trancuinài tranchinàre Frasi
trancuinéri , agt, nm Definizione chi o chie istat sèmpere faendho, ammungiandho Sinonimi e contrari fachidore, fachijolu, faineri, fracóngiu, trabagliante | ctr. mandronàciu, praitzosu Frasi ses sèmpiri istétira trancuinera che a s’abi (S.D'Arco).
trancuínu , nm Definizione
su istare sèmpere faendho, a s’inghíria inghíria, andhandho, fintzes pelea, múngia, matana
Sinonimi e contrari
afàtziu,
atrancafiladura,
atrúdhulu,
cifiriciàfara,
faghevaghe,
infàinu,
infendhentzu,
isfacendhu
/
afatúgiu
Frasi
cun totu cussu trancuinu, a tota dí, candu mai no s'iat a drommí cudhu pipiu! ◊ totu su trancuinu chi m'est tocau a fai po dhi portai totu cussa cosa a domu!…
Traduzioni
Francese
remuement
Inglese
swinging
Spagnolo
tráfago,
ajetreo
Italiano
dimenìo,
attività divèrse contìnue
Tedesco
unaufhörliche Tätigkeit.
tràndha tàndha
tranèbbos , avb Definizione èssere in tranebbos = nau de tessíngiu, èssere in s'ixubru.
trànfa , nf Sinonimi e contrari trampa* Frasi cun brullas e tranfas intraiat inue bidiat carchi tumbu de ómines.
trangafílu trancafílu
trangàre , vrb Sinonimi e contrari assangrare, disangrenare, dissambenare, sagnare.
tranguadòri , agt, nm Sinonimi e contrari tragadore, trazadore Cognomi e Proverbi prb: arriu sudru tranguadori.
tranguài, trangulài , vrb Definizione pigare a tragu, a tira Sinonimi e contrari tragai Frasi ses ligera che una pinna… benemindi a tranguai una lóssia! ◊ s'istria s'est bolada tranguendi sa morti in àterus bixinaus ◊ issu pigàt fragu luegus de cussu chi trangulànt is autocarrus ◊ dhi pariat ancora de èssiri trangulendu is cumpàngius e si arriolàt po issus.
tràngulu , nm Definizione pedra de argiola, sa chi si ponet a tragu a is animales treulandho laore Sinonimi e contrari traga 1, tragu 1, tràinu Etimo srd.
trannéri , agt Sinonimi e contrari afrascadore, imbusteri, inganneri, ingregheri, tramperi, trannosu, trapuleri Frasi non ponzas ifatu a ladros e a tranneris!
trànsa , nf: trassa Definizione
capacidade de pentzare e fàere calecuna cosa chentza fàere o giare a bíere totu su chi unu pentzat e bolet, fintzes a ingannu, po trampare s'àteru, po s'iscabbúllere de unu male, de una dificurtade o àteru; manera de fàere cosa cun abbistesa, capacidade (no sèmpere po su bonu)
Sinonimi e contrari
arrusa,
astrúscia,
fraícia,
furbidade,
malíscia,
malesa
/
abberintu,
cumpoltura,
imbovu,
ingànniu,
màngana,
tràglia,
tramòglia,
trampa
Modi di dire
csn:
trassas minudas = manera fine de intrare in sas cosas pro lòmpere a su chi si cheret; a trassa de… = a zisa de…; a t. de para = comente ischit intrare o ischit fàghere unu padre; ómini de mala t., de malas trassas = chi est de trassa, trassas malas, chi pessat e faghet pro ingannare s'àteru, chi est prenu de trassas; artimintzare o fàghere una t. a unu = leàrelu in trampa; fàghere una cosa trassa trassa, agatare sa trassa = seberendhe su médiu, agatendhe sa manera, su essu giustu de fàghere una css. cosa; trassas de fune cultza = chi agguantant pagu, chi si daent a bídere luego pro su chi sunt
Frasi
a sighire sas transas de Gavinu no bi cherent caltzones de Busellu! ◊ dh'ant arrestau cun d-una trassa ◊ zughes trassas che matzone ◊ bos sezis avesaos a imbentare trassas, fachèndhebos cosa! ◊ chin trassa de riu mudu Pedru si m'est a ogros presentadu ◊ tui circa de ndi bodhiri totu is trassas: candeghinò t'imbrollant
2.
cun bona trassa aiat criticadu sa zunta chene ofènnere a nemos (A.Cossu)◊ in s'arte nova de sínnicu no bi aiat galu trassa ◊ cussu est trassas malas, lampu! ◊ cussu est de trassa ◊ as a tenni una trassa friendi is ous!…◊ bi tenet trassa a triballare
3.
funt bivendi a mindigu po su pani, a trassa de canis istasius ◊ s'emigrau est sèmpiri in axiu, timi timi a trassa de cani in crésia, in logu allenu
Cognomi e Proverbi
prb:
mariane perdet su pilu ma non sas trassas
Etimo
ctl., spn.
trassa, traza
Traduzioni
Francese
ruse
Inglese
wiliness
Spagnolo
astucia,
ardid
Italiano
furbìzia,
astùzia
Tedesco
Schlauheit.
transàre , vrb: trassai,
trassare,
tressai 2 Definizione
odrire o cuncordare trassas, ingannos, males, o fintzes calecuna cosa chi no si depet cumprèndhere bene o no si depet giare a bíere po no s'iscoviare
Sinonimi e contrari
abbovai,
arrebbusai,
colovrinare,
imbusterai,
imbuvonare,
ingannai,
mariolare,
scafai,
trampai
/
cuncodrai
Frasi
comente mi as trassau custa mi podias trassare sa morte ◊ funt tressendi de ndi portai sa rivolutzioni ◊ arrennegaus, funt tressendi su de fai po dhu bociri ◊ is aremigus funt sempri prontus a tressai ◊ cussus sunt trassendi isciacus e furas
2.
cussa fiat sa primu coja chi no iat pótziu tressai, cosa chi no dhi fiat acuntéssia mai ◊ no podiat abbaliai de ai pérdiu sa fémina ch'istimàt e si ponit a tressai fainas lègias
Etimo
ctl., spn.
trassar, trazar
Traduzioni
Francese
tromper,
intriguer,
machiner
Inglese
to deceive,
to plot
Spagnolo
engañar,
intrigar,
maquinar
Italiano
ingannare,
intrigare,
macchinare
Tedesco
betrügen,
anstiften.
transatlànticu, transatrànticu , nm Definizione bastimentu mannu de pòdere passare in is ocèanos Frasi donna Nineta portàt unu capedhu artu che transatlànticu in su portu (T.Mundula Crespellani) Terminologia scientifica trps.
trànse , nm: trantze Definizione genia de sufrimentu, de pena Sinonimi e contrari abbatimentu, acoradura, afrigimentu, pesari, scoramentu, triltura | ctr. cuntentesa, gosa Frasi in sos transes apretados t'invocat su cristianu ◊ in dogni trantze apretadu sas boghes nostras intendhe! Etimo spn. trance.
trànsi , prep: transit Sinonimi e contrari atzetuau, francu 1 Frasi si secent totus transit Auréllia chi abbarrat acamba.
transída , nf Definizione su transire 1, fintzes in su sensu de si firmare, abbacare Sinonimi e contrari tasida Frasi faedhaiat totu in sardu, ma sa nura, chi no ndhe cumprendhiat, li poniat s'óbbrigu de fàghere una transida Etimo srd.