A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

ladràlzu , nm Definitzione tretu de orroca a paris de terra Terminologia iscientìfica slg Ètimu srd.

ladrapédhu , agt Sinònimos e contràrios ciaciareri, ciaramedha, paraletadore.

ladràre , vrb Definitzione giare bàntidos chentza méritu, chentza motivu Sinònimos e contràrios bagianai, bravantai Frases una borta sos colonialistas si fint ladraos ca che aiant falau s'abba de monte Irgoli: pacu bene, sa zente fit ancora a s'assuta!

ladratzonía , nf: ladrintzonia, ladrontzonia Definitzione su istare sèmpere furandho, fura a sa sighia Sinònimos e contràrios aciapa, arrelantzu, fura, furtu, ladronímini / ttrs. ladratzumu Tradutziones Frantzesu volerie, vol Ingresu robbery, thievery Ispagnolu latrocinio, ladronería Italianu ladronéccio, ladroneria Tedescu Räubereien, Räuberei.

ladràu , nm: aladrau, ludrache, ludracu, ludragu, ludrau, ludravu, ludraxu, lurdagu, lurdegu, lutrarju, lutrau Definitzione isciustura manna, madrina, cun abba meda fintzes apaulada, e mescamente a méschiu cun terra; ludu meda e ledreledre; fintzes cosa mala, male chi si faet Sinònimos e contràrios allagarzu, fundagu, ludrina, ludugoxu, uldagu / grassa 1, lodu, lotzo, ludàmine, ludàngiu, ludratzu, modhaca, molma Frases dhui at ludraxu meda e is arrodas de su carrotzinu nci cabant ◊ fiat proendu e sa bia si fiat fata totu a unu ludragu ◊ in sos caminos bi at ludrau a cossa chi no faghet a colare a pè ◊ sas rotas de su carru che afungant in sos lutrarjos ◊ canno proet meta, sa caminera si prenat de lutrau ◊ passa in s'andaredha ca in su mori c'est lurdagu! 3. venendhe mancu a s'issoro dovere in àteros ludravos già s'ispassant!(P.Palimodde) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu flaque, vase, boue, bourbe Ingresu slush, puddle Ispagnolu poza, lodo, cieno Italianu guazzo, mélma, fanghìglia Tedescu Lache, Schlamm.

ladràu 1 , nm: ludrau, lutrau Definitzione parte de s'arau: tauledha chi poderat is origas allobadas apalas Frases s'aradu fit divisu in deghe petzos: sa cogiana, s'isteva, sa dentale, sa cabígia, s'ispada, sa timona, ladrau, ambas orígias (Pazzola).

ladréri , nm: lalderi, larderi Definitzione lardu saliu cun corgiolu; in cobertantza, is nàdigas, su culu Frases in sa bértula poninci duus civraxus e unu larderi! ◊ su ladru si segat a fitas mannas, is ladreris, e si salit 2. ammarolla mi benit a mi ponni sa zimarra, po no ammostai su ladreri a sa genti! Ètimu srd.

làdri làdaru

ladrinéri , nm: lardineri, lardireri Definitzione maistu chi trebballat su ludu po fàere su làdiri, chi ammurat a làdiri Sinònimos e contràrios ladraju Ètimu srd.

làdrini làdaru

ladrintzonía ladratzonía

ladrínu , nm Sinònimos e contràrios ladrau, ludrina*, lodu.

làdriu làdaru

làdriu 1 , nm Definitzione boghe terrorosa, porosa Sinònimos e contràrios abboghiada, bérchida, cérriu, grida Frases che l'est essiu unu làdriu e l'apo fintzas tímiu ◊ comente l'ant intesu a làdrios l'ant tímiu totus.

ladròne , nm, agt: ladroni, lardoni Definitzione chie o chi est imbitzau a sa fura Sinònimos e contràrios afufadore, arpiadori, arrapiante, forúnciu, fraitzu, furànciu, furone, mostrengheri, scabeciadori, ungiudu Frases essint a denoti coment'e is ladronis de Pisa ◊ su lardoni abarrat cuau coment'e a su margiani, tressendu bèni in conca su de fai Tradutziones Frantzesu voleur Ingresu thief Ispagnolu ladrón Italianu ladro Tedescu Dieb.

ladronèra , nf Definitzione tana o logu de ladros, cuadórgiu de ladros Ètimu its, spn? (spn ladronera: Casu)

ladronería , nf Sinònimos e contràrios aciapa, arrelantzu, fura, furtu, ladratzonia.

ladròni ladròne

ladronímini , nm Sinònimos e contràrios fura, furunchia, ladratzonia Frases teniat unu campu de canciofa ma no si ndi podiat fai bonu po su ladronímini!

làdru , nm: laldu, lardu Definitzione pígiu grussu de ógiu, tostau, aghedhosu, chi faet mescamente asuta de su corgiolu de su porcu; grassu meda / su lardu si chistit saliu segau a sestas, a tacales, a cantrexalis Sinònimos e contràrios grassu Maneras de nàrrere csn: l. assiau = lardu contomosu; l. pèrpere = totu de sa própiu grussària; l. panosu = súmene, su lardu de sa brenti de su procu (e pruscatotu de sa mardi), prus bellu a papai ca portat arràndulas; s'annu chi at a piòere fae cun lardu… = mai; comparai su lardu de is topis = circai cosa a chini no ndi podit donai ca est própiu cussu chi si dha papat; pònnere lardu, dare a l. = fai lardu, ingrassai (in cobertantza, prexaisí meda); andai che lardu in sali (nadu prus che àteru de cosas de manigare) = piàghere meda Frases a sa pingiada una de is féminas dhoi at ghetau unu pratu de fasolu cun d-un'arrogu de lardu ◊ lis at intregau un'istalliada de lardedhu fine ◊ porcu de arratza bona ponet lardu fine e peta meda ◊ bi at porcu bonu a lardu ma no a peta ◊ ocannu su porcu at postu tres pódhighes de lardu ◊ nosu cundeus su lardu a melas cun sali e píbiri 2. nois pitzinnos poniaimus unu prammu de lardu intendhindhe cussos contos! Sambenados e Provèrbios smb: Lardu Ètimu ltn. lardum Tradutziones Frantzesu lard Ingresu lard Ispagnolu lardo, tocino Italianu lardo Tedescu Speck, Fett.