Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

seberiòla , nf: sibiriola Definitzione erba chi ponent a tínghere s'obrache, ma fintzes sorfatu de ferru chi si aciunghet a sa tinta de su truiscu po essire niedhu Terminologia iscientìfica rba.

seberíu , nm Definitzione its Frases sa fémina fit galu bella: aiat semper su seberiu de bíndhighi annos innantis.

seberónzu , nm Definitzione su seberare, fintzes su istare a su sèbera sèbera Sinònimos e contràrios seberamenta, chirrionzu, isseperonzu Ètimu srd.

sebertàre sebeltàre

sebértu sebéltu

sebéru , agt: severu Definitzione nau de gente po sa manera de fàere chi tenet, chi pretendhet de issu etotu e/o de àtere de fàere is cosas cun precisione chentza farta peruna, o fintzes chi pretenet totu a manera sua cun sa fortza puru; chi est precisu cunforma a una régula, a un'órdine Sinònimos e contràrios pertzisu, porosu, rigorosu 2. sos semàfaros sunt bardianos severos pro chie depet colare Tradutziones Frantzesu sévère Ingresu strict Ispagnolu severo Italianu sevèro Tedescu streng.

sebéru 1, séberu scebéru

sebéscu , nm Sinònimos e contràrios atuamentu, sebeltu* Frases ischidandhe dae unu sonnu malu, a torrare in sebescu bi cheret ora! (A.Piras)

sebestàre sebeltàre

sebèste , nm: sebetze, serbetze Definitzione genia de pedra niedha de apicare a sa cadenita, in pitzu, po majinzu Sinònimos e contràrios coco, pinnadedhu 1, sabbègia*, sebea / cdh. sabàciu.

sebéstu sebéltu

sebètze sebèste

sebidíglia, sebidíllia sabadíglia

sebigliànu , agt Definitzione nau de olia, calidade de olia de cunfetu.

sébu , nm: seu Definitzione su grassu a pígiu grussu de is animales, prus che àteru de brebè, de boe: dhu narant pruschetotu coment'e agt. de ollu, ozu (ogiuseu)/ cossumàresi, finíresi che s. = che candhela, a pagu a pagu Sinònimos e contràrios ogiuseu 2. tue e deo amargurados che seu noche finimus ◊ est che candhela de seu istuda e moristuda ◊ sa mama la bidiat cada die cossumàndhesi che seu ◊ istupos già ndhe agatas, pro no mi pagare, ma ti solvo che seu! Sambenados e Provèrbios smb: Seu Ètimu ltn. sebum Tradutziones Frantzesu suif Ingresu tallow Ispagnolu sebo Italianu ségo Tedescu Talg.

sèca , nf: serca Definitzione larodhu, genia de mucu chi si faet a ispudadura Sinònimos e contràrios carràschiu, grúspidu, iscaràsciu, lallaja, larodhu, merca, peca, salchedha, scupidura, spudu, treca 1 Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu graillon, crachat Ingresu spit Ispagnolu gargajo Italianu scaràcchio, sputàcchio Tedescu Schleim.

sèca 1 , nf: zeca Definitzione fàbbrica ue a contu de s'istadu faent su dinare / c'est sa seca e sa Meca = bi at de totu Ètimu spn.

secacòro , nm Definitzione dannu e dispraxere mannu, de segare su coro Sinònimos e contràrios desacatu, digràtzia, istràssia, sciacu / crebacoro Frases a intèndhere custu secacoro si est assustrada e at nau chi candho càpitant custos dannos bi at petzi de isetare sa morte ◊ candho at bidu cussu secacoro che li sunt issias duas lacrimitas ◊ biendhe cussu secacoro in domo sua, si fit arressu in su lumenarju e sa muzere est iscapada a prànghere a curriolu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu déchirement, chagrin Ingresu torment Ispagnolu tortura, tormento Italianu stràzio Tedescu Qual.

secacrèsche , nm Definitzione in cobertantza, sa natura de s'ómine Sinònimos e contràrios bobborota, chichia, lelledha, minninna, pichiriola, picita, pisciuledha, puzonedha, tuturedhu 1 Ètimu srd.

secàda , nf: segada Definitzione su segare; sa fresadura chi abbarrat de su segare, su tretu de longu totu comente est segau Sinònimos e contràrios arrogadura, iscalabrada, secadura, tazada Maneras de nàrrere csn: andai a segadas = a trevessu, perilloi perillai, a trovèlgias; bènniri in segada = in colada, resurtare inue si colat Frases debberone segada chi li as fatu a fórtighe, a sa berbeghe, tundhindhe! 2. apu pigau custa cosa ca mi beniat in segada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu coupe, fente, rupture, cassure Ingresu cut, split Ispagnolu corte Italianu tàglio, lesióne, spacco, rottura Tedescu Schnitt, Riß, Bruch.