiano
schièra,
turba
Tedesco
Menge.
trumàrzu , nm Definizione chie contivígiat o pastórigat una truma (de animales) Etimo srd.
trúmba, trúmbia , nf Definizione
aina de sonare a surbadura: nau de àteru, cosa fata coment'e a tubbu prus largu a unu càbudu (es. t. de giminera, is trumbas de sa madre, is trumbas po artzare sa boghe e dha fàere intèndhere atesu)
Frasi
partint cudhos cun trumbas e trumbitas, s'arte mustrendhe de s'insoro arghentolu ◊ li fachent onore sonandhe sa trúmbia
Terminologia scientifica
sjl
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
trompette
Inglese
trumpet
Spagnolo
trompeta
Italiano
trómba
Tedesco
Trompete.