A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

acirdinài achirdinàe

acirràda , nf: acirrara Definitzione afracada, lómpia de calecuna o cun calecuna cosa de botu, a cropu, de istrémpiu, móvia totinduna, e pigat diferentes significaos segundhu cun ite si faet: camminandho, fintzes impunnada abbia a calecunu logu, a punta apitzu; nau de logu, chi est in artzada meda (o in calada) Sinònimos e contràrios acollada, afracada, assuprida, colpu, cracada, imporrada, lómpia / ingullida, ingúrtia, intullada / abbasciada, achirradorzu, ampuada, caladògia, falada, faladorza Maneras de nàrrere csn: bufai una tassa de cosa totu a una a. = totu a un'ingullida; a. de àcua = próida, iscutinada de abba; a. de gortedhu = punta de lepa, istocada; a. de fruta = bentre o manigada de frutuàriu; a. de fuedhus = briga Frases immoi pigu sa crocoriga e mi fatzu un'acirradedha de binu ◊ eus pràndiu e giai sciamigau: seus po dhi giai sa segunda acirrada! ◊ dh'at donau un'acirrada de gortedhu ◊ a su cuadhu dhi at donau un'acirrada de isproni ◊ dhi at donau un'acirrada de cosa, a sa pobidha!… 2. a dónnia acirrada de cantu sighiat su prantu de is féminas Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu assaut Ingresu assault Ispagnolu asalto Italianu assalto, scàrica Tedescu Angriff, Ladung.

acirradúra , nf Definitzione su acirrai / fai sa coa a a. = mòere a corpu, de botu Ètimu srd.

acirrài , vrb: acirrare Definitzione artzare cara a susu, coment'e achirrare (bènnere, andhare a unu chirru), ma cun significaos unu pagu diferentes: pigare un'istrégiu de cosa a bufare a bruncu, lòmpere a una cosa cun fortza, a s'airada, fintzes po si mantènnere, su si mòvere, tzucare de botu, totinduna Sinònimos e contràrios assuprire, comentzari, illorare, irbotare / bufae, ingullire, intullai Maneras de nàrrere csn: èssi a culu acirrau = a culu paradu, artziadu; acirrai a cúrriri, a papai, a segai = imbucare, atacare a…; acirrai is ispronis a su cuadhu = púnghere de isprone Frases tochit, acirrissidhu e bufit! ◊ tochit, acirrididhi, ca gei est binu bellu! ◊ càstia chi ti acirru a ismurraras!…◊ acirrau unu tzichedhu de licori, si nci fiat essiu torra ◊ funt marriscedhendi coment'e cuadhus acirraus de ispronis ◊ mi parit ca mi ndi acirru un'atru buconedhu, de custu binu!◊ fémmina, ma acirrat dae su fiascu che is ómines etotu! 2. moltu su capu, is àterus ant acirrau a furriai…◊ de sa timoria at acirrau a fuiri ◊ mi seu acirrau a issu po no arrui Ètimu srd.

acirràra acirràda

acirràre acirrài

acirubaméntu , nm Definitzione ufrore a s’istògomo o prandidura a bentu, su male chi benit a is animales candho papant erba isciusta Sinònimos e contràrios incubadura Terminologia iscientìfica mld.

acisadòre , agt, nm: ecisadore Definitzione (f. -a) chi o chie acisat, incantat, nau prus che àteru in su sensu chi incantat cun sa bellesa, cun s'amore Sinònimos e contràrios aciseri, improseri, ingranguleri / abbervadore, brúsciu, cogu, fatiàrgiu, fatuzadore, fatuzeri, maghiàgliu, magineri, mainàrgiu Frases s'istrada chi su rei depiat fai fuat difícili tanti chi po arribbai portàt unu lómburu de filu tentu in donu de una acisadora Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu ensorcelant, enchanteur Ingresu charmer Ispagnolu hechicero Italianu ammaliatóre, fascinóso Tedescu bezaubernder Mensch.

acisàdu , pps, agt: acissadu Definitzione de acisare 2. chie l'ammirat restat acissadu ◊ bastat ch'isse ti diat un'abbaidada ca restas acissadu veramente.

acisài, acisàre , vrb: artzisare 1, atzisare, ecisai* Definitzione prus che àteru, incantare cun sa bellesa, cun s'amore / atzisare su cane = fàere coment'e meighina, una genia maia, chi dhu faghet istare mudu po no giare ischidu Sinònimos e contràrios inamorai, indeosare / afatugiare, afaturai, ammainai, ammajarzare Frases pentzu de ti usai sa sintzillidadi ca tui m'as acisau ◊ mi so acisadu de issa ◊ tui ses sa chi acisat sa genti ◊ tenes cara subr'a dogni amiga sa chi mi at acisadu coro e mente (P.Mossa) Tradutziones Frantzesu fasciner Ingresu to fascinate Ispagnolu hechizar Italianu affascinare Tedescu bezaubern.

aciséri , agt, nm: ciseri, eciseri* Definitzione chi o chie ecisat, incantat, nau prus che àteru in su sensu chi incantat cun sa bellesa, cun s'amore Sinònimos e contràrios acisadore, improseri, ingannadore, ingranguleri / abbervadore, brúsciu, cogu, fatiàrgiu, fatuzadore, fatuzeri, maghiàgliu, magineri, mainàrgiu 2. arguai de bosatrus a ripiti cussa fórmula de cogas, innui si ammesturant is aciseris elementus de s’àcua, de sa terra e de su fogu! Tradutziones Frantzesu ensorcelant Ingresu charmer Ispagnolu hechicero Italianu ammaliatóre, seduttóre, maliardo Tedescu bezaubernder Mensch, Verführer.

acisería , nf Definitzione su acisare, su chi si faet po acisare s'àteru Sinònimos e contràrios acisu, afatúgiu, brusceria, fadia 1, fatura, maghia, magina, maina Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu envoûtement Ingresu witchcraft Ispagnolu hechicería Italianu malìa Tedescu Verführung.

acisólgiu, acisórgiu achisógliu

acisòri , nm Definitzione genia de fortza de sa bellesa chi faet incantare Sinònimos e contràrios acisu, galania Frases s'acisori tuu cali cantadori no dh'at a cantai?! (Lai) Ètimu srd.

acispàda , nf Definitzione su acispare, alluta, apampada de fogu Sinònimos e contràrios allumada Frases arratza de acispada chi s'at fatu, cussu fogu fuidu!… Ètimu srd.

acispàre , vrb Definitzione pigare fogu, intrare in tènnere, fàere fràmula meda, abbruxare cun sa fràmula; in cobertantza, pigare afuta, tzacu, arrennegu Sinònimos e contràrios apampai, avampai.

acissàdu acisàdu

acísu , nm: artzisu, ecisu Definitzione genia de fortza de sa bellesa chi faet incantare Sinònimos e contràrios acisori / aciseria, afatúgiu, brusceria, fadia 1, fatura, maghia, magina, maina Frases sa bellesa sua est s'acisu de totu sos coros! ◊ issa fit s'acisu meu, issa s'únicu recreu! (P.Mossa)◊ no ti poto olvidare, sendhe de me veru acisu! ◊ cussa picioca est s'acisu de sos ojos mios! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sort, ensorcellement Ingresu spell Ispagnolu hechizo Italianu incanto, fàscino Tedescu Zauber.

acisúra , nf Sinònimos e contràrios acisu, bellesa, bellura, galania | ctr. legesa Frases bidendhe s'acisura tua s'ispantant sas sirenas! Ètimu srd.

acitótu acetótu