A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

iscobiànte , agt, nm Definitzione chi o chie iscóviat totu, chi andhat in giru contandho a totus su chi ischit, fintzes su chi no si depet nàrrere Sinònimos e contràrios contaredhu, iscopione, iscoviadori, iscoviargiolu, lendharzu, pirodha, pissinete, rofianu, scoviànciu, scoviaredhu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rapporteur Ingresu telltale Ispagnolu chismoso, chivato, acusón Italianu svesciatóre, spióne Tedescu Spion.

iscobiàre , vrb: iscopiare 1, iscoviai, iscoviare, scoviai Definitzione fàere connòschere o torrare a nàrrere is cosas de is àteros, is segretos o cosas chi no si bolent o no si depent nàrrere; essire in iscóviu, a craru de totus; fàere ischire, o fintzes arrennèscere a ischire / iscobiare a ccn. = iscobèrriri calecuna cosa de ccn., calecunu segretu Sinònimos e contràrios bugai 1, irmendhare, iscassetare, ispiare, lendhare / iscobèrrere Frases naiant is brebos, ma nesciuna maista boliat iscoviare e abbarrànt segretos ◊ si fit a ti ndhe iscobiare, ndhe as furadu piús de su matzone! ◊ ant iscopiatu chi mi aiant bistu chin issu ◊ no fatzas sa trassera, ca mi dh'ant iscoviau! ◊ cun su tempus s'iscóbiat dogni cosa ◊ su sonu de sa campana iscóbiat totu ◊ sa cosa no depet essire a campu, no dha depes iscoviare a nemos! ◊ no podides sighire a s'acua, bois: una die o s'àtera bos podent iscobiare 2. ca iat passau sa note imbriagu dh'iscoviàt su nasu, orrúbiu che unu chibudhu mascu 3. sunt custas sas novas seguras chi so reséssidu a iscobiare de sa bidha mia de àteros tempos Tradutziones Frantzesu dévoiler, révéler Ingresu to reveal Ispagnolu revelar, airear Italianu spifferare, svelare, palesare Tedescu ausplaudern, enthüllen, offenbaren.

iscobilàre , vrb: iscoilare, iscubilare, iscuiai, iscuilare, iscuvilare, scoilai Definitzione essire de su cubile, de su crocadórgiu, nau mescamente po pesare, essire o brincare de su letu, essire de domo Sinònimos e contràrios assagnare, essire, irfusare / pesare Frases iscubilae dae inoche! ◊ a sa ganosa fera inchietu zúbilo e ussiàndhela de mala manera dae supra de mene che l'iscúbilo (A.G.Solinas)◊ cras mantzanu devimus iscuilare a s'arvorinu ◊ issos iscuvilant chito, su manzanu ◊ is istrias trigant a iscuiai ◊ a mimi de su letu mi fenta iscuiai de chici! Ètimu srd.

iscobilàre 1 , vrb Definitzione mundhare a iscobile Sinònimos e contràrios iscobare, mundai Ètimu srd.

iscobíle, iscobíli , nm: iscopile, iscupile Definitzione genia de iscovitu po mundhare su forru; domo po bèndhere binu, cun s'iscovitu apicau fora po iscóviu Sinònimos e contràrios frucone / cdh. scupili / bendhijolu Frases su pamentu fit de tzimentu romasu chi cada pacas dies bi cheriat un'iscopile a lu mundhare 2. in s'iscopile bi aiat pacos ómines bufàndhesi una tassa de binu ◊ cussu est bibidore e no lassat iscopile chene bisitau Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu écouvillon Ingresu ovenbroom Ispagnolu barredero Italianu spazzafórno Tedescu Ofenbesen.

iscobiòne , nm Sinònimos e contràrios bugoni, ospia.

iscobióngiu , nm Definitzione iscóviu, nau fintzes in su sensu solu de fàere ischire cosa a craru coment'e dovere, costuma (es. fidantzamentu) Sinònimos e contràrios iscóbiu, ispaleju, ispalesonzu Frases sos parentes fiant bennios a domo de sorgos mios po nos fàere sos augúrios e pigae su cúmbidu chi si faiat a s'iscobióngiu (Mu.Maxia)

iscobiscài , vrb: scabiscai Definitzione bogare o tirare su cabiscu (lassa o lànsana) e totu is àteras erbas de mesu de is laores Sinònimos e contràrios irderbai Frases in beranu si torràt a passai in mesu de is trigus a tirai ebra maba, a iscobiscai Ètimu srd.

iscobitónzu , nm Definitzione mundhadura fata cun iscobita Ètimu srd.

iscóbiu , nm: iscóviu, scóviu Definitzione su iscobiare; css. cosa chi ndhe inditet o siat singiale de un'àtera Sinònimos e contràrios irmendhu, indíscia, uspile Frases iscóbiu nos fatesit de s'ingannu 2. sighendhe a custu puntu inoghe no che restat iscóbiu de ae ◊ de su chi ant fatu bi ant lassadu s'iscóbiu ◊ bi est abbarradu s'iscóbiu de comente bi ant fatu cosa ◊ innantis o apustis custa cosa at a essiri a iscóviu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu empreinte Ingresu trace Ispagnolu huella, señal Italianu tràccia, rèsto Tedescu Spur, Rest.

iscobulàda , nf: iscopulada Definitzione cropu de iscóbulu, passada de iscova mundhandho o ispruinandho Sinònimos e contràrios ttrs. iscuburada Ètimu srd.

iscobulàju , nm Definitzione maistu chi faet iscóbulos Ètimu srd.

iscobulàre , vrb: iscopulare, iscovulare Definitzione passare s'iscova de domo in is murus po su pruine, po sa napa / iscovulare a ccn. = bogaincedhu, fàere essire fora Sinònimos e contràrios scovitai Frases innanti de illatare sos muros cherent iscobulados 2. iscòvulu e ghetu a sa bértula sa figumorisca ◊ preparei un'iscovuledhu de atentu pro iscovulare sa figumorisca Ètimu srd.

iscobulónzu , nm Definitzione mundhadura fata a iscóbulu Ètimu srd.

iscóbulu , nm: iscópulu, iscóvulu Definitzione iscova de domo, aina de pramma o de àtera cosa finevine acapiada a matzu tundhu e intrada in d-unu fuste po mundhare o pinnigare àliga passandhodha a tragadura / sa parte de s'i. ue s'intrat su bàculu: tanaxi; su pl., iscóbulos, itl. saggina, calidade de Sorghum vulgare, genia de laore chi faet artu che a su moriscu (e dhi assimbígiat puru) ma cun su frore a iscoba, totu a chimas finedhedhas e longas ue faet su sèmene a meda, e bonu po fàere iscobas mannas ciatas a sa parte de mundhare; lassare a ccn. chin s'iscóbulu in mesu domo = in campu e in crachi (itl. piantare in asso) Sinònimos e contràrios iscoba Frases inoghe che cheret dadu una colada de iscóbulu a che collire s'arga ◊ fue in lestresa o ti bisestro a corpos de iscóbulu! ◊ dadhi una passadedha de iscóvulu po ne arregòllere sa lana! ◊ si intrat unu póveru ndhe lu vocant a corfos de iscópulu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu balai Ingresu broom Ispagnolu escoba Italianu scópa Tedescu Besen.

iscòca , nf: scoca* Definitzione su abbarrare a càstiu, o iscurtandho, po bíere o ischire calecuna cosa / portai a iscoca = a càstiu, zúghere a oretu Sinònimos e contràrios ascurtu Frases s'areu fut bellu e sighiat a s'ispraxi genti in costera, in padenti, in su pranu, nuraxis a iscoca in cúcuru (D.Maccioni)◊ notis claras de luna passadas in iscoca povinas a sa una… (Gd.Piras)◊ fut a iscoca po iscurtare e intzertare po chie fut sa cantada.

iscòca 1 , nf: iscroca 1 Definitzione essidura chi si faet in matéria, in sa carre, fruschedha manna, e fintzes infetu / ghetare i. = fàghere infetu (nadu de una fruschedha) Sinònimos e contràrios brúgula, cicione 2, lanturra, sangiolu, tzoedhu Frases cust'ómine ciughiat sa lara de suta sèmpere piena de iscrocas chi istaiant semper falendhe (S.Saba) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu scrofule, écrouelles Ingresu scrofulosis Ispagnolu escrofulosis Italianu scrofolòsi Tedescu Skrofulose.

iscocài, iscocàre , vrb: iscrocai 1, scocai Definitzione istare abbandha abbaidandho o iscurtandho su chi faent is àteros, faendho finta de àteru, coment'e osservandho po bíere calecuna cosa Sinònimos e contràrios afantanai, crasteare, iscuciare, oretare, orixedhai, ospiare Frases mi agatu girugirus, iscochendu tra matas e tra molas de arrú, ascurta ascurta (Gd.Piras)◊ est origas a sa porta de sa càmbara po iscocai sa filla ◊ sa mama est iscrochendi su piciochedhu po biri ita fait Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu lorgner, épier Ingresu to glance at, to spy on Ispagnolu espiar, acechar, atisbar Italianu sbirciare, spiare, origliare Tedescu verstohlen betrachten, spähen nach.

iscochidài , vrb: scochidai Definitzione fàere un'iscóchidu, iscóchidos Sinònimos e contràrios tzacarrai Frases iscochidendi parit una bricicheta de fogu! ◊ isparatórias a grória avatu de s'una s'àtara iscóchidant e tzacarrant ◊ fragu bellu friendi de pisci friscu de mari e in s'ollu iscochidendi tríllias e callammaris Tradutziones Frantzesu crépiter Ingresu to crackle Ispagnolu chisporrotear, crepitar Italianu scoppiettare Tedescu knistern.

iscóchidu , nm: iscocu 1 Definitzione genia de tzàcurru chi faet unu trastu de orrobba ispratu candho dhu movet bentu forte a cropu (o s'iscutulat a cropu), ma fintzes de àteru / basare a iscocu = a tzocu; prànghere a iscocu = a supedhos Sinònimos e contràrios tzacàrridu, tzàchida Frases est timendi is lampus e is iscóchidus de is tronus.