cuníxu conígiu
cunizólu cuninzólu
cunnemàri , nm Definizione
cunnu de mari, genia de animale, a bisura de tzintzigorru, mannu fintzes prus de unu púngiu, chentza corgiolu: naschit mascu ma cun su tempus mudat a fémina
Sinonimi e contrari
orticata 1,
làtiga
Terminologia scientifica
crp, aplysia rosea, a. depilans, a. fasciata
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
aplysie,
lièvre de mer
Inglese
sea hare
Spagnolo
aplisia,
liebre de mar
Italiano
aplìsia
Tedesco
Seehasen.
cunnennàre cundennài
cunníntzu , nm Definizione su cundhire is cosas (es. papares); is cosas chi si ponent a cundhire Sinonimi e contrari connimentu Etimo srd.
cunniolàra , nf Definizione nada o fata de gente pagu sàbia Sinonimi e contrari bambiore, ibbàmbiu, isabidóriu, lofiori, scassolu, sciabóriu.
cunníre cundhíre
cunnítu, cunnítzu , nm Definizione min. de cunnu.
cúnnu , nm Definizione
sa natura de sa fémina: in cobertantza tenet àteros númenes meda / min. cunnitu
Sinonimi e contrari
atetu 1,
bernardu,
brodho,
budhudhu,
cannaulva,
nicu,
pilicarju,
pillitu,
piricochedhu,
piricocu,
porposeo,
tzunnu
Modi di dire
csn:
cunni calda = culigalda (itl. metromania), disizu forte chi sa fémina tenet de ómine; cunni astrinta = zenia de difetu a sa natura (itl. elitrostenósi); cunnu de mari = itl. attìnia róssa; cunnu rassu = zenia de erba, sòciri, culurassu
Frasi
tirat prus unu pilu de cunnu chi no duos giuos…
Terminologia scientifica
crn, ssl
Etimo
ltn.
cunnus
Traduzioni
Francese
vagin,
vulve
Inglese
vagina
Spagnolo
vagina (coño,
volgare)
Italiano
pudènda della dònna,
vagina,
vulva
Tedesco
Scheide,
Vulva.
cunnugràssu, cunnuràssu , nm Definizione erba de ranas o làndiri de terra, una genia de erba Sinonimi e contrari culurassu 1, fundhugrassu, sonnurassu Terminologia scientifica rba, Ranunculus ficaria Etimo srd.
cunnútu connútu
cunortínu , agt Definizione
chi giaet acunnortu, chi faet bene, chi asséliat o passat su bisóngiu, su male, su dispraxere
Sinonimi e contrari
cossoladore
Frasi
chi nues calcas ndhe acudant dae altios a ti porrire abbas cunortinas! (G.Addis)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
revigorant,
réparateur
Inglese
restorative,
restorateur
Spagnolo
apaciguador
Italiano
ristoratóre
Tedesco
erquickend.
cunsacratziòne , nf Definizione
su cunsacrare; in sa missa, su ritu de s'eucaristia
Terminologia scientifica
prdc.
Traduzioni
Francese
consécration
Inglese
consecretion
Spagnolo
consagración
Italiano
consacrazióne
Tedesco
Konsekration
cunsagrài, cunsagràre , vrb: cuntzacrai,
cussacrare Definizione
intregare, su si intregare, giare totu su tempus a calecunu iscopu, a un'ideale, a Deus; fàere a sacru
Sinonimi e contrari
sacrare
2.
in su tabbernàculu dhoi est s'óstia cunsagrada
Traduzioni
Francese
consacrer
Inglese
to consecrate
Spagnolo
entregarse,
dedicarse,
consagrar
Italiano
consacrare
Tedesco
weihen,
konsekrieren.
cunscénscia consiéntzia
cunseltàdu , agt Definizione chi est cuncordau bene Sinonimi e contrari cunseltu | ctr. iscussertu.
cunséltu , nm, agt: cussentu,
cussertu Definizione
su èssere comente si tocat, chistiu, assentau, sanu, bene cuncordau, in paghe, de acórdiu, nau de unu, de una cosa, de unu logu (a bortas fintzes pps. de cussertare); càntigu a tenore
Sinonimi e contrari
assentu,
cuncórdia,
óldine
/
cuncordu,
cunseltadu
| ctr.
iscunsertu,
isórdulu
Modi di dire
csn:
pònnere su logu in cussertu = remonire, allichidiri su logu; cantare a c., cussertu de tenores = cuncordu, càntigu de sos prus antigos de sa tziviltade sarda; èssere de malu cussertu = de índula mala, reberde, tostorrudu
Frasi
istant in bonu cussertu respetèndhesi parebare ◊ a bi ndh'at de cussertu in cussa domo… totu betada apare la tenent! ◊ no bi ndhe at de cussertu in sa famíllia chi su babbu o sa mama sunt dados a su físsiu ◊ est bénnidu isse, ca nachi poniat sa zente in cussertu ◊ teniat bisonzu de pònnere cussentu in sas ideas suas ca giughiat su coro brincandhe che macu
2.
como l'azes cusserta, sa Sardigna!…
3.
za ses cussertu cun cussa ruta chi as dadu!…◊ chimentu, atitos, càntigos de mortu, iscracàllios de risu matzoninu, mumujones de bentu… s'inferru cunzuntu: totu custu cunsertu mi batiat s'ànimu a pitu ’e dentes! (G.Ruju)◊ ite cussentu bi aiat totindunu in cussa domo!…
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
ordre,
sain,
fonctionnant
Inglese
tidy,
working,
sound
Spagnolo
orden,
arreglado,
funcionante,
sano
Italiano
órdine,
compósto,
ordinato,
funzionante,
sano
Tedesco
Ordnung,
geordnet,
funktionierend,
gesund.
cunsèlva , nf: cusselva,
cusserba,
cusserva Definizione
cosa a papare, prus che àteru de tamatas, fata a manera adata e chistia mescamente po cundhimentu
Frasi
tenet cada casta de cusserba, in dommo ◊ mama faghiat sa cusselva de melaghidonza pro sas tericas
Terminologia scientifica
mng
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
conserve
Inglese
preserve
Spagnolo
conserva
Italiano
consèrva
Tedesco
Konserve.
cunsénsu , nm Definizione
volontade o decisione a favore de calecuna cosa, su èssere o si nàrrere de acórdiu
Sinonimi e contrari
adduida,
adduimentu
Traduzioni
Francese
approbation,
consentement
Inglese
assent
Spagnolo
consentimiento,
aprobación (f)
Italiano
consènso
Tedesco
Zustimmung.
cunsentíre , vrb: cussentire Definizione
pònnere a conca, fàere su sàbiu, giare una regulada a is cumportamentos imparandho de is ibbàllios o de is cossígios, portare atuamentos; pònnere a coro una cosa, sentire una cosa
Sinonimi e contrari
atinai,
atoare
Modi di dire
csn:
èssere unu malu a cussentire = testarrudu meda, chi sighit a fai su mali fintzas biendi ca est mali, chi no callat a ciorbedhu; cussentire una cosa = fàgherendhe contu in su sensu de si chessare, de si abbizare chi faghet carchi efetu, dolet, e gai
Frasi
proendhe a fumare, dego so abbarrau dirmajau, chene cunsentire, e poi abbellu abbellu so torrau in trassa ◊ candho li faedho de su maridu, si cussentit de sas disauras suas e cumintzat a bemire
2.
arratza de ómine malu a cussentire: l'at bidu chi custa cosa li faghet male ma no bi cazat! ◊ sas pedras no cussentint, ma su cristianu emmo, ca zughet sos atuamentos! ◊ su fiadu malu a cussentire bidet su male ma lu sighit a fàghere
3.
mi so istropiadu, ma no cussentia su dolore cantu s'istropiadura chi mi restaiat ◊ su pisedhu no cussentit ne fritu e ne calura ◊ a ghirare gai a bidha la cussentiat coment'e una birgonza ◊ sa pisedha fit in tertza média s'annu chi fit morta sa mama e sa mancànsia sua l'aiat cussentida meda
Traduzioni
Francese
réfléchir,
se repentir
Inglese
to reform,
to reflect
Spagnolo
reflexionar,
enmendarse
Italiano
riflèttere,
ravvedérsi
Tedesco
nachdenken,
sich bessern.