trancafílu , nm: trangafilu Definizione
tirighedha de orrobba po acapiare su deventale in su chintzu; tirighedha de orrobba de pònnere a singiale in mesu de unu libbru; filu po istèrrere s'orrobba po asciutare
Sinonimi e contrari
presógliu
Etimo
spn.
*trancafilo
Traduzioni
Francese
signet
Inglese
bookmark,
cord
Spagnolo
hilo,
marcalibros
Italiano
cordoncino,
segnalibro
Tedesco
Bindfaden,
Lesezeichenband.
trancaíllu , nm Sinonimi e contrari
impedu
/
dobidori,
duritu
Traduzioni
Francese
empêchement,
frein
Inglese
impediment
Spagnolo
obstáculo,
estorbo
Italiano
impediménto,
rèmora
Tedesco
Hindernis.
trancamàglia , nf Definizione cosa o atzione chi si faet cun trancu, in trampa Sinonimi e contrari coglionu, trampa Frasi in trancamàglia che li podiat bogare dai su coro s'arréjinu de comare ◊ mudare tiant chèrrere sa desdiciada sorte de fedales insoro rutos in trancamàglia ◊ sa trancamàglia de s'istadu fit chi, si su sordadu resessiat a recuire, li daiat una pólitza de chentu iscudos.
trancamallósu , agt, nm Definizione
chi o chie acostumat a fàere trancamàglias, imbodhigos, ingannos po su torracontu suo
Sinonimi e contrari
arruseri,
trafaneri,
tramposu,
trancheri,
trapuleri
Frasi
cussu trancamallosu narat de sa pedra pane: no li ponzas mente!
Terminologia scientifica
ntl
Traduzioni
Francese
flibustier,
escroc
Inglese
scoundrel
Spagnolo
estafador
Italiano
filibustière,
imbroglióne
Tedesco
Betrüger.
tranchèra , nf Definizione ricamu in sa parte de ananti de s'imbustu, segundhu su costúmene.
tranchéri , agt, nm Definizione chi o chie portat trancos, dhi praghent is denghes, a istare o a pigare a losingas; chi est inganiau a féminas o, nau de fémina, a ómines Sinonimi e contrari dengheri / coallutu, pissineri Frasi o istampaxinu lestu, trancheri e femmineri, aundi ti ses postu? ◊ bessiminci de innòi, curridori, trancheri! ◊ sa fémina tranchera fait s'ómini macu! ◊ issu fiat trancheri e totu pigau de su maligràbinu.
tranchiglidàde , nf: tranchillidade,
trancuillidade,
trancuillidadi Definizione
su èssere trancuillos, in asséliu, chentza pentzamentos, in paghe
Sinonimi e contrari
abbaucu,
assébiu,
assussegu,
paidhu,
serenidade
| ctr.
oriolu
Frasi
as a sos tzegos sa vista torradu e a sos coros sa tranchiglidade ◊ totu est cambiadu, tranchiglidade e recreu!
Traduzioni
Francese
tranquillité
Inglese
quiet
Spagnolo
tranquilidad
Italiano
tranquillità
Tedesco
Ruhe.
tranchígliu , agt: tranchílliu,
tranchillu,
trancuílgiu,
trancuillu Definizione
chi est in asséliu, chietu, chentza arreolu o pentzamentos
Sinonimi e contrari
asselenau,
asseliau,
asseriau,
resetu,
séliu
| ctr.
avolotadu,
bolluzadu
Modi di dire
csn:
t. che paba = chentza pidinos…; fàghere vida t. = chentza dificurtades, chentza patire bisonzu e ne dannos; mari t. = chi no bi at bentu, pàsidu; ista t.! = no ti les pessamentu!
Frasi
istit trancuílgiu ca a votai contr'a is centralis atómicas andu e comenti!
Etimo
ctl., spn.
tranquil
Traduzioni
Francese
tranquille
Inglese
peaceful
Spagnolo
tranquilo
Italiano
tranquillo
Tedesco
ruhig.
tranchillài , vrb Definizione istressiai, trantzire, istesiare e cambiare filada Sinonimi e contrari iscritzire, iscrostiare, issuzire, istirire, istregire, tòlchere, transiri 1.
tranchillidàde tranchiglidàde
tranchílliu, tranchíllu tranchígliu
tranchinàre , vrb: trancuinai Definizione
su fàere de cambas de is pipios piticos; su istare sèmpere faendho, girandho, ammungiandho, impreaos in calecuna faina, fintzes atèndhere a ccn.
Sinonimi e contrari
afateriai,
arcobai,
cuntronai,
fainare
/
peleare
Frasi
a su chertu de sa vida sa boghe tua annanghes: ries, apunzas, tranchinas, pianghes (G.Fiori)◊ est sempri trancuinendi, no asséliat mai ◊ su pische est friscu, est movendhe ancora s'irgutolu, tranchinendhe morimori
2.
no ndi podit prus, scerada: totu cussas féminas bècias boint trancuinadas! ◊ no fait prus a dhu trancuinai, cussu pipiu: ariseu no dhu podemu apaxiai, prangendi circhendi sa mama!
Traduzioni
Francese
agiter
Inglese
to wave,
to shake
Spagnolo
patalear,
bregar
Italiano
dimenare,
agitare
Tedesco
schlenkern,
hin- und herbewegen.
trancíre, trancíri , vrb: transie,
transire 1,
transiri,
trantzire,
trantziri,
trasiri,
trensiri,
trentzí,
trentziri Definizione
cambiare camminu, istesiare unu pagu, passare de un'oru o tretu a un'àteru, de unu camminu a un'àteru, pigare o ispostare, mòvere de unu logu (o determinu) a un'àteru; fàere a mancu, pònnere a una parte po no istrobbare o èssere istrobbaos, lassare istare a un'àtera borta, a un'àteru tempus / pps. transiu, trànsiu
Sinonimi e contrari
apaltare,
arrociare,
cansai 1,
frànghere,
ischerciai,
istransire,
issuzire,
istregire,
passai,
pesai,
stressiai,
tasire,
tòlchere,
trantziai
/
crastinare,
faltare
Modi di dire
csn:
trantzirisí de pari = lassàresi, irbortàresi (nadu mescamente de ómine e fémina cojendhe o cojados); trantziri su puntu de… = colàreche su límite, isazerare; transire su pretzipitu = muntènneresi o istaresindhe de fàghere carchi cosa de malu, fràngheresi de s'ocasione de fàghere male; s'annu trasiu = s'annu coladu; transire su pecadu, sas cunzunturas malas = itl. fuggire il peccato, le occasioni; transire de + inf. = fàere a mancu de…
Frasi
si no trancis t'investo! ◊ transidí unu pagu! ◊ transis istrada po no t'incontrare deo? ◊ no transo sos tzumbos de codina in sos buturinos ◊ trantzidí de innòi a ingudheni! ◊ comenti fatzu a trentzí sa màchina po passai tui?! ◊ transit caminu candu bit a mei ◊ fiat màrtura e no si transiat de su letu ◊ su landiredhu no at trantziu sa téula in crabetura ◊ dhi at torrau sa lei sena de transiri una vírgula de su chi dhoi fiat iscritu ◊ ti giuru ca de custu votu no potzu trantziri! ◊ trasiu su soli, bivis in rénniu de bellesa ◊ sas arbeghes de inoghe che dhas trantzo a Sa Serra ◊ che ant trantziu sa làcana de su cugnau ◊ trantzidi de dienanti!◊ de s'opinioni sua no dha pòciu trancí
2.
fipo vénniu peri a pede, ma cras apo imperjos chi non poto trantzire ◊ de àteru podis transiri, ma no de mòrriri ◊ no aiat pótiu transire de si cojubare ◊ su pagu chi bivis, no trantzas minutu de acanta mia! (Pillai G.)◊ de su chi mi timemu no mi trancemu!
3.
no dhu permitit Deus chi si trantzaus de pari ◊ si m'istimas tui, de pari no trantzeus! ◊ at trantziu su puntu de sa seriedadi e megat de èssiri disonestu ◊ pro transire su pretzipitu donzi die mi castigo ◊ no si podit trentziri su destinu
4.
su tempus trasiu est meda ◊ mi timu ca at a tocai a transiri sa coja!
Etimo
itl.
transire
Traduzioni
Francese
éloigner,
écarter,
se déplacer
Inglese
to remove,
to step aside,
to shift
Spagnolo
apartarse
Italiano
discostare,
distògliere,
spostarsi,
scansarsi,
rinviare
Tedesco
entfernen,
ausweichen.
trancósu , agt Definizione nau de ccn., chi portat trancos, chi est totu trancos Sinonimi e contrari trancheri / aponciau Etimo srd.
tràncu trànca
trancuílgiu tranchígliu
trancuillamènte, trancuillamènti , avb Definizione a sa séria, cun asséliu, in manera pàsida, chentza pentzamentos, a coro seguru.
trancuillidàde, trancuillidàdi tranchiglidàde
trancuillòne , agt, nm Definizione
chi o chie acostumat a èssere tropu chentza pentzamentu perunu, lassandho totu a comente bolet andhare
Sinonimi e contrari
ilvioladu,
lebiotu
| ctr.
apensamentau,
apidinadu,
penciamentosu
Frasi
trancuillone, tantu za ti ndhe ses pesadu chito!…
Terminologia scientifica
ntl
Traduzioni
Francese
insuciant
Inglese
carefree
Spagnolo
despreocupado
Italiano
spensierato
Tedesco
sorglos.
trancuíllu tranchígliu