A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

istèndhere , vrb: istèndiri, stendi Definitzione ispràghere is trastos isciustos po asciutare in su sole (o àteru), pònnere sa cosa a manera chi arresurtet o abbarret isprata in largària, o fintzes istirada in longària Sinònimos e contràrios atendiai, istenniare, istèrrere, istirare, stendiai, tèndhere | ctr. atuturae Ètimu ltn. extendere Tradutziones Frantzesu étendre, étaler Ingresu to hang out (lay), to stretch Ispagnolu tender, extender Italianu stèndere, sciorinare Tedescu aufhängen.

istendhiàdu , agt Definitzione postu bene apertu, istérriu, istirau / andhare a passu i. = a passos longos, a passu istiradu Sinònimos e contràrios istirau | ctr. atuturadu, collidu, pinnicau Frases su piús bellu de tale ornamentu est un'àbbile de oro, istendhiadu in su frontone, postu a ispaventu (S.Lay Deidda)◊ s'ómine est in terra, orrutu cun sos bratzos istendhiaos commente a Zesugristu in sa rughe Tradutziones Frantzesu déployé Ingresu spread out Ispagnolu desplegado, extendido Italianu dispiegato Tedescu entfaltet.

istendhidórzu , nm Definitzione logu o filos po istèrrere is trastos Sinònimos e contràrios isterridolzu, spraxidroxu, tesolzu.

istendiài , vrb: istenniare, stendiai Definitzione pònnere istérriu, istirau, bene apertu Sinònimos e contràrios atendiai, ispàlghere, istèrrere, istirai, tèndhere | ctr. atuturae Frases si dhi fut firmau ananti e poi dh'iat istendiau sa manu nendidhi calincuna cosa ◊ is mortus abarrant istendiaus ◊ portat sa faci istendiada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu étendre Ingresu to extend Ispagnolu distender, extender Italianu stèndere, distèndere Tedescu ausstrecken.

istèndiri istèndhere

istenegàre istanacàre

isténia , nf, nm: isténiu Definitzione poberesa, debbilesa, su èssere chentza cosa e chentza fortzas; sa pagu presse, su istentu faendho is cosas, su abbarrare mighirimíghiri, tropu abbellu Sinònimos e contràrios bisognu / apódhiu, immajonu, istentu Maneras de nàrrere csn: andhare a i. = pèrderesi, (nadu de sas abbas) interràresi, isparèssiri; mòrrere a i. = istare morindhe e chentza mòrrere, istentare morindhe; sonu de campana a isténiu = addasiadu (goi sonant s'ispiru) Frases si sos zornales batiant solu novas bonas sos leghitores tiant mòrrere de isténia! ◊ destinu, fada o sorte truncant, istruncant o faghent isténiu, de s'umanu iscontzendhe onzi dissignu 2. ite isténiu de cuntrestu! ◊ assiat isténiu! 3. zente meda in su mundhu est famida, morzendhe a isténiu ◊ si a primu viviat a isténiu, como campat sentza apretu ◊ in pensione vivet a isténiu, buschendhe cugumedhu, cocoi, catza a giobu ◊ sa sorte mi at assachiadu lassèndhemi a isténiu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu privation, misère, lenteur Ingresu privation Ispagnolu privación, pena, lentitud Italianu stènto Tedescu Entbehrung.

isteniadúra , nf Definitzione su isteniare, su minimare is fortzas Frases acostazei su bateu andhendhe semper a isteniadura (N.Falconi) Ètimu srd.

isteniài, isteniàre , vrb Definitzione irdebbilitare, fàere a isténiu, a debbilesa, chentza fortzas, cun prus pagu fortza Sinònimos e contràrios ilghelenire, iltasire, irdebbilitai, istenorare Frases s'abe est reduida a vida isteniada dai sos fogos e dai sas carestias ◊ mancai isteniau de su fàmini, ispítzulat su pani abbellu abbellu 2. est una boghe de fémina a tretos sica e sigura e a bortas isteniada e lena Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu épuiser Ingresu to exhaust Ispagnolu extenuar Italianu estenüare Tedescu ermatten.

isténiu isténia

istenniàre istendiài

istenografàre , vrb Definitzione iscríere impreandho is sinnos de s'istenografia.

istenografía , nf Definitzione genia de iscritura, lestra meda, a manu, chi impreat incrutzaduras de foedhos e de fràsias.

istenògrafu , nm Definitzione chie est bonu a istenografare.

istenoràdu , pps, agt Definitzione de istenorare Sinònimos e contràrios istasidu.

istenoràre , vrb Sinònimos e contràrios ilghelenire, iltasire, irdebbilitai, isteniai Ètimu srd.

istentàda , nf Definitzione su istentare Sinònimos e contràrios bistentada | ctr. illestrida Ètimu srd.

istentàe, istentài , vrb: istentare, stentai Definitzione tratènnere, istare unu tanti de tempus (chi podet èssere fintzes pagu), istare tropu tempus, prus ora de canta ndhe serbit; fàere divertire Sinònimos e contràrios stenterai, tratèniri / adasiai, afilusigare, biltentare, illesinare, tricare | ctr. andai / coitare Frases istentada est sa zente a tribagliare in sas òperas mannas de sa vida ◊ pro m'istentare issas mi daiant de cudha fruta bella ◊ - E meda ti che istentas in bidha? ◊ caliguna bia s'istentiaus a circae nios de curculleos, marapigas, candho non furint agilestros o tzatzallucas 2. proite as istentadu sendhe acurtzu su cumandhu? ◊ faghindhe custu istentamus ca est cosa inzotosa ◊ si t'istentas meda no bi ndhe agatas, de pane, in butega! 3. s'annu iat fatu bènnere cantadores a frores po istentare is borrochianos Ètimu itl. stentare Tradutziones Frantzesu s'attarder Ingresu to detain, to delay Ispagnolu demorarse Italianu trattenére, indugiare, tardare, ritardare Tedescu aufhalten, säumen, sich verspäten.

istentàju , agt Definitzione chi istentat Sinònimos e contràrios istantariosu, istentosu Frases si paraiat istentaju a daennanti Ètimu srd.

istentàles istantàles