Abbreviations Legenda | Symbols Legend

scioréri , agt, nm Definition chi o chie costumat a ammostare totu su chi tenet o chi at fatu de bellu, a braga, a bantu; fintzes chi o chie costumat a ispèndhere a meda Synonyms e antonyms bragheri, pazosu, scioradori, sciorosu Sentences ca fiat sciorera puru, iat cumbidau sa cumpàngia po dhi ammostai sa richesa chi iat incungiau (E.Sanna/M.B.Lai) Etymon srd. Translations French bouffi d'orgueil English puffed up, pompous Spanish engreído Italian trónfio German aufgeblasen.

sciscillonàe, sciscillonài , vrb Definition segare e ingòllere iscaligiones in bíngia, o àteru chi si podet arregòllere cun dificurtade, a pagu a pagu Synonyms e antonyms acabidae, acabigiulare, acabulare, apunghitai, collire, preulire, regutzulare Etymon srd. Translations French grappiller English to scrape up Spanish juntar Italian racimolare German zusammenkratzen.

scrèiri , vrb: iscrèdere*, screri Definition lassare o acabbare de crèdere, no crèdere in su sensu de no ibertare prus sa cosa chi unu fut ibertandho / pps. scrétiu Synonyms e antonyms disaprensionai, discrèiri / storrai Idioms csn: screi a unu = fàghere a manera chi no pesset prus a sa cosa chi fit ispetendhe, fàghere passare s’idea; screisí de una cosa, de unu = ispònnere, no pessare prus a una cosa, a unu Sentences no si screat, ca comenti cuberu su dinai ciai apu a èssi puntuali! ◊ pobidha mia depit èssi giai scrétia candu no mi at biu torrendi 2. at cunvintu e scrétiu genti meda ◊ benemindi de prexu, ca fiat seguru de nd'ai scrétiu is bandidus! ◊ no mi ndi potzu screi, de tui: ti portu iscritu in su coru! ◊ mi femu apuntau, a salias longas, ananti de is liconerias, ma giaja mi nd'iat scrétiu Translations French ne plus attendre English to give up after a vain waiting Spanish resignarse Italian sméttere di aspettare dópo aver attéso invano German vergebliches Warten abrechnen.

scuài 1 , vrb: isculai*, sculai Definition coment'e segare su culu o su fundhu, segare una parte de calecuna cosa cunsiderada coment'e s'ala de fundhu; isconciare una cosa; acabbare o firmare de fàere calecuna cosa Synonyms e antonyms isciusciai, isconciare / acabbae, lassai, sensai Idioms csn: scuai un'agu = segaindi su cú, s'ogu, sa parti aundi intrat su filu; scuai bruscerias = iscontzare fatuzos; sculai una fàula = bogare in craru una fàula dendhe a bídere sa veridade Sentences muda, dassinuncas scuaus su santuanni! ◊ cussu sculat e fait matzinas ◊ no torris a cumentzai cun custas chistionis, puita sculaus totu ◊ su malàdiu pregàt a Deus de dh'acuntentai de sculai isceti sa vida sua ◊ tocat a ndi fai sculai cussa lei fata mali ◊ chini dhi sculat sa fortuna, a issu, est sa sorga! ◊ assentai bèni sa cosa, assinuncas si sculat su càrrigu e si perdit andendi andendi! 2. su piciochedhu at sculau de fai a malu ◊ insaras at sculau de arriri ◊ apustis chi iat sculau de niai, Pinóchiu fiat andendu a iscola 3. una famíglia sculada no fait a dha torrai a missi in fiu! Translations French défaire, annuler, cesser English to undo, to cancel, to give up Spanish deshacer, dejar Italian disfare, annullare, sméttere German zerstören, zunichte machen, aufhören.

sirídu , pps, agt Definition de sirire; nau de erba giai créschia, chi at fatu sa chima o candhelita Synonyms e antonyms intzeurrau, tudhidu / chimidu, folau, inchimiu Translations French qui a poussé la cime English sprung up Spanish brotado Italian pullulato, che ha fatto cima German gekeimt.

smandronài , vrb Definition lassare sa mandronia Synonyms e antonyms ismandronire, spreitzai | ctr. ammandronae Etymon srd. Translations French guérir de sa paresse English to give up lazing Spanish desemperezarse Italian spoltronirsi German sich aufraffen.

spertài , vrb: ispeltare*, spertiai 1, spretai Definition ischidare, mòvere, atirare s'atentzione, bogare s'apititu, sa gana, fàere spertu, atentu, cabosu Synonyms e antonyms abbibare, dispertare, intzidiare, ischidare, ispipigliare Idioms csn: s. sa menti, sa boxi, s'apititu = allutare sa mente, iscrarire sa boghe, fagher bènnere s'apititu; spretai su stògumu = fàghere tizirire su mànigu; spertiai su passu = illonghiare o istirare su passu, allegrare su passu, caminare de prus; vida spretada = vida unu pagu prus líbbera, prus de pessone manna 2. spértia su passu e fai su chi ti apu nau! 3. faiant prus vida spretada is serbidoredhas chi no is merixedhas Translations French exciter, éveiller, causer English to wake up, to prod, to whet Spanish despertar Italian destare, stuzzicare German wecken, anregen.

spreitzài, spreitziài , vrb Definition lassare o bogare sa mandronia, sa preitza Synonyms e antonyms ismandronire, smandronai | ctr. ammandronae Etymon srd. Translations French guérir de la paresse English to give up laziness Spanish desemperezarse Italian spoltrire German die Faulhiet austreiben.

súba , avb, prep: assua, issuba, subra, supa 1, supra, sura Definition sa parte chi abbàidat o est a cara a in artu; sa parte prus in artu de unu logu: coment'e avb. fintzes cun prepositziones (a, in, de, dae, o àteru); coment'e prep. s'impreat prus che àteru cun sa prep. de e fintzes cun a, ma no cun agt. possessivu si pertocat persona (subra mia, tua, sua, nostra, vostra, issoro: raru, fintzes subra de a mie, chi no est manígiu de su srd.) Synonyms e antonyms apícius, issuba, pícius, susu / apustis | ctr. suta Idioms csn: a manu de subra = a parti de pitzus, me in sa parti prus in artu de unu logu, de unu tretu; colare totu s. = passai totu a manu de pitzus de unu logu; dàreche a s. de una cosa = agatai, ingertai, arregordai una cosa; dare a s. a su triballu, a su it'e fàghere = trabballai meda; dàresi a s'ala de subra = (fuedhendi de ccn.) pretèndiri de tènniri arrexoni fintzes isciendi de no ndi tenni, fàgheresi a parte colada; dae como in s. = de immoi a innantis; frigàresi, pònneresi carchi cosa s. = in dossu, in sa bestimenta chi si portat bistia; èssere subra subra = a pizu, pillu pillu, agiummai a parte de foras o in pitzus de una cosa, sentza de calai a fundu, sentza de circai meda Sentences zosso tenent sa coghina, subra sas istàntzias pro corcare ◊ sunt domos bàscias una suta una sura ◊ sa coghina che la tenimus in su pianu de subra ◊ bae a subra e falamindhe su chi ti apo nadu ◊ s'anzonedha fuit isterrigada in terra e cudhu supa che astore iscudindhe a cantu podiat ◊ che li ant betadu s'abba subra 2. sura de su letu isse paret drommendhe ◊ no acatat ube si falare si no in supra mea ◊ su pratu est subra de sa mesa ◊ Cristos at alidadu subra issoro, de sos apóstulos ◊ che l'ant betadu subra de su fogu ◊ in s'ufísciu bi aiant su telèfono subra a s'iscriania ◊ zuchiat su chírchinu in supra de sa conca ◊ ant fatu rúghere sas neches totu supra sua ◊ s’ispada de sa vendhita est pendhendhe in supra vostra 3. chie fit cussu l'ischia, ma no che dao subra ◊ no che so mai pótidu dare a subra de chie podet èssere cuss'otada ◊ a su chirca chirca che daet a supra 4. como sa cosa de fàghere ndhe lompet totu a una borta e tocat a li dare a subra 5. no ti frighes sas manos subra ca las zughes brutas! ◊ màniga abbellu, no ti che lu imboles subra! Etymon ltn. supra Translations French sur English on, over, up Spanish sobre Italian sópra German oben, auf, über.

subrabàle, subrabàre, subràbari , avb: subrapare, suprapare Definition asuba a pare, unu in pitzu de s'àteru Synonyms e antonyms impissebari / cdh. subbraparu, innantaparu Sentences no ponzas cosa díliga subràbari, ca si guastat! ◊ cussos trastes prantzados postos subràbari si sunt aprigados torra ◊ in sa gherra sos montes fint cenos de mortos suprapare Etymon srd. Translations French empilé English pile up Spanish amontonado, apilado Italian accatastato German aufgestapelt.

tiràgiu , nm: tirazu Definition sa leva noa, sa festa de is de sa leva, sa tzerriada po fàere su servítziu militare Synonyms e antonyms leva, levada Sentences mi ant avisau de andhare a su tirazu ◊ pro su tiràgiu andho a Núoro Etymon itl. tiraggio Translations French passer le conseil de révision English medical examination for call up Spanish quinta, fiesta de los quintos Italian vìsita di lèva German Musterung.

trabojàre , vrb: trepojare, trobogiare, trobojare, troboxare Definition nau de cosa, de chistione, betare apare, ammesturare de no si cumprèndhere prus coment’est / trepojàresi favedhandhe = fadhíresi, cufúndheresi Synonyms e antonyms abberrisonare, aggadhionai, agghirrisonare, atrepillai, atrobutzare, imbogiare, impiligare, intrebedhai, trobodhicai, trobullai | ctr. istrepojare Sentences isse troboxat cuss'ignignoria de ancas in su tavolinu e bido su vaseto ruendhe! ◊ a troboxare sa limba a tie bi ndhe cheret! Translations French embrouiller English to tangle up Spanish enredar Italian ingarbugliare, intricare German verwickeln.

trinítu , agt Definition nau de ccn., chi est totu bene bestiu, totu bene postu, fintzes cun prendhas e àteru po bellesa, alleputzau Synonyms e antonyms apomponissau, alleputziu, lussadu | ctr. isconfusu, malatrociau Translations French tiré à quatre épingles English dressed up Spanish repulido Italian azzimato German aufgeputzt.

trochigiàre , vrb: atrochillai, trochillai, troghillai, trochizare, troghizare Definition imbodhigare a istrintu a inghíriu, a lómboru, coment'e a acapiadura; su si mòvere coment'e a atrotigadura, a iscutuladas; atrotigare, furriare sa cosa o sa chistione Synonyms e antonyms atrogai, trabojare, trebedhai, trogai, tronnire / folfigiare, fortzicare, profizare / ischirchinare, iscoitai | ctr. stroghillai Sentences iap'èssi bófiu trochillai su trinciau cun is didus ◊ dhoi fiat unu coloru troghillau cun d-una píbera ◊ unu caboru si fiat troghillau a sa funi de sa cracida ◊ lompint a unu logu totu tupas de linna manna cun arrampus de orrú chi si troghillant in is cambas de su cuadhu ◊ fiat trochillendisí su concajoni ◊ portant s'arrosàriu trochillau in su brutzu 2. a cussa meurra dhi trochígio sa mola de su tzugu! ◊ ma chie ti cheret, a tie, archili trochizau?! ◊ sa trama est totu trochizada ◊ portat is cambas trochilladas: custu fillu est totu trochillau 3. si est sentia de scendiai e fiat trochillendisí ◊ si trochillat coment'e un'anguidha 4. no mi troghizes sas allegas! Translations French envelopper English to wrap up, to twist Spanish marañar Italian avviluppare, attorcigliare German Knoten.

trogaméntu , nm Definition su trogare Synonyms e antonyms imboligadura, prendhidura, trogadura Etymon srd. Translations French enroulement English wrapping up Spanish envolvimiento Italian avvolgiménto German Aufwickeln.

trucài, trucàre , vrb Definition fàere trucos, una genia de giogu chi faet pàrrere una cosa candho est un'àtera; pintare, pònnere colores, mudare a ccn. o ccn. cosa a manera de pàrrere prus bella, diferente o comente depet cumpàrrere Synonyms e antonyms despintai Translations French truquer, maquiller English to make up, to disguise Spanish trucar, maquillar Italian truccare German verkleiden, schminken.

«« Search again