A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

ghighína , nf Definitzione coa o fundhurúgiu de argiola, s’úrtimu laore chi si ndhe arregollet, brutu meda; cosighedha de pagu contu Sinònimos e contràrios alzenina, genina, ghinina, musina, purgadura Frases eo mi conto su granu maduru, a bois bos lasso sa ghighina! ◊ dae totu sos terrinos chi tenet b'intrat una ghighina a dommo sua ◊ a una pudhichina no li mancat ghighina ◊ in manos suas s'ànima de su cristianu est minore minore, si fachet cant'e unu granu de ghighina Tradutziones Frantzesu émondage, bagatelle Ingresu weeds, trifle Ispagnolu granza, quisquilla Italianu mondatura, quisquìlia Tedescu Schale, Abfälle (Pl.), Klenigkeit, Quisquilien (Pl.).

ghighinàda , nf Definitzione su ghighinare, su prugare; movimentu coment'e su chi si faet cun su chiliru prugandho Sinònimos e contràrios mobinada 2. li est andhau dae bandha de palas a supra pro li dare una bella ghighinada ◊ apo dau una ghighinada a Pepeu chi si nche ischidat isprasumau Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu secousse Ingresu shake Ispagnolu sacudida Italianu scòssa Tedescu Ruck.

ghighinadòre , agt, nm Definitzione chi o chie giaet ghighinadas Ètimu srd.

ghighinàdu , pps Definitzione de ghighinare; fatu a ghighinadura 2. su prúghere ghighinadu dae sos ballos ◊ iscampau a su focu, s'arboredhu est abbarrau ghighinau.

ghighinadúra , nf Definitzione su ghighinare Ètimu srd.

ghighinàre , vrb Definitzione mòvere a cropu, a iscutuladura; mòvere de una parte a s'àtera o faendho fàere giros a sa cosa; dhu narant fintzes po mòvere is sentidos Sinònimos e contràrios chindhalare, sachedhare, scedassai, trumuinare Frases ghighinare su chilibru, s'orju in sa canistedha ◊ bidia a mimme etotu ghighinandhe un'ispada che paladinu anticu 2. su coro, a tzocos gurdos, mi ghíghinat sa carena ◊ s'iscabessu de sa morte tua mi at fertu ghighinandhe sos ratos de su coro Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu secouer, agiter, brandir Ingresu to shake, to stir, to brandish Ispagnolu sacudir, agitar Italianu scuòtere, agitare, brandire Tedescu schütteln, schwenken, schwingen.

ghígna, ghígnu , nf, nm: chinna*, ghinna, grigna Definitzione sa cara po su chi paret, pruschetotu po s'impressione lègia chi faet: dhu narant de su tempus puru Sinònimos e contràrios bisura, chèrgia, chígia, faci Frases no est piús risu su tou, como: su tou est ghignare, unu ghignu de befe, feu, forte ◊ fit abbaidendhe cun ojadas de bandhidu, de mala ghigna e totu intreu ◊ aiat una ghinna chi no si ndhe agatat peus: pariat su mintzidissu in pedhe de animale! ◊ isse tenet unu ghignu befulanu 2. arratza de ghigna chi zughet, oe: est die mala ebbia! ◊ arratza de ghigna chi zughet, oe, sa die… paret chi ndhe cheret betare sas aeras! ◊ sa sorre a sa grigna pariat una súrvile Tradutziones Frantzesu air menaçant Ingresu threatening look Ispagnolu aspecto, expresión amenazador Italianu aspètto, espressióne minacciósa del vólto Tedescu Miene, grimmiges o. drohendes Gesicht.

ghígnu 1 , nm Definitzione unu de is tantos númenes po inditare sa natura de s'ómine Sinònimos e contràrios cozona, dòrrola, minca, pica 3, pigliona, piola 2, pisseta, pitzota Terminologia iscientìfica crn Ètimu itl.t ghigno.

ghilàgiu , nm Definitzione its Frases in mesu de su giogu sighiu e difarenti, sempri de ghilàgiu, sempri de trallallera, is oras, is dis, sa cida passànt a lestru.

ghilatína galadína

ghilghisàre , vrb Definitzione moveresindhe, fàere impresse, coitandho Sinònimos e contràrios ispiciare, remenare Frases est achirratu ghilghisandhe.

ghiliàrdu , agt Definitzione nau de ccn., chi est cuntentu de fàere cosa e dha faet cun gana Sinònimos e contràrios gallansu, pregiosu.

ghiliàre gelài

ghiliàtu , pps, agt Definitzione de ghiliare; coment'e cagiau, chi si movet sériu 2. a su postu de su late si bidiat in sa murghijola una cosa niedha, àntzias in colore marrone, pasata e ghiliata (A.Pau).

ghilidòne , nm: ghilisone, ghilisoni Definitzione sa melighedha chi faet su lidone Sinònimos e contràrios alidone, meladidone, memeledhu, mendhilicotu, pègora 1 Frases medas pillochedhus si faint aciapai in su lobu bichendu ghilisonis o bremis o seminedhus (G.Moi)◊ dónnia dí portàt is crabas a pàsciri acantu podiant papai ghilisone Ètimu srdn. Tradutziones Frantzesu arbouse Ingresu arbutus berry Ispagnolu madroño Italianu corbézzola Tedescu Frucht des Erdbeerbaumes.

ghilighía , nf: celexia, giligia Definitzione pigighedhu de lentore astrau (paret podhibodhi) chi ponet in terra in tempus de fritu meda su note, si est neta s'aera; astrau puru Sinònimos e contràrios arragore, astra, àstragu, bedhia, belu, chidhighia*, marcóriu Terminologia iscientìfica tpm.

ghilimàda , nf Definitzione su ghilimare; dormidedha de calecuna iscuta / g. de pasu = iscutighedha de pasu Sinònimos e contràrios ingalenada, sultu Frases su note no chinnit ocru: comente intrat essit, dae letu, chene fàchere una ghilimada ◊ sa mama no fachet una ghilimada de pasu ◊ si sunt ammojaos a fàchere una ghilimada: su sonnu de su púliche, ca a pustis de unu pacu ant torrau a atacare a messare! (F.Cambosu) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu petit somme Ingresu nap Ispagnolu siesta Italianu dormitina, pìsolo Tedescu Nickerchen.

ghilimàre , vrb: agghilimare* Definitzione pigare sonnu Sinònimos e contràrios aggalenare, ammaculiare, apisulinare, galare, ingalenare, ingallinare.

ghilína , nf Sinònimos e contràrios ghilingioni.

ghilinàre , vrb Definitzione chèrrere, seberare sa ghilina, su pódhine, issedatzandho sa símbula Ètimu srd.