sòda , nf Definitzione
chinisu de s'erba chi narant cristallu, ma pruschetotu cumpostu chímicu de sódiu impreau in is indústrias de sabone, de paperi e àteras
Tradutziones
Frantzesu
soude
Ingresu
soda
Ispagnolu
soda,
sosa
Italianu
sòda
Tedescu
Soda.
sodàtzu sadàtzu
soddisfài saltifàghere
soddisfassiòne saltifasciòne
sòde , agt Definitzione
chi est cagiau, tostau, firmu; nau de cumportamentu, séliu, paghiosu
Sinònimos e contràrios
cracu,
tostau
/
pàsidu
Maneras de nàrrere
csn:
terrinu s. = tostu, frimmu, seguru; faedhare a boghe s. = calma, chentza airu
Frases
su sinu chi ti at dadu late lichitu e sode
2.
sa zente fit sode iscultendhe sa préiga
Tradutziones
Frantzesu
solide,
calme
Ingresu
solid,
calm
Ispagnolu
sólido,
quieto
Italianu
sòlido,
pacato
Tedescu
fest,
ruhig.
sodèsa , nf Definitzione
su èssere sode de sa cosa: nau de gente, firmesa
Frases
calchi bolta su mundhu est curiosu: zente chi de sodesa tenet vantu isbàgliat tzegamente sa… filada! (B.Asili)
Tradutziones
Frantzesu
consistance
Ingresu
consistency
Ispagnolu
consistencia,
textura
Italianu
consistènza
Tedescu
Festigkeit.
sodhabbruxàu , nm Definitzione sodhu abbruxau: in cobertantza, su culu.
sódhia , nf Sinònimos e contràrios aciumu, atzoncada, cochera, imbreachera
sodhíscu , nm: tzudhiscu Definitzione trota de naschidórgiu Sinònimos e contràrios groli, odhiolu, seju 1, sodhiolu, trotischedha Frases incui dhue at piscinas de trota e de sodhiscu (C.Arangino) Terminologia iscientìfica psc.
sodhítu , nm Definitzione min. de sodhu, nau prus che àteru po dinare pagu.
sódhu , nm Definitzione
deghe centésimos de unu francu sardu, ma oramai nau solu cun su significau de dinare / min. sodhitu
Sinònimos e contràrios
dinari
Maneras de nàrrere
csn:
s. grussu = dinai mannu; tirai su s. = chircare de risparmiare, de ispèndhere prus pagu; ballos de sodhu = a pagamentu; su pisci a s. mi ponis!… = no mi faghes nudha!, mi ndhe afuto!; asuba de is corrus, cincu sodhus = sa ruta e su tzurumbone, su dannu e sa befe; essire a s. = andhare in bene; abarrai coment'e unu s. de casu = pitichedhu
Frases
sa zente no teniat unu sodhu a comporare unu tàpulu ◊ prommore de sodhu o de poltrona dorchent sa conca a órdines de Roma ◊ si no tenes unu sodhu a ite chircas muzere? ◊ balanzaiat carchi sodhitu batendhe mudeju ◊ amus collidu pagos sodhos pro carchi mezoru ◊ gi at a costai duus sodhus, cussa cosa!…
2.
gei mi dh'as fata bella, gei ses tonta aici dus sodhus!…◊ a tzia Matilde su manzanu no li fit essiu a sodhu: giuchiat idea de si labare sa robba ma s'abba fit astragada ◊ emu a bòliri crèsciri: seu abbarrau coment'e unu sodhu de casu!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Soddu
Ètimu
ltn.
sol(i)dus
Tradutziones
Frantzesu
sou
Ingresu
money,
soldo
Ispagnolu
dinero
Italianu
sòldo,
danaro
Tedescu
Geld.
sodigài, sodigàre , vrb: sorigai Definitzione
fàere ancora sa matessi cosa; lòmpere a ue, o a su tretu, a su puntu, chi un'àteru est andhau o est andhandho
Sinònimos e contràrios
segudare,
sichire,
sodighiri
Frases
sódiga a oberri po mimi is bríglias tuas a bentuestu ◊ nanca dhu depiant arrangiai, su castedhu: su bentu gei sódigat a dh'arrosigai! ◊ at sodigau aici po una cida
2.
mi ndi seu pesau e nchi seus sodigaus paris a dommu de su fradi ◊ bai a innanti, gei sódigu! ◊ su càmiu chi portu ananti no ndi dhu potzu sorigai currendi a 120! ◊ bénniu est s'avisu, e sa mala fortuna infatu at sodigau ◊ candu fut in prima média, custu piciochedhu fut artu artu: immoi ndi dh'ant sorigau is cumpàngius ◊ Morello currendho che unu lampu iat sodigau is àteros cuadhos ◊ sódiga a domo ca nos leamus unu mossu de pane!
3.
no potzo sodigare su mastru a mi fàghere cust'acontzu!
Tradutziones
Frantzesu
continuer,
rejoindre
Ingresu
to continue,
to reach
Ispagnolu
seguir,
alcanzar
Italianu
continuare,
raggiúngere
Tedescu
fortsetzen,
erreichen.
sodighíri , vrb Sinònimos e contràrios sichire, sodigai* Frases intamis de sodighiri a istudiai mi fia donau a fai su manorba ◊ at sodighiu a mi saludai cun sa manu fintzas a candu no mi at biu prus.
sodisfaciòne saltifasciòne
sódiu , nm Definitzione
elementu chímicu de símbulu Na in colore de prata, de númeru atómicu 11 e pesu atómicu 22,99: si agatat mescamente cumpostu cun àteros elementos
Terminologia iscientìfica
mtl
Tradutziones
Frantzesu
sodium
Ingresu
sodium
Ispagnolu
sodio
Italianu
sòdio
Tedescu
Natrium.
sodrarédhu , nm Sinònimos e contràrios acutzaverru, bècidi, cincipasca, frailazu, sincerra, tzerretzerre Terminologia iscientìfica pzn Ètimu srd.
sodràu , nm: soldadu,
soldau,
sordadu,
sordatu,
sordau Definitzione
unu tempus, ómine pagau po fàere gherra: como, prus che àteru giòvono de leva arruolau in s'esércitu po dh'imparare a fàere gherra o chi faet gherra a cumandhu de su guvernu de s'istadu suo, ómine cun impreu militare de gradu prus bàsciu; a logos narant soldau, sordadu ’etzu a su parapunta o titulone: in calecunu logu soldadu o bandhidu soldadu est s'andaciana o culifúrriu / sordau rasu = chentza grados nudha
Sinònimos e contràrios
ttrs. suldadu
Frases
s'ora chi so partidu a fàghere su soldadu tue fis pianghendhe! ◊ s'andada de is sodraus grogus fatzat! ◊ mi ndi ant pigau in trenu a Castedhu po fai su sordau
Tradutziones
Frantzesu
soldat
Ingresu
soldier
Ispagnolu
soldado
Italianu
soldato
Tedescu
Soldat.
sòdri , nm, nf: sorde 1, sordi Definitzione malesa, cosa bruta, fintzes sa brutesa de is origas Sinònimos e contràrios brutore, cadhossímini, cadràngia, muga, sarrone, sodrímini, tadhore Frases sas paràulas de sa sorde sunt dóighi…◊ su sorde furint liandudedhi, is netas, no su dinai!
sodrigósu , agt, nm: soldigosu,
sordigosu Definitzione
chi est totu sodri, muga, brutesa
Sinònimos e contràrios
butzinosu,
cadhóciu,
cadrangiosu,
lodhancu,
lórinu,
mughedhosu,
mugosu
Frases
po su sordigosu, mellus arremédiu de s'abba e sabone no nd'at
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
crasseux
Ingresu
dirty (person)
Ispagnolu
mugriento
Italianu
lùrido,
sózzo
Tedescu
schmutzig.