teríe tería
terighínu , nm: tirighinu,
utirighinu Definizione
genia de camminedhu istrintu
Sinonimi e contrari
aterighinu*,
botorinu,
izola,
strintu
Frasi
nos la lemis fatu sos terighinos coment'e andhendhe a pirastrare ◊ peri su tirighinu iscarenidu tra pedra e lazu, fossu e cresura, tra multas altas e rú imbuschidu cantat cantones de sa gioventura (S.Casu)◊ sas rodas de sa moto tichirriaiant che lamentu in sa pedrighina de sos tirighinos
Traduzioni
Francese
sentier
Inglese
path
Spagnolo
callejuela,
vereda
Italiano
vïòttolo
Tedesco
Feldweg.
teríma, térima , nf Definizione
genia de retàulu bàsciu a pònnere calecuna cosa pagu prus in artu de terra (es. sa càtedra de iscola)
Frasi
su mastru istat semper a s'artiefala dae sa térima
Etimo
spn.
tarima
Traduzioni
Francese
estrade
Inglese
platform
Spagnolo
estrado
Italiano
predèlla
Tedesco
Podest.
terinàgos , nm pl: tirinagos Definizione is funes betadas a corros e a s'origa de is boes po dhos guvernare candho funt giuntos Sinonimi e contrari odriangus, redinàgios* Frasi dhi dant unu cropighedhu, comente a sos tirinagos a boes de carru ◊ su boinarzu, terinagos a dresta e puntorzu a manca, fit truvendhe sos boitos.
termàle, termàli , agt Definizione nau de abbas chi essint budhias de asuta de terra (che a Fordongianus, Benetuti, Sàrdara e àteros logos) e de is bagnos chi si dhue faent po cura.
terminàxi , nm: tremenarzu,
treminaxu,
triminaxu Definizione
sa pedra de sa genna, s'intrada, s'oru de una genna / sartai su treminaxu = no istare a sa régula, no pònnere mente (ma fintzes solu essire de domo)
Sinonimi e contrari
briminaxu,
cumenarzu,
gennile,
lemenalzu,
nemenaxu
/
cdh. triminili
Frasi
no ti ses prus iscotzara de su treminaxu de sa porta! ◊ comenti sa mama sartat su treminaxu de s'enna, custus piciochedhus ndi cumbinant calicuna!
Traduzioni
Francese
seuil
Inglese
threshold
Spagnolo
umbral
Italiano
sòglia,
limitare
Tedesco
Schwelle.
términe, términu , nm Definizione acabbu, puntu, tretu o línia a inue si lompet o si depet arribbare (e chi no si depet propassare); fintzes foedhu impreau cun significau bene distintu / batire una cosa a t. = fàgherendhe fine, atuliare Sinonimi e contrari acabbada, fine, finitia / làcana, trèmena / paràgula 2. sighit a cúrrere suta de su sole términu finas a domo sua.
termòmetro, termòmetru , nm Definizione
genia de aparíciu chi marcat sa temperadura (est de duas genias: analógicu o digitale)
Frasi
po regulai is gradus de calori su mellus contzillu est a tenni unu termòmetru
2.
su matedu est un'ispétzia de termòmetru po is àcuas
Traduzioni
Francese
thermomètre
Inglese
thermometer
Spagnolo
termómetro
Italiano
termòmetro
Tedesco
Thermometer.
termosifòne , nm Definizione in is impiantos po caentare aintru de domo cun abba budhindho, genia de illargamentu, mescamente a illadiadura, de is tubbos a manera de lassare andhare budhidore cantu prus podet po caentare su logu.
termòstatu , nm Definizione aparíciu chi singialat e régulat sa temperadura.
tèrna , nf Definizione trebide de númenes chi si proponent po calecunu impreu o incàrrigu / fai sa t., pònniri in t. = ternare Sinonimi e contrari ternàriu.
ternài, ternàre , vrb Definizione pònnere in terna, nàrrere o propònnere tres númenes Etimo itl. ternare.
ternàriu , nm, agt Definizione arregorta de tres cosas impare (es. tres numenes); chi dhi pertocat su númeru tres Sinonimi e contrari terna.
térnu , nm Definizione bestimentu de gala chi su preide ponet po nàrrere sa missa Frasi fatu dh'emu su funerali cun su ternu e cun tantis cunfrarias Terminologia scientifica prdc Etimo spn. terno.
ternúra, ternúria , nf Definizione
genia de sentidu carosu chi si sentit po s'àteru, candho paret chi a unu dhi tocat o ammódhigat su coro
Sinonimi e contrari
amoréntzia
Frasi
li aiant arrestadu duos fizos, ma est resissidu a bínchere sa ternura de babbu e a ndhe los fàghere bogare ◊ su nòmene de sa Vírgine est ternura in su coro ◊ luxi bella, m'ingèneras sentimentus de ternura po su creau ◊ si movant totu unidos cun ternura a sas chènscias de custa mama!
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
tendresse
Inglese
tenderness
Spagnolo
ternura
Italiano
tenerézza,
amorevolézza
Tedesco
Zärtlichkeit.
ternurósu , agt Definizione
nau de ccn., chi tenet o faet a bíere ternura
Sinonimi e contrari
amistantziosu,
carosu,
fatitarzu,
tiernu
Traduzioni
Francese
tendre
Inglese
tender
Spagnolo
tierno
Italiano
tènero,
amoróso
Tedesco
zärtlich.
terocàre tarocài
teróju , nm: tológiu,
tolozu,
torógiu,
torógliu,
toroju,
torou,
torozu Definizione
boghes a meda, a s'istremada, coment'e de lamentu, de dolore, de dannu mannu, de prantu, ma fintzes de murrúngiu sighiu; dolore, dispraxere mannu
Sinonimi e contrari
coroju,
murrunzu,
órulu,
tórulu,
túnchiu
/
addorojamentu,
addoroju,
piantu,
tormentu
Frasi
bi est su teroju in domo issoro, no bi at manera de los assussegare ca a su fizu li ghetant sa morte de unu ◊ ohi cun ite tológiu mi che andho!…◊ si pesant a toroju corrighinendhe che boes feridos ◊ ti ant piantu a toroju ◊ si est isfatu in torojos de prantu ◊ at comintzadu a torojos, ohi sa bentre! ohi sa bentre! ◊ a torozu aviant prantu
2.
betàdeli a manigare a su porcu, ca est a toroju! ◊ frade tou est a toroju ca a domo sua no bi semus torrados
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
déluge de larmes,
pleurnicherie
Inglese
desperate crying
Spagnolo
llanto incontenible
Italiano
pianto dirótto,
piagnistèo
Tedesco
heftiges Weinen.
tèrpe tèlpe