chírciu, chírciulu, chírcu chílciu
chircuzàre chercuzàre
chircúzu chercúzu
chirdinàre , vrb: achirdinae*,
cirdinai Definitzione
fàere chírdinu
Sinònimos e contràrios
ateterae,
incidrinai
/
agiatzare,
ammarmurai,
astragare,
belare,
cancarai,
ghiaciai,
marmurizai
Tradutziones
Frantzesu
engourdir
Ingresu
to stiffen,
to numb
Ispagnolu
entumecerse
Italianu
irrigidire,
intirizzire
Tedescu
erstarren.
chírdinu chídrinu
chirèlla , nf, nm: chiriella,
chirielle 1,
chiriellu,
chirriella,
criella Definitzione
genia de lamentu longu, ifadosu, chi no acabbat prus, ma fintzes tzarra, contighedhu chentza importu; persona ifadosa
Sinònimos e contràrios
iscamurriada,
isvrúdhiu
Maneras de nàrrere
csn:
cantare sa c. a unu = narrerendheli unu bellu pagu; leare a chirielle a unu = pigaidhu in duus, unu a peis, s'àteru a is bratzus coment'e candu no dhu podint pigai mellus ca est grai
Frases
dí e noti si cheschiàt e sa chiriella fiat lómpia a is origas de su dimóniu ◊ Luxia si afórtiat cun d-una bella chirriella de fuedhus malus…◊ si funt postus a contai contus e criellas ◊ is criellas o contus de fogili funt nàscias a ingíriu de su fogu
2.
l'ant leadu a chirielle, in duos, azigu lu podiant ◊ est cada sero a unu chirielle ca de vinu si cochet che carvone
Ètimu
itl.
chirielle
Tradutziones
Frantzesu
plainte assommante
Ingresu
complaint
Ispagnolu
queja,
cantinela
Italianu
lamentèla,
rampógna
Tedescu
Klage,
Vorwurf.
chíri , nm: chiriu, giri Definitzione genia de pigionedhu de unu coloredhu orrúbiu coment'e de aràngiu in su petus e in su gúturu Sinònimos e contràrios barbarrúbia, brinchidhi, brinci, chilisi*, cridhi, dhodhi, grisoni, grisoti, iscalzurúgiu, petiruju, princiotu, tintillu, tradhera, tzichi Sambenados e Provèrbios smb: Chiriu Terminologia iscientìfica pzn.
chiriàsa, chiriàxa cariàsa
chirichédhu , nm Definitzione
genia de cricu fatu in terra po giogare; cambarada de gente a chistionu
Sinònimos e contràrios
arriolu 1,
bodheu,
padheu
2.
candho mi zuchiat a sos chirichedhos disocrabo chin àteras mentes su muru de sas nues
Tradutziones
Frantzesu
carrefour,
croisement
Ingresu
crossroads
Ispagnolu
encrucijada
Italianu
crocìcchio
Tedescu
Kreuzung.
Chíricu , nm Definitzione númene de ómine.
chirídhi , nm Sinònimos e contràrios chilísi, cridhi, iscalzurúgiu.
chiridólu , nm Sinònimos e contràrios barbarrúbia, brinci, chilisi Terminologia iscientìfica pzn.
chirídu , nm: coridu Definitzione genia de aina, fata coment'e istrégiu tundhu cun su fundhu de tzinnibri (tinnia) o de filuverru lascu, po chèrrere s'àliga grussa de su laore incungiau Sinònimos e contràrios chibiru Terminologia iscientìfica ans.
chirièlla chirèlla
chiriellàre , vrb Definitzione
nàrrere chiriellas, brigare a unu, abbarrare a chistionu
2.
sa mama si est posta a chiriellare pedindhe de dhi mutire su dotore ◊ sa giustíscia los chiriellet a issos ebbia!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
réprimander
Ingresu
to rebuke
Ispagnolu
reprender,
echar una bronca
Italianu
rampognare
Tedescu
Vorwürfe machen.
chirièlle , nm: crielle, ghirielle Definitzione genia de cagarantzu o ziziu grogo de sa calidade mala, unu pagu pudéscia, prus manna de sa calidade bona: faet una sitzia manna, de unu bellu colore grogo; dhu narant fintzes a su lisandru Sinònimos e contràrios cacarànciu, chinièllere / alisandru, apiuguadharu, arrosàdulu, liriandru, lisau, lisiardu, maceroni, orrusadu Terminologia iscientìfica rba, Glebionis coronaria, Smyrnium olusatrum.
chirièlle 1, chiriéllu chirèlla
chíriga chérica
chirigàti chighirighítu