A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

allezerigàre , vrb: allizerigare Definitzione fàere prus lezeru, prus lébiu, miminare su pesu, bogare cosa chi faet pesu Sinònimos e contràrios allezerire, alligerai, disaggraviare, illezerigare | ctr. ingrairi Frases chirca continu de allezerigare sos mermos intumbidos de dolore! ◊ Segnore, allizériga cussas amarguras! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu alléger, soulager Ingresu to lighten, to lift up again Ispagnolu aligerar, aliviar Italianu alleggerire, risollevare Tedescu erleichtern.

allezeríre , vrb Definitzione bogare cosa chi faet pesu, fàere prus lébiu Sinònimos e contràrios allezerigare, alligerai, illezerigare | ctr. ingrairi.

allezitimàre , vrb: lezitimare Definitzione fàere legítima una cosa, pònnere apostu a manera chi siat cunforma a is leis / nadu de ccn., allezitimare unu fizu = atrogare, cunfirmai chi unu minore dhi est fillu, cun totu is cunseguéntzias chi istabbilit sa lei Frases impissu ammaniaos sos papiros, ant allezitimau s'orfanedha ◊ si naschit su fizu prima de si cozuare dhu allezítimant Tradutziones Frantzesu légitimer Ingresu to legitimize Ispagnolu legitimar Italianu legittimare Tedescu legitimieren.

alliacònca , avb Definitzione pigai pesus a a. = postos in conca betados pendhindhe in palas Ètimu srd.

alliàda , nf Definitzione su alliare, atacu, afracada chi si faet in medas contr'a unu Sinònimos e contràrios assachiada, assachinzu Frases s'alliada chi li ant fatu, sos corbos si l'ant manigadu, cussu fiadu mortu!

alliadòrza aligadòrza

alliàdu , pps, agt Definitzione de alliare; chi est aifatu de ccn. po dhi fàere male o de ccn. cosa po che dha pinnigare Sinònimos e contràrios picigóngiu Frases si li est alliadu su sonnu ◊ si li est alliada sa debbilesa, a fortza de no manigare 2. si si li alliant cussos che li furat totu! ◊ sa musca est alliada, no faghet a si la catzare! ◊ si l'aiant coglida, sa fera, lis aiat catzadu su fàmine chi giughent alliadu! Tradutziones Frantzesu gênant Ingresu troublesome Ispagnolu molesto Italianu molèsto Tedescu lästig.

alliagài agliagài

alliài , iscl Sinònimos e contràrios labai Frases alliai bosu custa cosa: custa est fatura!

alliài 1 alleàre

alliallò , avb Definitzione pèndhere o andhare de una parte a s'àtera, nau de cosa chi no est bene firma, chi est pagu segura / andai a. = a s'indórtina indórtina, a su moe moe Frases po comenti seu fariau portu is cambas chi mi faint alliallò!(A.Simbula)◊ cussu est tocau de tassa: bandat alliallò! Ètimu srd.

alliàre , vrb Definitzione abbarrare o istare aifatu de unu po ndhe dhi pigare sa cosa, o fintzes po fàere male, istrobbare / a. unu dolore = sucai unu mali, torrare a mòvere e sentire unu dolore abbrandhau Sinònimos e contràrios alligare, infestare Maneras de nàrrere csn: si li sunt alliados sos canes, sos puzones, s'espe, sa zustíssia, sos furones, su sonnu, su fàmine, sa mandronia Frases mi fato interrogare e su professore si mi alliat che pudhu padovanu! ◊ boghendhe mele mi est alliada s'abe e mi at puntu ◊ mi est alliada sa zente comente at bidu chi zughia cosa bona ◊ cudhu si m'est alliadu e postu mi at cantone ◊ sa cosa frita mi alliat su dolore de dentes ◊ mi est alliadu su refriu ◊ sa zente si li alliat abboghinèndheli s'impróveru Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu assaillir, attaquer Ingresu to assail Ispagnolu acosar, molestar Italianu assalire, molestare Tedescu überfallen, belästigen.

alliatzuradúra , nf Sinònimos e contràrios acapiadura, acapióngiu, acàpiu, allióngiu, ligóngiu, presógliu, presura Ètimu srd.

alliàuna , nf: liànua Definitzione materiale (metallu) a pígiu fine e fintzes istrégiu po còere cosa in su forru Sinònimos e contràrios lama, lamiera, olgiàuna.

allibberadòri , agt, nm Definitzione chi o chie líbberat, serbit po illibberare a ccn. o calecuna cosa Frases is duas si fiant imprassadas e dhis fiat pigau un'arrisu allibberadori (I.Lecca) Ètimu srd.

allibberài , vrb: libberai* Definitzione iscapare, lassare líbberu, pònnere in libbertade Sinònimos e contràrios ifrancare, illebberare, iscabbúllere, libbertai, scapiai Tradutziones Frantzesu libérer Ingresu to free Ispagnolu liberar, libertar Italianu liberare Tedescu befreien.

allibberaméntu , nm Sinònimos e contràrios libberacione Ètimu srd.

allibbertàu , agt Definitzione chi est líbberu, chentza impedimentos, in largu, chi istat a cómudu Frases custa crapita lassat prus allibbertau su pei, sentza de istringimentus fastidiosus.

allibbéru , nm Definitzione su allibberai, nau fintzes po agiudu Frases it'allibberu at a èssi! Ètimu srd.

allibbiaméntu , nm: allibiamentu Sinònimos e contràrios gaju, gódiu, gosa, gosamentu, isciúscia, ispaju, lobru, reconsizu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu plaisir, jouissance Ingresu profit, enjoyment Ispagnolu provecho, beneficio Italianu godiménto, profitto Tedescu Genuß.