A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

rodàre , vrb: arrodai 1*, orrodare Definitzione bogare o acutzare s'atza a un'aina po segare méngius Sinònimos e contràrios acuciai, aggurdare, apuntai, immolare | ctr. ingurdai, irmarrare.

rodàre 1, rodeàre rodài

rodédhu , nm Definitzione s'orrodighedha totu puntas de s'isprone.

ròdere , vrb: arròere*, ròere, ròiri Definitzione orrunchinare, coment'e arrasigare, cun is dentes / pps. rósidu, rosu; dare it'e ròere = giare it'e fàere, múngia Sinònimos e contràrios arrosigai 2. sos passos de Giuanne sunt che a sas alas de cudhos furferarzos chi li aiant dadu it'e ròere ◊ fiza mia faghe impresse: inoghe che at it'e ròere!

rodèta , nf Sinònimos e contràrios orrodàntzia, orrosenita, rodíglia, sarreta Terminologia iscientìfica ans.

rodéu , nm: arrodeu, orrodeu, rudeu Definitzione su giru chi si faet a inghíriu de calecuna cosa o de ccn.; genia de oru in su gipone / rodeu de unu bistiri = sa largària de su giru chi tenit su bistiri in is pojas Sinònimos e contràrios ghilone, poja Frases sunt a rodeu acurtzu a mie puzones malos! ◊ sa zente si seit a rodeu de su fogarone ◊ fatemis rodeu totu umpare arrejonendhe ◊ pensamentos, pasu no mi dades un'iscuta, a rodeu che bolu de tilibbrios ◊ ses isetandhe a rodeu pro ti tatare chin sas purpas meas Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu circuit Ingresu circuit Ispagnolu rodeo Italianu circùito Tedescu Kreis.

rodhulànu , agt Definitzione chi orrúmbulat, chi andhat a orrumbuladura, chi girat Sinònimos e contràrios arrumbulanu, corriazolu Frases sas pedras rodhulanas, a bortas, faghent brullas metzanas Ètimu srd.

rodhulàre , vrb Definitzione andhare orrúmbula orrúmbula, coment'e un'orroda o àteras cosas tundhas Sinònimos e contràrios arrembulai, cadhinare, codulare, lodhurare*, loturare, lumburare, torrulare, trodhulare, tromedhare Frases bi at pagas domos rutas, isperrumadas dae unu crastu chi ndh'est faladu rodhulendhe dae sa costera Tradutziones Frantzesu dégringoler Ingresu to tumble down Ispagnolu rodar Italianu ruzzolare Tedescu hinunterrollen.

ródhule, ródhulu, ródhuru , nm Definitzione su rodhulare / èssere a r. (nau de prantu) = a suncutos, a meda, de no si pòdere muntènnere Sinònimos e contràrios arrúmbiu, bórtule, rúmbulu, tróulu 2. custu mundhu est andhandhe a ródhules in sas àndhalas iscussertas de s'ódiu (G.Piga)◊ apo intesu sa petra in sa péntuma achirrandhe a ródhulos una bona iscuta Ètimu ltn. rotulus.

ródia , nf Definitzione su rodiare, su istare a rodeu, giru a inghíriu de calecuna cosa Sinònimos e contràrios gíriu, inghíriu Frases ródia de corvos píghidos si pesant dae mare ◊ s'intendit s'ischíliu de is varzias in ródia Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tour, orbite Ingresu turn, orbit Ispagnolu giro Italianu giro, òrbita Tedescu Kreisbahn, Bahn.

rodiài, rodiàre , vrb: arrodeare*, orrodeare Definitzione istare a rodeu a inghíriu de calecuna cosa, istare a su gira gira acanta a calecuna cosa abbaidandho apedhiaos a che dh'arregòllere, andhare a inghíriu de calecuna cosa Sinònimos e contràrios arrodare 1, arrogliai, inghirare Frases chei s'astore in s'aera tue ródias intro de sas tancas ◊ como totu mi timent chei sa runza e si mi bient che ródiant adhane! ◊ ue cuàt sas licantzadorias rodiao solvèndhemi in salias! Tradutziones Frantzesu graviter autour, tourner Ingresu to orbit, to rotate Ispagnolu rodear Italianu orbitare, ruotare Tedescu kreisen.

rodiaméntu , nm Definitzione su istare a rodeu, rodiendhe, girandho a inghíriu de calecuna cosa / movimentu de r. = su movimentu chi faet unu corpus (es. sa Terra in tempus de una die) movendho totu is puntos suos a inghíriu intreu de unu matessi asse Sinònimos e contràrios furriamentu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rotation Ingresu rotation Ispagnolu rotación Italianu rotazióne Tedescu Rotation.

rodiaródia , avb Definitzione istare, andhare r. = andai a ingíriu Sinònimos e contràrios roliarrólia.

rodighèdha , nf: rodixedha Definitzione min de roda, orroda pitica, ma fintzes s'ossu tundhu de is benugos Sinònimos e contràrios arrodedha 1, badhadori, rodita, rotedha 1, ruédhula Tradutziones Frantzesu petite roue Ingresu small wheel Ispagnolu rueda, rodaja, rótula Italianu rotèlla Tedescu Rädchen.

rodíglia, rodílla , nf: rudíglia, rutíllia Definitzione orrosinita, aina po segare pígiu fine de pasta: est una orrodighedha cun s'oru segante e fatu a manera de lassare una segada cun s'oru totu a egaseogas e si pigat a una màniga cun d-una manu Sinònimos e contràrios orrodàntzia, orrosenita, rodeta, sarreta, taglianti Terminologia iscientìfica ans Ètimu spn. rodilla Tradutziones Frantzesu roulette de pâtissier Ingresu castor Ispagnolu cortapasta Italianu rotèlla Tedescu Teigrädchen.

rodinédhu , nm Definitzione orrugu de cosa (cartone, linna o àteru fatu coment'e a cannedhu curtzu) ue s'imbodhigat filu (prus che àteru de cosire) Sinònimos e contràrios arrochetu, carrúciu 2, lòtoro, ródulu, rudhurinu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bobine Ingresu reel Ispagnolu carrete Italianu rocchétto Tedescu Zwirnrolle.

rodínu , nm Definitzione tretu, logu acanta, a inghíriu de ccn. cosa / a r. = a rodeu Sinònimos e contràrios rodone Frases in cussos rodinos de Carrela ’e Putu apo passadu sa pitzinnia (N.Fadda) 2. s'at picau una cotichina e andhabat a rodinu che gradharone Ètimu srd.

rodíta , nf Definitzione min. de roda, orroda pitichedha (fintzes cussa po segare sa pasta, orrosinita) Sinònimos e contràrios arrodedha 1, badhadori, rodighedha, ruédhula.

rodíu , nm, agt: rotiu, rudiu, rúdiu, rutiu Definitzione terra crua, annigrina, de annos meda chentza trebballada Sinònimos e contràrios annicrinu, arestadu, arrudiau, egadu Frases fint faedhendhe de rodiu e de bidustu ◊ in sos golleis be sont sos rudios e in sos sétiles sas terras araas (L.Loi)◊ sa Sardigna tandho fit coment'e una terra vírgine, o rutia ◊ custu terrinu fit rudiu ot'annos, ma ocannu l'apo prenu 2. custas sunt terras rodias ◊ fizu meu fit beranilendhe sa terra rotia, preparendhe sas tulas pro s'atunzu ◊ che massaju chi, rutiu e lanzu barvatu at bortuladu a die intreu, de su sole bramaiat s'ocasu 3. rutias torrant d'atunzu sas malinconias (T.Rubattu) Sambenados e Provèrbios prb: a terra rutia sèmenala a su chi bi essit Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu terrain inculte Ingresu waste land Ispagnolu terreno inculto, erial Italianu terréno incólto Tedescu unbebautes Grundstück.

rodixèdha rodighèdha