A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

isbúvulu , nm Definizione genia de moida, de sonu, chi faet su buvone o muscone Sinonimi e contrari isbuvonada, múghida Etimo srd. Traduzioni Francese bourdonnement Inglese rumble, grumbling Spagnolo zumbido Italiano rómbo, bofonchiaménto Tedesco Dröhnen, Brummen.

isbuzàre , vrb Sinonimi e contrari immatare, isbuserigare Etimo srd.

isbuzarràre , vrb: sbuzarrai Definizione cobèrrere ómines cun ómines, o féminas cun féminas Sinonimi e contrari ilviolare, inculare, isburbare Terminologia scientifica ssl Etimo itl., spn. buggerare + bujarrón Traduzioni Francese violer, sodomiser Inglese to rape, to sodomize Spagnolo sodomizar Italiano stuprare, sodomizzare Tedesco vergewaltigen, sodomisieren.

ísca , nf: íscara, íschia, íscia, iscla, iscra Definizione terrenu de terra grussa, frisca, in paris o aparigiada, mescamente ororu de errios, in logu bàsciu, bonu po fàere ortalítzia / min. iscrizola, iscrizolu, iscrighedha Sinonimi e contrari bàtica, cannàrgiu, cavora Modi di dire csn: terrinu de i. = bellu, de terra bona po fai a ortu; pònnere iscra = prenare, semenare terrinu de iscra, fai s'ortu; èssiri totu a un'isca che figumorisca (nadu de sa carena de unu, e mescamente de fémina) = chi no zughet chitu, prantzadu che una tàula de morisca; èssiri totus a un'isca (nadu de duos o de medas) = totus a un'origa, de sa matessi idea Frasi creschent ervas bundhantes in dogni íscia ◊ bidendhe in s'isca de su riu sàlighes e àlinos si sentit afritzadu de aziu ◊ in sas iscras sos trutzos de sa chipudha fint ancrucados ◊ sas cosas de contivizare fint medas: iscras, binza, olivàriu ◊ in s'ortu bi fint sas iscras de abbare Cognomi e Proverbi smb: Isca Etimo ltn. ins(u)la.

iscàba , nf: iscala, issala, scaba Definizione genia de aparatu chi serbit po pesare e calare in pagu tretu, fatu a iscalinas o a travedhas (pedarzos) totu paríviles ue si ponet su pei; logu de monte o serra inue si podet passare de una bandha a s'àtera; sinnu de bestiàmene: in s'origa, una segada a L de mesania a punta, a denanti, o a desegus; ispartzidura de unu valore in partes oguales, paríviles, inditadas cun intacas (es. is chentu partes, o grados, de sa temperadura intremesu de su fritu chi faet cagiare s'abba e su calore chi dha faet budhire cun sa pressione a paris de su mare); su raportu chi serbit a inditare in is cartinas chi arrapresentant unu territóriu cantas bortas sa mannària de su logu dh'ant impiticada po dhu arrapresentare (es. 1:100 – de lígere unu a chentu – ue su 1 est su logu e 100 s'impiticamentu e po cussu sa misura 1 in su disegnu currespondhet a 100 bortas sa matessi misura in su logu, 1 millímetru in sa cartina = 100 millímetros in su logu)/ min. iscalita, iscalighedha (custu fintzes a isfrégiu o a disprétziu); genias de iscala: a caragolu, de linna, dópia, fraigada, a manu; partes de un'iscala: iscalina o travedha, su pè (parte chi comintzat de terra), conca (sa parte prus in artu), cossales (de i. a manu), is duos currentes inue intrant is travedhas; iscala musicale = su sonu segundhu s'artària ispartziu in sete 'grados' de su grae o bàsciu a su acutzu o pibidosu comente benit arrapresentau cun is notas in s'arriga musicale o pentagramma Modi di dire csn: i. de fune = iscala de gatu; i. de fustes = iscala a manu a unu cossale o bighiciola cun traessas intradas de parte in parte; i. de carru = sa timona, truncu de preustinu nébidu, isperradu in duos (sas duas cambas) e muntesu abbertu in s'ala prus russa, est sa parte prus importante de sos carros a boes; Iscalaejoga = pigada a s'intrada de Tàtari totu a furriadas curtzas; i. de santu Zagu = sa ’ia de sa palla; èssiri chei su ciurpu chi at agatau un’iscala ’e carru = bídere una cosa chi…no bi at mancu bisonzu de zúghere ogros pro l’agatare, gai meda est ladina e manna Frasi pro lòmpere a cue bi cheret iscala ca est in artu meda ◊ ant postu iscabas po artziai a campanibi 4. issu puru podit binci, ma est coment'e cudhu ciurpu chi at agatau un'iscala de carru! Terminologia scientifica dmo, ans Etimo ltn. scala Traduzioni Francese escalier, échelle Inglese stair Spagnolo escalera Italiano scala Tedesco Treppe.

iscabàciula , nf, nm: iscabàtzulu Definizione iscaligione, gurdonedhu piticu, ma nau prus che àteru in su sensu de parte de unu gurdone: iscabàtzulu dhu narant fintzes a sa carena o sporra ebbia Sinonimi e contrari campaninu, cicillone, iscalúgia, pimpillia, popurustu, scrichilloni, tzitzicra / cdh. iscapàciula, ttrs. iscabàtzura.

iscabadèsa , nf Definizione su èssere iscabados, chentza cabu, farta de abbistesa Sinonimi e contrari iscabadoria | ctr. abbistesa Etimo srd.

iscabadhàre , vrb Definizione betare de cuadhu Sinonimi e contrari iscabadhicare Etimo srd.

iscabadhicàda , nf Definizione foedhandho, essire de s'argumentu, cricare àteras allegas chi pagu dhue intrant cun su chistionu Etimo srd.

iscabadhicàre , vrb Definizione betare o fàere orrúere de cuadhu Sinonimi e contrari iscabadhare Etimo srd. Traduzioni Francese désarçonner Inglese to unsaddle Spagnolo derribar, desarzonar Italiano disarcionare Tedesco aus dem Sattel werfen.

iscabadínu , avb Definizione a i. = a s'iscabada, cun pagu cussideru, a sa maconatza Frasi comintzeint a li muizare sas últimas peràulas betadas a iscabadinu.

iscabadoría , nf Definizione su èssere chentza cabu, trotos, revessos; isciolóriu, cosa chi no tenet sétiu Sinonimi e contrari arrevesciori, dortine, revessura, trotímene / bambiore, isabidóriu, isciallóriu Etimo srd. Traduzioni Francese sottise Inglese obtuseness Spagnolo necedad Italiano stoltézza Tedesco Torheit.

iscabàdu , agt Definizione nau de ccn., chi est chentza cabu / avb. a s'i. = a sa maconatza, chentza cabu Sinonimi e contrari iscabiladu, iscabudadu | ctr. acabadu, cabosu, giudisciosu Frasi fit un'ómine iscabadu e a sa bona de Deus ◊ sos sentidos catigados bidimos dae concas iscabadas ◊ a ue at a giúghere custa cursa iscabada? ◊ un'iscabadu e atrividu podet fàghere machines ◊ si at fatu machine gai est candho fit pisedhu iscabadu Etimo srd. Traduzioni Francese sot, idiot, insensé Inglese foolish Spagnolo insensato Italiano sènza giudízio, stólto, insensato Tedesco töricht, unbesonnen.

iscabàre , vrb Definizione pèrdere sa conca, su cabu, su giudítziu Etimo srd.

iscabarronàre , vrb Definizione segare a sbiàsciu, a istúturu; foedhandho, segare de tressu, brigare a unu Sinonimi e contrari sbiasciai / abbruncai, irmurrare Etimo srd.

iscabarròne, iscabarròni , nm Definizione orrugu mannu de orrobba Sinonimi e contrari ispitúlliu Frasi cussu est teracu chi sestat sas ragas cun iscabarrones de bandhera italiana…

iscabàtzulu iscabàciula

iscabbéssu , nm: iscambessu, scabbessu Definizione ciafu, cropu forte giau cun sa manu a cara Sinonimi e contrari bofetada, bussinada, ibbatulada, irbirroncu, iscantargiara, iscantulada, istuturada, mantuada, sporsugada Frasi su pitzinnu l'istrochet pro l'afutare, ma cudhu li daet un'iscabbessu ◊ s'abba de s'erriu paret pigandhe is perdas a iscabbessos 2. s'iscabbessu de sa morte tua mi at fertu ghighinandhe sos ratos de su coro Etimo srd. Traduzioni Francese revers de main Inglese backhander Spagnolo revés Italiano manrovèscio Tedesco Ohrfeige.

iscàbbu , nm Definizione genia de giogu: giogandho a bardúfolas, su fèrrere o cracare cussa de su cumpàngiu Sinonimi e contrari isgabbu*.

iscabbúllere, iscabbúlli, iscabbúlliri , vrb: scabbulli Definizione pigare de manos (de un'àteru) a fortza, illimpiare, arrennèscere a si ndh'essire o a si ndhe libberare de una chistione, de una dificurtade, de ccn., arrennèscere a fàere calecuna cosa de profetu / pps. iscabbúlliu (e iscabbulliu puru), iscabbultu, iscabburtu; i. ccn. cosa de una chistioni = bogar'e ragas, lòmpere a carchi resurtadu Sinonimi e contrari afranchire, allibberai, disgagiai, ifrancare, illertire, irfroculare, iscabulire, iscabutzire, iscampulire, iscatavidai, iscrúfere, scadamessi, schighitzí / ischire Frasi dh'at iscabbúlliu a costu de sa vida ◊ una surra de genti fiat impitada a iscabbulli unu paghedhu de terra po bivi ◊ tue non cres cantu fut aunnau s'erriu, epuru mi ne seo iscabbulliu Etimo ctl., spn. Traduzioni Francese dégager Inglese to free oneself Spagnolo escabullirse Italiano svincolare, svincolarsi, districarsi, divincolarsi Tedesco losmachen, sich befreien, sich entwirren.