perveniméntu , nm Definitzione sa parte ricamada de sa camisa, in costúmenes de fémina; totu su chi dhue bolet po fàere iscarpas o àteru trastu, is cosas chi serbint po calecunu iscopu / p. traforau, recramau, trapau 2. su mastruiscarpas colat su tempus picandhe misura de pedhe, sola, gomma, comporandhe pervenimentos vonos pro sa dura ◊ mi apo cuperau unu pervenimentu ca che so iscurtau.
perzenía , nf: prizinia Definitzione cosa fata de duas partes, de cosas de duas genias cantepare (es. tzúcuru e cafei); fintzes cosa bona, chi praghet meda a papare 2. custa prizinia, totu tzoculatedhos e caramellas, sa mama lia ghirabat a sas criaduras Ètimu itl. per genia.
pèsa , nf, nm: pesu 1 Definitzione
aina po pesare
Sinònimos e contràrios
arromana,
istadea
/
cantare 1
Frases
dh'iat pesada cun sa pesa de coxina ◊ sas pesas de butega teniant sos pratos de latone ◊ ponide in su pesu ca bidimus cantu est custa cosa!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Pesu
Terminologia iscientìfica
ans
Ètimu
itl.
pesa
Tradutziones
Frantzesu
balance
Ingresu
balance
Ispagnolu
báscula
Italianu
bilància
Tedescu
Waage.
pesabèsa , nm Definitzione bobboi niedhu a corros longos chi essit acabbandho su beranu Sinònimos e contràrios broca 1, carrintolu, corriluna, corrimpala, terriolu, tintirriolu Terminologia iscientìfica crp Ètimu srd.
pesacantàre , nm Definitzione
genia de bobboi niedhu: su mascu est prus mannu e portat is barras coment'e duos corros a frache po aferrare, sa fémina assimbígiat a su carrabbusu
Sinònimos e contràrios
corrincúcuru
Terminologia iscientìfica
crp, lucanus cervus
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
cerf-volant
Ingresu
stag-beetle
Ispagnolu
ciervo volante
Italianu
cèrvo volante
Tedescu
Hirschkäfer.
pesàda , nf: pesara,
pesata Definitzione
su pesai/pesare, su istrantagiare, su pònnere prantau, su cumenciare: totu is significaos de pesai/pesare; fintzes logu in artzada, chi faet andhandho e inartandho, logu in artu / pesada de ogus = artziada de ogros, abbaidada, manera de abbaidare, ograda
Sinònimos e contràrios
arritzada,
artziada,
ficada
/
ampuada,
artziadroxa,
pesadroxa,
pigadorza
| ctr.
corcada,
sétia
/
cabada
Frases
sa pesada de su fogu, de su prantu ◊ amus intesu sa pesada de su piantu ◊ sa pesata de sa carena ◊ a sa pesada de su letu s'ojada imbergo in s'infinidu ◊ it'est custa pesara de a mengianu chitzi?! ◊ fut unu mengianu friscorosu ma cun sa pesada de sa die piat a caentare comente fut faendho dea totu s'istade
2.
nc'est abbrincau me in sa pesadedha currendu anch'e su monti ◊ dhus eus atobiaus in "Sa pesada de Mògoro"◊ nci funt tretus de istrada in calada e tretus in pesada
3.
gei portat una pesadedha de ogus: parit Nostrassennora de s'arramédiu!…
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
haussement
Ingresu
lifting up
Ispagnolu
alzamiento,
levantamiento
Italianu
alzata,
levata
Tedescu
Aufgehen,
Aufstehen,
Aufgang.
pesàda 1 , nf Definitzione
cumponimentu poéticu fatu de versos, o peis, de duos a úndighi; segundhu su costúmene, genia de abbordau, ricamu, in s'antalena o panneananti; fintzes cota de calecuna cosa / fàghere una pesada a ccn. = certaidhu meda
Sinònimos e contràrios
cóbbula,
crobba,
mutu
Frases
faghiat in su palcu sa pesada: lughindhe in ojos, faedhu deghile li bessiat de lara a s'iscanzada (A.Dettori)
2.
arratz'e fémina: dh'at fatu una pesada a su pubidhu… azommai si calat in perras, cudh'ómine!
3.
candu torraus a fai su pani fadeus una pesada de pistochedhus (M.L.Serpi)
Tradutziones
Frantzesu
strophe,
couplet
Ingresu
strophe
Ispagnolu
estrofa
Italianu
stròfa
Tedescu
Strophe.
pesàda 2 , nf Definitzione
su pesare, su iscumbatare su pesu, dónnia borta chi si pesat calecuna cosa; su tanti de sa cosa pesada dónnia borta (fintzes tanti de baranta chilos)/ p. fúrrida = fata a sa lestra (e cun ingannu), chentza ibertare a si firmare sa pesa po bíere su pesu giustu
Sinònimos e contràrios
pesadura 1
Frases
tres pesadas de casu ant fatu prus de cuintale
Tradutziones
Frantzesu
pesée
Ingresu
weighing
Ispagnolu
pesada
Italianu
pesata
Tedescu
Abwiegen.
pesadamènti , avb Definitzione
in manera pentzada bene, cunsiderandho bene is cosas
Tradutziones
Frantzesu
avec pondération
Ingresu
after careful reflection
Ispagnolu
ponderadamente
Italianu
ponderataménte
Tedescu
besonnen.
pesadía , nf Definitzione
manera de pesare su fedighedhu, is minores, de dhos fàere a mannos, de dhos imparare
Sinònimos e contràrios
annéstriu,
educascione,
pesadoria,
pesantza
/
ttrs. pisadia
Frases
at sighidu s'onesta pesadia ipasigada in sa soledade ◊ donzunu faghet segundhu sa pesadia chi at àpidu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
éducation,
formation
Ingresu
education
Ispagnolu
educación
Italianu
educazióne,
formazióne
Tedescu
Erziehung,
Bildung.
pesàdighe , nm Definitzione sonnu malu meda, genia de pantàsima chi essit in su sonnu Sinònimos e contràrios ammuntadore, ammuntadura, carrigadore, mascatzu, mutadori, pesadíglia, pundàciu, surtora.
pesadíglia, pesadílla , nf: pesaríglia Definitzione
sonnu malu meda, genia de pantàsima chi essit in su sonnu
Sinònimos e contràrios
ammuntadore,
ammuntadura,
carrigadore,
mascatzu,
mutadori,
mutarolla,
pesàdighe,
pindàciu,
surtora
Frases
si nd'est iscidau ca fut in sa pesadíglia
Ètimu
ctl., spn.
Tradutziones
Frantzesu
cauchemar
Ingresu
nightmare
Ispagnolu
pesadilla
Italianu
ìncubo
Tedescu
Alptraum.
pesadólzu pasadólzu
pesadòre , agt, nm: pesadori Definitzione
chi o chie pesat, tenet s'impreu de pesare; chi o chie innanti de foedhare o de fàere pentzat e cunsiderat bene is cosas
Sinònimos e contràrios
achistiadu,
arresionadore,
giudisciosu
| ctr.
rebessu
Tradutziones
Frantzesu
peseur,
pondéré,
réfléchi
Ingresu
weigher
Ispagnolu
pesador,
ponderoso
Italianu
pesatóre,
ponderatóre
Tedescu
wer abwiegt,
Erwäger,
Überleger.
pesadórgiu , nm Sinònimos e contràrios illébiu, disaggràviu.
pesadòri pesadòre
pesadoría , nf Definitzione s'educatzione, s'avesu chi si ndhe pigat comente si pesant in famíglia is minores Sinònimos e contràrios annéstriu, educascione, pesadia Frases sa fiza at leadu meda de sa bonidade de sa mama: sa pesadoria si che andhat, est innútile!(S.Saba) Ètimu srd.
pesadròxa , nf Definitzione logu, tretu in pesada Sinònimos e contràrios ampuada, artziadroxa, pesada, pigadorza | ctr. calada Frases est longu su tretu de sa pesadroxa mala chi si depit fai a peis iscorriaus Ètimu srd.
pesàdu , pps, agt: pesau Definitzione
de pesare (cun totu is significaos chi tenet)/ a sa pesada = istendhe ritzu, prantau, istantàrgiu; unu pesau, una pesada = logu in artu
Sinònimos e contràrios
ficadu,
ritzu
| ctr.
corcadu
Frases
unu apustis s’àturu si ndi seus pesaus po si acostai ◊ ndhe apo pesadu sos pitzinnos ca depent andhare a iscola ◊ cun custu fritu su pane no bi at pesadu
2.
zughiat sos pilos pesados pariat un'ultzu ◊ seu abarrada pesada abetendi a tui ◊ comente istat mamma tua: pesada est o in letu? ◊ cussa in bidha dhui parit nàscia e pesada ◊ su chi semus ponindhe pro fàghere sos durches est totu cosa pesada ◊ ch'est mesanote e bois ancora pesados! ◊ is bandidus, biendu su mortu pesau, nc'iscàvuant totu e iscapant a curri
Tradutziones
Frantzesu
debout,
bien levé,
élevé,
pesé
Ingresu
weighed,
raised,
reared,
leavened
Ispagnolu
levantado,
alzado,
fermentado,
leudado,
criado,
educado,
pesado
Italianu
alzato,
lievitato,
allevato,
pesato
Tedescu
aufgestanden,
aufgegangen,
aufgezogen.
pesadúra , nf Definitzione su pesare; su si ufrare de sa pasta ammadrigada, cun su frammentu; su pesare su pane suetu sestandhodhu, segandhodhu a orrugos, dónnia orrugu unu pane (civraxu, cocòi, panevresa, àteru); in su tessíngiu, su filu chi si lassat unu pagu artzau (pibione) faendho is mostras, is figuras o disegnos chi depent arresurtare / tapeto fatu a pesadura = a pibiones Sinònimos e contràrios atrafudhu, ufronzu / sestadura Frases pois de sa pesadura de su palmitzu, su mere pagaiat sos palmajolos 2. cun su pane in pesadura che so essida a chircare linna ◊ su pane est intrandhe in pesadura Ètimu srd.