àrrala , nf Definitzione
bobboi papalana chi ponet a s’orrobba chistia e dha paschet
Sinònimos e contràrios
arna*,
arrentza,
càmula 1,
carignàtula,
lanasta,
papagalledhu,
tingiolu
Terminologia iscientìfica
crp, trichophaga tapetzella
Tradutziones
Frantzesu
teigne,
mite
Ingresu
moth
Ispagnolu
polilla
Italianu
tignòla
Tedescu
Motte.
arralatài , vrb: arrallatai,
arrelatai,
arrellatai,
arrelletari,
ralatai* Definitzione
lígere o fàere una relata apitzu de calecuna chistione; istare a chistionu, foedhare cun àtere
Sinònimos e contràrios
faedhare,
negossare
Frases
eus ascurtau su chi at arralatau su Majori ◊ is fradis funt arrallatendu de custu fatu
2.
est in s'oru de s'enna arrelatendi cun su frabbotu ◊ cun chini fust arrellatandu, ca ti apu inténdiu? ◊ a arrallatai est bella, cussa, e a ponni in befa sa genti!
Tradutziones
Frantzesu
faire le compte rendu,
référer
Ingresu
to report
Ispagnolu
relatar
Italianu
relazionare,
riferire
Tedescu
berichten.
arralàu , agt Definitzione
nau de s’orrobba, chi portat sa tega, chi dh'at pàschia su bobboi
Sinònimos e contràrios
arnau,
nastalau
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
mangé des mites
Ingresu
moth-eaten
Ispagnolu
apolillado
Italianu
tarmato
Tedescu
von Motten befallen.
arràlis , nm Definitzione genia de arretza.
arràlla , nf Definitzione
chistionu, prus che àteru chentza cabu
Sinònimos e contràrios
argiolu 1,
badàcia,
bataralla,
ciaciarra,
ciàvana,
prafata
Frases
s'arralla manna est iscopiada sa die chi su frade los at acataos a pretu ◊ teniat pagu ganas de fai arrallas ◊ innui at arralla at genti
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
bavardages
Ingresu
gossip
Ispagnolu
habladuría,
charla
Italianu
mormorazióne,
ciarla
Tedescu
Murmeln,
Gerede.
arràlla 1 , nf: arràllia Sinònimos e contràrios afuta, arrenigna, bischiza, búzara, cherpu, crocone, gormone / arra 1, frata, frusa 1, istrepitzu, mughina.
arràlla 2 , nf Definitzione su surcu chi lassat un'orroda passandho Sinònimos e contràrios pinta 1, ria 1, tallada Ètimu ctl. ralla.
arrallàda , nf Definitzione su arrallare, su istare a chistionu Sinònimos e contràrios arrejonada, chistionada Frases sa gente fut a chie papandho, a chie faendhosi un'arrallada ◊ issu est a giru po si fàere un'arrallada cun is amigos Ètimu srd.
arralladòri , nm Definitzione
chie costumat a arrallai
Sinònimos e contràrios
arralleri,
batagliadore,
barrosu,
ciaciareri,
ciaciarone,
fuedhadori
Frases
ma ita si at a bolli imparai cust'arralladori?!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
murmurateur,
charlatan
Ingresu
quack
Ispagnolu
hablador
Italianu
mormoratóre,
ciarlatano
Tedescu
wer murrt,
Scharlatan.
arralladúra , nf Sinònimos e contràrios alleca, chistionu Frases cussas funt arralladuras nadas aposta po dhu imbrolliai Ètimu srd.
arrallài , vrb: arralliare Definitzione
nàrrere, foedhare, istare a chistionu, naendho no sèmpere e ne pruschetotu cosas de giudu; su si foedhare apare in su sensu de àere tratamentu, èssere in bonas
Sinònimos e contràrios
faedhare
/
argiolae,
arremonae,
badaciare,
badulare,
ciaramedhare,
friganzare,
paraletare,
tragagiai,
tzarritare
Frases
at bufau tropu e no est arrallendi in sentzu ◊ ita megas de arrallai? ◊ dèu arrallu e mi fatzu cumprendi ◊ as fatu arrallai totu su mundu, a ti cojai cun cussu! ◊ est in pratza po arrallai cun sa genti ◊ cussu no iscít arrallai ne in sardu e ne in italianu
2.
is propietàrius cun pagu genti arrallànt
Ètimu
ctl.
rallar
Tradutziones
Frantzesu
jaser,
murmurer
Ingresu
to gossip
Ispagnolu
charlar
Italianu
mormorare,
ciarlare
Tedescu
murmeln,
schwatzen.
arrallatài arralatài
arrallataméntu , nm Sinònimos e contràrios chistionu Ètimu srd.
arrallentài , vrb: rallentai Definitzione camminandho, abbacare sa currera, s'andhata, andhare prus abbellu, miminare sa fuliesa Sinònimos e contràrios abbacai, allentai.
arralléri , agt, nm Definitzione chi dhi praghet meda a alleghetare, a istare a chistionu Sinònimos e contràrios arralladori, barrosu, ciaciareri, ciaciarone Terminologia iscientìfica ntl Ètimu srd.
arràllia arràlla 1
arralliàre arrallài
arràma , nf, nm: arramu,
rama* Definitzione
una parte de is matas, tra is cambos prus grussos e is puntas prus fines
Sinònimos e contràrios
arrampu,
ratu 1
Frases
at allutu unu fogu de sidas e arramas
Terminologia iscientìfica
rbr
Tradutziones
Frantzesu
branche
Ingresu
branch
Ispagnolu
rama
Italianu
ramo
Tedescu
Zweig.
arramaciài , vrb: arremaciae,
arremaciai,
arremaciare,
arremaciari,
remaciai Definitzione
pònnere e acropare su ribbrone o àteru (puntu de metallu, púncia) po dhi fàere sa conca o alladiare sa punta a manera chi no ndh'essat e mantèngiat; nau in cobertantza, arrespòndhere a unu a manera de dhu fàere furriare de su chi bolet
Sinònimos e contràrios
arrabronai,
arrecioare,
arremazare,
rebbaire
/
dòrchere,
indugi
2.
as agatau s'ora de no ti podi arrespundi e no ti podi arramaciai! ◊ faidí onori e cracadhi sa manu, faimidhu arremaciai!
Ètimu
spn.
remachar
Tradutziones
Frantzesu
river
Ingresu
to clinch
Ispagnolu
remachar
Italianu
ribadire
Tedescu
nieten.
arramadiedhàu , agt Definitzione chi at ingortu arremadiu Sinònimos e contràrios arrasfriau, arremadiau Frases tegno su pipiu piticu malaidognu, est arramadiedhau Ètimu srd.