A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

banatúli , nm Definitzione labu areste Sinònimos e contràrios alase, arangiubburdu, golosti, lauspinosu Terminologia iscientìfica mtr, Ilex aquifolium.

banàtza , nf: benassa, benatza, binansa, binassa, binata, binatza, vinata Definitzione su chi abbarrat de s'àghina candho ndhe ant bogau su mustu: fodhe, sèmene, carena Sinònimos e contràrios ainata, natza Frases faint piriciolu de sa benassa prentzada Ètimu ltn. vinacea Tradutziones Frantzesu marc de raisin Ingresu marc Ispagnolu orujo Italianu vinàcce Tedescu Weintrester.

banàu , nm: baranu, benau, beranu, branu 1, veranu Definitzione una de is bàtoro istagiones, sa chi cumènciat su bintiunu de martzu e acabbat su binti de làmpadas (in s'emisfériu nord), pensau sèmpere coment'e su méngius tempus de s'annu; in cobertantza, gioventude Sinònimos e contràrios berania Maneras de nàrrere csn: est intrendhe, essindhe, su beranu = su beranu est benendi, andendisindi; beranu de abba, de fritu, de bentu, de sicore; beranu mannu = intradu de meda, in maju Frases s'acuardenti est bella in ierru e in istadi, atóngiu e benau ◊ oi est sa primu dí de banau ◊ fit in beranu, un'istaxone bella, ma in sos muros bei fit sa lana! 2. candho fist in sa menzus gioventura fis bella cantu est bellu su beranu (P.Sulis) Sambenados e Provèrbios prb: s'àinu si abbizat su beranu apustis chi est passau Terminologia iscientìfica tpc Ètimu ltn. *veranum Tradutziones Frantzesu printemps Ingresu spring Ispagnolu primavera Italianu primavèra Tedescu Frühling, Lenz.

bànca , nf Definitzione trastu, genia de mobbília po pònnere a papare, po trebballare Sinònimos e contràrios mesa Maneras de nàrrere csn: b. de mortos = sa mesa ue ponent su mortu in crésia; istare a b. parada = a mesa posta, sempri papendi Frases amus a tènnere late e torrare a bídere in banca butirru e casu ◊ sa banca est aparitzada ◊ riet sa banca a sa tiaza noa tota fiores! ◊ in banca no bos manchet pane e binu! Sambenados e Provèrbios prb: amigu a banca, frade a bisonzu Terminologia iscientìfica mbl Tradutziones Frantzesu table Ingresu table Ispagnolu mesa Italianu tàvolo, tàvola Tedescu Tisch.

bànca 1 , nf, nm: bancu Definitzione sociedade chi leat e giaet dinari a préstidu / billete de b. = dinari in pabilu Frases si leas dinari a préstidu, sos balanzos tuos ti che los leat sa banca ◊ cheret andhadu a sa banca a pagare cussa cosa ◊ bos chèglio dare dinari de bancu in càmbiu de erveches Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu banque Ingresu bank Ispagnolu banco Italianu banca Tedescu Bank.

bancalàju , nm: bangalaju, bangalarju, bangalarzu, bengalaju Definitzione chie faet e bendhet petza Sinònimos e contràrios bangadore, bangàgiu, caitzeri, caitzu, carnanseri, macedhaju Frases como si masellat: bi ndhe at bàtoro de bangalajos, in bidha! ◊ a sos isposos lis regalamus unu sedhalitu, fachimus andhare su bancalaju e liu fachimus partire a chilos Terminologia iscientìfica prf Ètimu srd.

bancàle , nm: bangale Definitzione genia de càscia; in is tzilleris o àteras butegas, ue si ponet sa cosa a bèndhere Sinònimos e contràrios alca, càscia Frases su pane cotu si remoniat in su bancaledhu Ètimu itl. bancale Tradutziones Frantzesu coffre Ingresu chest Ispagnolu arca, arcón Italianu cassapanca Tedescu Truhe.

bancàre , vrb Definitzione its, andhare male, in fallimentu? fàere su trebballu de sa banca? Frases sa banca, za l'ischis, chi bancat: su chi no fallit est su trabballu!

bancarèdha , nf Definitzione genia de mobbília Sinònimos e contràrios banchita Tradutziones Frantzesu escabeau, tabouret Ingresu stool Ispagnolu taburete Italianu panchétto Tedescu kleine Bank.

bancarèlla , nf Definitzione genia de mesa ue in is festas e in is mercaos de pratza isterrent sa cosa a bèndhere Sinònimos e contràrios parada Frases su ti biri postu in pannus de casceri… pareus de fronti a una bancarella! (Moi)

bancarrúta , nf Definitzione indepidamentu mannu chi no si dha faet prus a pagare Sinònimos e contràrios fallimentu Tradutziones Frantzesu banquerotte Ingresu bankruptcy Ispagnolu bancarrota, quiebra Italianu bancarótta Tedescu Bankrott.

bancarrutéri , nm Definitzione chie faet bancarruta, pruschetotu apostadamente, a ingannu Frases sos carabbineris aite no arrestant sos bancarruteris?! Tradutziones Frantzesu dilapidateur, banqueroutier Ingresu bankrupt Ispagnolu quebrado, empresario acusado de bancarrota Italianu dilapidatóre, bancarottière Tedescu Bankrotteur.

banchéri , nm: banchieri Definitzione mere chi tenet banca; impreadu chi trebballat in banca Frases po ti ponni in rolu de bancheris mannus ci bollit capitali Terminologia iscientìfica prf Tradutziones Frantzesu banquier Ingresu banker Ispagnolu banquero Italianu banchière Tedescu Bankinhaber, Bankangestellte.

banchétu , nm Definitzione parte de unu murrale a ue si acàpiat sa fune Sinònimos e contràrios brancu 1 Ètimu spn. banco.

banchiéri banchéri

banchína , nf Definitzione oru de istrada e genia de cora, fintzes a incodau, po arregòllere s'abba próina a manera de no fàere fossos in s'istrada Sinònimos e contràrios coleta, manchina Frases serente serente in sas banchinas bi naschet unu trainu ◊ s'abba murmutat trulla in sa banchina Ètimu itl. banchina.

banchíta , nf Definitzione mesa cuadrada a peis curtzos, bascitedha, po suíghere e tèndhere faendho pane, mesa de suíghere; trastu po cicire / min. banchitedha Sinònimos e contràrios bancaredha / banchitu, iscannu Frases custa banchita no cheret posta pro donzi cosa, ca bi faghimus su pane 2. si setziat subra de sa banchita dae manzanu chito tessindhe ◊ tia Giuanna, sétzida in banchita, est chirriendhe su trigu dae su lozu Sambenados e Provèrbios smb: Banchitta.

banchítu , nm: banghitu Definitzione genia de trastu, pitichedhu, fatu po si ndhe cicire unu; mesighedha po dhue trebballare Sinònimos e contràrios bandhicu, iscannu, scannúciu, sedhúciu / banchita Frases lèadi su banchitu e sei acurtzu a su fogu a ti caentare! ◊ a su póveru, si podiant, si lu poniant a banchitu! 2. in su banchitu de su mastruiscarpas sas tassas de dóichi a litru no si dabant locu. Terminologia iscientìfica mbl

banchízu , nm Definitzione su istare sèmpere andhandho, in giru, a su move move Ètimu srd.

bàncigu , nm: bàntzicu, bàntzigu Definitzione letighedhu a costanas artas po pònnere su pipiu crocau, fatu cun peis a manera de dhu pòdere tzantzigare / min. bantzighedhu, bantzighitu Sinònimos e contràrios acinnedhu, bànnigu, barciolu, chíglia, giógulu, lacu 1, naca, nínnigu, scivedhu / cdh. bàncicu Frases su bàntzigu chi mi at tentu minore contat de sas ninniadas chi at sa manu istraca fatu a mie (G.Frassu)◊ nínnami coment'e in su bàntzigu, murmútami mutetos e contados! ◊ at pro bàntzigu unu chizolu de paza Terminologia iscientìfica mbl Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu berceau Ingresu cradle Ispagnolu cuna Italianu culla Tedescu Wiege.