trumbiólu , nm Definizione unu tanti de personas, cambarada Sinonimi e contrari bricata, camarada, fiotu, frustiolu, grustiolu, pasina, tropa, truma Frasi est colau unu trumbiolu de gente (G.F.Sedda) Etimo srd.
trumbíta , nf: trummita Definizione
trumba pitica; su murru de su porcu; parte de sa carena de unu bobboi (es. abe, musca) adata po surbire o pigare
Sinonimi e contrari
corrineta
2.
is porcus candu isforrogonant cun sa trumbita faint foradas
Terminologia scientifica
sjl
Traduzioni
Francese
petite trompette
Inglese
small trumpet
Spagnolo
trompeta pequeña,
trompa
Italiano
trombétta
Tedesco
kleine Trompete.
trumbitài, trumbitàre , vrb Definizione
pubblicare a sonu de trumba, betare su bandhu; nàrrere, giare a ischire cosa a totugantos, a gente meda
Sinonimi e contrari
bandhire
/
isprubbicare,
tamburinai,
tronai
2.
at trumbitau is difetus allenus
Traduzioni
Francese
divulguer
Inglese
to divulge
Spagnolo
divulgar
Italiano
divulgare
Tedesco
bekanntgeben.
trumbitéri , nm: trummateri Definizione
sonadore de trumba; in cobertantza, unu chi iscóviat, chi narat totu a totus; calidade de pische, una genia de arrocaledhu
Sinonimi e contrari
bandhidore
/
contaredhu,
culivala,
lendharzu,
pirodha
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
trompettiste
Inglese
trumpeter
Spagnolo
trompeta
Italiano
trombettière
Tedesco
Trompeter.
trumbòne, trumbòni , nm Definizione
trumba manna meda; ispétzia de iscupeta curtza a buca larga
Sinonimi e contrari
fosile,
isciapete,
iscopeta,
tzistupu
2.
ndi fui bessiu cun sa daga e is trumbonis!
Terminologia scientifica
sjl, rms
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
trombone
Inglese
trombone
Spagnolo
trombón
Italiano
trombóne
Tedesco
Posaune.
trumbugliài , vrb: trumbullai,
trumbuxai Definizione
nau de abba o cosas deasi (ma fintzes de su tempus) mòvere a iscutuladura forte a manera de pònnere in avolotu sa cosa faendhodha mòvere, pesare su fundhurúgiu, su búdhidu, imbrutare: nau de gente (e fintzes de sa mente, de s'ànima), su dha pònnere in pentzamentu e avolotu po calecuna chistione de una manera chi no si cumprendhet comente podet acabbare; pesare burdellu, avolotu, pònnere in pentzamentu
Sinonimi e contrari
abbuligiai 1,
abbussiare,
arrebbulliai,
intrullai,
istriulare,
sciambullai
/
agiolotare,
atrepillai,
scambillai,
stragamullai,
studugai,
trogomingiai,
trumuinare
| ctr.
assantai,
pasai
Frasi
tzia Anna ndi portat su matzamedhu trumbullau ◊ callentamí unu tzichedhu de gafei, ca mi ses fendi trumbullai s'istògumu cun cussas chistionis ◊ sceti ca mi arragodat su sannori… mi trumbullat s'istògumu, mi trumbullat! (E.V.Melis)
2.
chi sa cosa si trumbullat, gei si fatzu s'atzinnu dèu! ◊ sonnu trumbullau chei custu no nd'iu fatu ancora ◊ oi est totu trumbullau in custa terra nosta: sa família, sa bidha, su fuedhu ◊ chi dh'agatu gei mi dhu trumbullu dèu etotu, a sou a sou, a su sannori!
Traduzioni
Francese
troubler,
bouleverser,
agiter
Inglese
to make turbid,
to stir,
to upset
Spagnolo
enturbiar,
alborotar
Italiano
intorbidare,
sconvòlgere,
agitare
Tedesco
trüben,
stören,
aufregen.
trumbúgliu trambúllu
trumbuladúra , nf Definizione su trumbulare / a t. = a cadhinadura, arrumbiendi, orrumbulandho 2. cussa cosa leachedha a trumbuladura! Etimo srd.
trumbulàre , vrb Definizione
orrumbulare, atumbare e furriare a terra, fàere orrúere a furriadura; fintzes illascinare
Sinonimi e contrari
atumbae,
atzupare
/
arrembulai,
arrodulare,
boltulare,
lodhurare,
tambulare,
trodhulare
/
fuzire
2.
su bentu fuit a cantu podiat bentulare, pariat de che chèrrere trumbulare sa pinneta ◊ nche at trumbulau s'istrezu de su late
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tomber,
dégringoler
Inglese
to fall headlong
Spagnolo
rodar,
caerse
Italiano
capitombolare
Tedesco
überschlagen.
trumbulladúra , nf Definizione
su trumbullai
Sinonimi e contrari
abbaunzamentu,
intrullamentu,
trumbullamentu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
action de troubler
Inglese
muddiness
Spagnolo
enturbiamiento
Italiano
intorbidaménto,
intorbidazione
Tedesco
Trübung.
trumbullài trumbugliài
trumbullaméntu , nm Definizione
su trumbullai
Sinonimi e contrari
abbaunzamentu,
intrullamentu,
trumbulladura
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
action de troubler
Inglese
turbidity
Spagnolo
enturbiamiento
Italiano
intorbidaménto,
intorbidazione
Tedesco
Trübung.
trumbullàu , pps, agt Definizione de trumbullai Sinonimi e contrari abbulizadu, aggolotadu, bolluzadu | ctr. asseliau, séliu, pasadu 2. est trumbullau che pingiada budhendi.
trumbulligàu , agt Sinonimi e contrari trumbullau Frasi seu trumbulligau a s'istògumu Etimo srd.
trumbullòni , nm Definizione trumbullada, assachitada, iscutulada Sinonimi e contrari sachedhada Frasi su pudhecu candu atóbiat bòis andat a trumbullonis e Pepi si avabotat, sétziu a cuadhu Etimo srd.
trumbúllu trambúllu
trúmbulu , nm Definizione su trumbulare, su orrúere a trumbuladura, atumbandho / a t. de iscuru = a s'iscuriu, a s'atumba atumba Sinonimi e contrari tròmbulu, tróulu Frasi calchi brutu trumbulone faghiat sendhe imbreagu 2. sighiat a ballare, sighiat a ríere, ma intro su coro curriat che macu a trúmbulos de iscuru ◊ so legendhe su líbberu de sa vida a s'apalpu, a trúmbulu de iscuru (G.Monzitta) Etimo srd.
trumbulútzu , agt Definizione chi trúmbulat, chi orrúmbulat Sinonimi e contrari arrumbulúciu, lodhuraditu, trodhulanu Etimo srd.
trumbuscàre trambuscàre