gèna , nf Definizione
s'istrobbu chi unu sentit po ccn. cosa chi no bolet o chi no dhi praghet / sentza de gena = itl. sènza preàmboli
Sinonimi e contrari
ammóniu,
innaentu,
lassamistai
/
ifadu,
nischitzu,
pibinca
Traduzioni
Francese
ennui
Inglese
nuisance
Spagnolo
aburrimiento,
fastidio
Italiano
nòia,
fastìdio
Tedesco
Überdruß.
gèna 1 , nf: cena* Definizione su papare de su sero Frasi cheriat giare a gena unu pratu de minestrone a su pobidhu.
genài , vrb: agenare*,
genare Definizione
giare ifadu, fàere istrobbu
Sinonimi e contrari
annischissai,
ifadare,
ifastizire,
infestare,
innaentare,
pibincai,
strobbai
Frasi
andhant a passu lestru: no dhus genant is botinus, tanti funt iscrutzus!
Traduzioni
Francese
agacer
Inglese
to molest
Spagnolo
molestar
Italiano
molestare
Tedesco
belästigen.
genàrba , nf: canàbara* Definizione sa de chimbe dies de sa chida.
genàre genài
genàre 1 , vrb: cenai* Definizione papare sa chena Frasi mi seo bene genau ◊ nosi seus genaos e abbaos.
gène , nm Definizione donniuna de is partes de su DNA chi formant su patrimóniu ereditàriu e detérminant dónnia mínimu piessignu chi distinghet un’organísimu.
genealogía , nf Definizione s'istória de un'aréntzia, su contu de totu is parentes cun númene e sambenau comente benint in órdine, unu aifatu de s'àteru de babbu a fígiu.
generaciòne , nf: generascione, generatzione, generatzioni, zenerassione Definizione sa gente leada a pasias a cunforma a comente naschet: totu is babbos e mamas, totu is fígios, totu is nebodes e deasi sighendho; a bortas dhu narant fintzes in su sensu de aréntzia Frasi sa limba faghet ischire de una generascione a s'àtera totu su chi at signaladu sa zente de unu logu ◊ passit sa scomunioni de is babbais e is mammais de generatzioni in generatzioni!
generàle, generàli , agt, nm: zenerale Definizione
chi pertocat a totus, totu sa cosa, totu; militare chi cumandhat totugantu unu corpus
Traduzioni
Francese
général
Inglese
general
Spagnolo
general
Italiano
generale
Tedesco
allgemein,
General.
generalidàdes , nf Definizione totu is datos prus generales chi distinghent s'identidade de una persona: númene e sambenau, logu e data de nàschia, domicíliu, piessignos de sa bisura.
generalizài, generalizàre , vrb: zeneralizare Definizione atribbuire a totu sa cosa, a totugantos, a totu is bortas su chi si annotat in calecuna cosa o in ccn. o calecuna borta (o in pagos e pagas bortas).
generasciòne, generatziòne, generatziòni generaciòne
generósu , agt Definizione nau de ccn., chi est de bonugoro, giaet de bonugoro, chi giaet meda Sinonimi e contrari dadivosu, manilalgu Etimo itl. generoso.
géneru , nm: génneru,
génniru,
génnuru,
génuru,
ghéneru,
ghénneru,
zénneru Definizione
fidantzau o pobidhu de sa fígia
Sinonimi e contrari
bénneru
/
ttrs. gènnaru
Frasi
fiant issu, sa mulleri, sa filla, su génniru e is amigus ◊ gei dhu tenis istimau a génneru tuu: ndi at a tenni, de prexu, filla tua chi t'intendit!…◊ po su prexeri fatu e sa promissa sua dhu fait a génuru suu ◊ ghènneros meos funt totus abbillos
Terminologia scientifica
ptl
Etimo
ltn.
generu(m)
Traduzioni
Francese
gendre,
beau-fils
Inglese
son in law
Spagnolo
yerno
Italiano
gènero
Tedesco
Schwiegersohn.
géneru 1 , nm Definizione genia, iscrípia, arratza, totu is cosas de una matessi genia / su g. umanu = sa gente de totu su mundhu e de totu is tempos Sinonimi e contrari genia.
génesi , nf Definizione foedhu grecu po nàrrere su naschire (comente, candho, a cales cunditziones) de ccn. cosa o chistione; sa Génesi, su primu libbru (de is primos chimbe) de sa Bíbbia, ue si contat sa creatzione Sinonimi e contrari cumentzu, inghitzu, nàschida, naschimentu.
genía , nf: ginia,
inzia,
zenia Definizione
totu su chi distinghet una cosa o una categoria de cosas de dónni’àtera / ginias = calidade de binu biancu fatu de uas diferentes
Sinonimi e contrari
arràcia,
creze 1,
iscera,
iscrípia,
paru,
vúglia
/
manera
Frasi
seus totus de una própiu genia ◊ èguas!… dèu no mi coju cun fémminas de cussa genia! ◊ sa limma faet diferentes pópulos e natziones e faet in modu chi areos, genias, aréntzias si potzant connòschere e adatare (P.La Croce)
2.
funt follas piticas e mannas, fatas a dogna genia
Etimo
itl.
genia
Traduzioni
Francese
genre,
sorte
Inglese
kind
Spagnolo
género
Italiano
gènere
Tedesco
Art,
Weise.
geniàle , agt: giniali Definizione chi est de ingéniu meda o fatu cun ingéniu meda Sinonimi e contrari istravanau.
geniàre , vrb: zeniare Definizione pràghere, andhare a géniu Sinonimi e contrari ingeniai Frasi mi aprontas unu màndhicu chi mi géniat ◊ si ti géniat cussu, a donzi modu averti e cunsidera!◊ custu mi est geniadu e depo amare dies cantu in su mundhu apo a durare (M.Z.Finedda)◊ so vénnidu a dainnantis tuo e tue mi as geniadu.