A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

iscíxiu , agt: scéxiu Definitzione nau de ccn., chi at isturdiu s'imbriaghera, nau fintzes in su sensu de èssere in sensos, atuindho Ètimu srd. Tradutziones Italianu cosciènte

íscla ísca

isclamài, isclamàre , vrb: iscramare, iscramiare, isgramare, scramai Definitzione foedhare, abboghinare cun boghe lastimosa coment'e de chie est pedindho agiudu, afrigiu disigiandho calecuna cosa o frastimandho; nàrrere sa cosa cun meravíglia, cun ispantu, coment'e ispantasiaos Sinònimos e contràrios abbochinare, atzerriai, giaculare, iscramorai Frases notas de focu mandho allutas ca su lúmene tou isclamo ◊ dae ora isgramas, pedendhe agiudos (M.Canu)◊ sos tuos ant a bènnere isgramendhe, pianghendhe e fatèndhedi su dolu ◊ sos mortos de dirgràscia iscramant mindhitas ◊ isgrama dae sa tumba, antzis pesadindhe e istròtzala, sa betadomos! ◊ est iscramandhe a Deus pro sos pecatos issoro ◊ a Deus meu mi so iscramadu ◊ s'ingurdu no at birgonza de su disunore e de chie isclamat no ndhe faghet contu! ◊ paret iscramanne dustítzia ◊ su chercu iscramat dai s'annixinu a bistrale fichida in su pojolu (G.Fiori) 2. sa ebreghe iscrammat ◊ depit iscrammiai fogu de totu is partis, oi, su serghestanu! Ètimu ltn. exclamare Tradutziones Frantzesu invoquer Ingresu to invoke, to moan Ispagnolu clamar, quejarse gritando Italianu lamentarsi urlando, sospirando, invocare Tedescu sich beklagen, anflehen.

isclamatívu , agt: escramativu Definitzione chi serbit o s'impreat po isclamare, po inditare intonu o manera de ispantu naendho sa cosa: mescamente si narat de una genia de puntu /!/ chi si ponet a singiale iscriendho fràsias chi giaent a bíere meravíglia, ispantu, afuta.

isclamentàre iscalmentàre

isclàmu , nm: iscramu Definitzione boghe lastimosa de chie sentit bisóngiu mannu de agiudu, ma fintzes boghe po meravíglia, ispantu Sinònimos e contràrios iscramore Frases in sos dolores est a isclamos ◊ in su coro nos durat s'iscramu de tantas sorres deldiciadas ◊ sunt surdos a sos iscramos de sos disamparados ◊ apo una boghe de iscramu intesu: boghe de pitzinnu fit, mi so seradu, daghi at sa mama, su babbu giamadu, pro l'aer libberadu abboghinendhe (G.G.Fadda)◊ su pizinnu fit famidu e sa mama pianghendhe a iscramu ca no teniat it'e li dare 2. comente intendheit cussu si ndhe peseit a iscramu nendhe "No podet èssere!" Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu plainte, imploration Ingresu lament, entreaty Ispagnolu queja, clamor Italianu laménto, implorazióne Tedescu Klage, Flehen.

isclarài , vrb: iscrarai Definitzione fàere craru, bogare a craru, fàere prus in colore craru (o fintzes ispiegandho cosa a foedhos)/ iscrarai sa boxi = ispertai sa boxi Sinònimos e contràrios ilgiarare, isclarire, iscrariai*, ispanigai, scampiai / ispiegare Frases oi su mengianu est imburrascau: funt is otu e no at iscrarau ancora ◊ as a biri un'ispéndula de luxi e s'ànima ti at a iscrariai ◊ unu lampu at iscrariau su logu 2. candu eus iscrarau sa coja portamu una fardeta imprestara! ◊ est un'argumentu difítzili a isclarai Tradutziones Frantzesu éclairer, faire jour Ingresu to light up, to clear Ispagnolu aclarar, clarear Italianu schiarire, illuminare, albeggiare Tedescu aufhellen, erleuchten, dämmern.

isclaressíre , vrb Sinònimos e contràrios crarire, isclarèssiri*, ilgiarare | ctr. cufúndhere Frases como s'arcanu s'est isclaressidu, cun totu su chi mi as ispiegadu.

isclarèssiri , vrb: esclarèssiri*, scraressi Definitzione fàere craru, fàere prus in colore craru, essire prus craru Sinònimos e contràrios isclarire, ispalaciae, ispanigai, scampiai.

isclaría iscària

isclarída , nf: iscraria 1, iscrarida, ixarida Definitzione su àere iscrariu s'aera, nau siat po s'iscuru e siat po is nues chi s'istésiant e lassant intrare prus lughe; su àere fatu o su fàere una cosa prus crara Sinònimos e contràrios artziada, ilgiariada, iscrariada, ispalatada, ispannuscada, scampiamentu Frases est essidu su manzanu a s'isclarida de s'orizonte ◊ sunt tucaos a s'impudhile e a s'iscraria che fint a mesu caminu ◊ a s'iscrarida de s'aera est essidu s'arcubbalenu 2. a su móbbile li cheret dadu un'iscrarida ca est tropu cotu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu éclaircie Ingresu clearing up Ispagnolu escampada, claro Italianu schiarita, rasserenaménto Tedescu Aufheiterung.

isclariméntu , nm: iscrarimentu Definitzione su iscrarire, fintzes ispiegatzione de calecuna cosa o chistione Sinònimos e contràrios isclarida 2. de pòdere afirmare su futuru no ndhe podimos dare iscrarimentos puite, Remundhu, no ndhe ses siguru! (Sale) Ètimu srd.

isclaríre , vrb: iscrarire, sclariri Definitzione fàere prus craru, nau pruschetotu de su chelu candho abbarrat límpiu de nues Sinònimos e contràrios ilciarire, illaschiare, iscampiai, ispalaciae | ctr. annuai 1, imbujare Frases s'aera a manzanu fit annuada ma a bortaedie che at iscraridu ◊ custu colore est tropu cotu: cheret iscraridu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu éclaircir Ingresu to clear up Ispagnolu clarear Italianu schiarire Tedescu aufhellen.

isclavài , vrb: isclavare, iscravare Definitzione pigare e bogare is craos, calare s'incravau de sa grughe; ispicigare, istacare sa cosa cravada, incravada o bene firma, istesiare o pigare e bogare a unu cun sa fortza Sinònimos e contràrios desclavai, desenclavai, irdobbilae, iscabbúllere, istacare, leare | ctr. cravai, inclavai Frases sunt in duos pro ndhe iscravare a Zesugristu dae sa rughe, sa chenàbura santa 2. teneis trebballu assegurau iscravendu de manu a is isfrutadoris totugantu su ci os ant furau ◊ cudhu fut po torrari a cumenciai su giogu e ci no ndi dh'iant iscravau fut ancora incuni! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu déclouer Ingresu to unnail Ispagnolu desclavar Italianu schiodare Tedescu aufnageln.

isclavaméntu ilgravaméntu

isclavàre isclavài

isclàvu isciàu

iscoaciàda , nf Definitzione sa fine, s'úrtimu tempus de una sumana, de una faina Sinònimos e contràrios acabbada, finitia Frases cun s’agiudu de parentes e amigos a s’incúngia, a s’iscoaciada, béntulat cun treutzu e cun cherrigu (A.Barra) Ètimu srd.

iscoaciólu , agt Definitzione chi est s'úrtimu, de coa, prus che àteru nau de surcu comente ndhe arresurtat prus curtzu de is àteros in logu de isca chi faet a cugigone, in tretu prus istrintu.

iscoadúra , nf Definitzione su iscoare; cosa segada de is coas, orrugos Sinònimos e contràrios mutzinadura 2. a sa tusura ndhe pigiaiat finas s'iscoadura de sa lana Ètimu srd.