A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

trumbiólu , nm Definitzione unu tanti de personas, cambarada Sinònimos e contràrios bricata, camarada, fiotu, frustiolu, grustiolu, pasina, tropa, truma Frases est colau unu trumbiolu de gente (G.F.Sedda) Ètimu srd.

trumbíta , nf: trummita Definitzione trumba pitica; su murru de su porcu; parte de sa carena de unu bobboi (es. abe, musca) adata po surbire o pigare Sinònimos e contràrios corrineta 2. is porcus candu isforrogonant cun sa trumbita faint foradas Terminologia iscientìfica sjl Tradutziones Frantzesu petite trompette Ingresu small trumpet Ispagnolu trompeta pequeña, trompa Italianu trombétta Tedescu kleine Trompete.

trumbitài, trumbitàre , vrb Definitzione pubblicare a sonu de trumba, betare su bandhu; nàrrere, giare a ischire cosa a totugantos, a gente meda Sinònimos e contràrios bandhire / isprubbicare, tamburinai, tronai 2. at trumbitau is difetus allenus Tradutziones Frantzesu divulguer Ingresu to divulge Ispagnolu divulgar Italianu divulgare Tedescu bekanntgeben.

trumbitéri , nm: trummateri Definitzione sonadore de trumba; in cobertantza, unu chi iscóviat, chi narat totu a totus; calidade de pische, una genia de arrocaledhu Sinònimos e contràrios bandhidore / contaredhu, culivala, lendharzu, pirodha Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu trompettiste Ingresu trumpeter Ispagnolu trompeta Italianu trombettière Tedescu Trompeter.

trumbòne, trumbòni , nm Definitzione trumba manna meda; ispétzia de iscupeta curtza a buca larga Sinònimos e contràrios fosile, isciapete, iscopeta, tzistupu 2. ndi fui bessiu cun sa daga e is trumbonis! Terminologia iscientìfica sjl, rms Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu trombone Ingresu trombone Ispagnolu trombón Italianu trombóne Tedescu Posaune.

trumbugliài , vrb: trumbullai, trumbuxai Definitzione nau de abba o cosas deasi (ma fintzes de su tempus) mòvere a iscutuladura forte a manera de pònnere in avolotu sa cosa faendhodha mòvere, pesare su fundhurúgiu, su búdhidu, imbrutare: nau de gente (e fintzes de sa mente, de s'ànima), su dha pònnere in pentzamentu e avolotu po calecuna chistione de una manera chi no si cumprendhet comente podet acabbare; pesare burdellu, avolotu, pònnere in pentzamentu Sinònimos e contràrios abbuligiai 1, abbussiare, arrebbulliai, intrullai, istriulare, sciambullai / agiolotare, atrepillai, scambillai, stragamullai, studugai, trogomingiai, trumuinare | ctr. assantai, pasai Frases tzia Anna ndi portat su matzamedhu trumbullau ◊ callentamí unu tzichedhu de gafei, ca mi ses fendi trumbullai s'istògumu cun cussas chistionis ◊ sceti ca mi arragodat su sannori… mi trumbullat s'istògumu, mi trumbullat! (E.V.Melis) 2. chi sa cosa si trumbullat, gei si fatzu s'atzinnu dèu! ◊ sonnu trumbullau chei custu no nd'iu fatu ancora ◊ oi est totu trumbullau in custa terra nosta: sa família, sa bidha, su fuedhu ◊ chi dh'agatu gei mi dhu trumbullu dèu etotu, a sou a sou, a su sannori! Tradutziones Frantzesu troubler, bouleverser, agiter Ingresu to make turbid, to stir, to upset Ispagnolu enturbiar, alborotar Italianu intorbidare, sconvòlgere, agitare Tedescu trüben, stören, aufregen.

trumbúgliu trambúllu

trumbuladúra , nf Definitzione su trumbulare / a t. = a cadhinadura, arrumbiendi, orrumbulandho 2. cussa cosa leachedha a trumbuladura! Ètimu srd.

trumbulàre , vrb Definitzione orrumbulare, atumbare e furriare a terra, fàere orrúere a furriadura; fintzes illascinare Sinònimos e contràrios atumbae, atzupare / arrembulai, arrodulare, boltulare, lodhurare, tambulare, trodhulare / fuzire 2. su bentu fuit a cantu podiat bentulare, pariat de che chèrrere trumbulare sa pinneta ◊ nche at trumbulau s'istrezu de su late Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tomber, dégringoler Ingresu to fall headlong Ispagnolu rodar, caerse Italianu capitombolare Tedescu überschlagen.

trumbulladúra , nf Definitzione su trumbullai Sinònimos e contràrios abbaunzamentu, intrullamentu, trumbullamentu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu action de troubler Ingresu muddiness Ispagnolu enturbiamiento Italianu intorbidaménto, intorbidazione Tedescu Trübung.

trumbullài trumbugliài

trumbullaméntu , nm Definitzione su trumbullai Sinònimos e contràrios abbaunzamentu, intrullamentu, trumbulladura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu action de troubler Ingresu turbidity Ispagnolu enturbiamiento Italianu intorbidaménto, intorbidazione Tedescu Trübung.

trumbullàu , pps, agt Definitzione de trumbullai Sinònimos e contràrios abbulizadu, aggolotadu, bolluzadu | ctr. asseliau, séliu, pasadu 2. est trumbullau che pingiada budhendi.

trumbulligàu , agt Sinònimos e contràrios trumbullau Frases seu trumbulligau a s'istògumu Ètimu srd.

trumbullòni , nm Definitzione trumbullada, assachitada, iscutulada Sinònimos e contràrios sachedhada Frases su pudhecu candu atóbiat bòis andat a trumbullonis e Pepi si avabotat, sétziu a cuadhu Ètimu srd.

trumbúllu trambúllu

trúmbulu , nm Definitzione su trumbulare, su orrúere a trumbuladura, atumbandho / a t. de iscuru = a s'iscuriu, a s'atumba atumba Sinònimos e contràrios tròmbulu, tróulu Frases calchi brutu trumbulone faghiat sendhe imbreagu 2. sighiat a ballare, sighiat a ríere, ma intro su coro curriat che macu a trúmbulos de iscuru ◊ so legendhe su líbberu de sa vida a s'apalpu, a trúmbulu de iscuru (G.Monzitta) Ètimu srd.

trumbulútzu , agt Definitzione chi trúmbulat, chi orrúmbulat Sinònimos e contràrios arrumbulúciu, lodhuraditu, trodhulanu Ètimu srd.

trumbuscàre trambuscàre

trumbúscu , nm Sinònimos e contràrios abbatúliu, abbolotu, subuzu, trambullu, tregollu, trobbuscàmene.