Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

assagadàre , vrb: assagatare, sagatare Definition èssere a sàgada, torrare àlidu a pelea, a moida Synonyms e antonyms abbatimare, afandhare, assubentai, atanare, irfodhiare, sufratare Sentences est assagatatu a lamentu Etymon srd. Translations French haleter English to pant Spanish jadear Italian ansimare German keuchen.

assaghinàre , vrb Definition isciúndhere su logu, sa cosa, de saghina, de orrosu Synonyms e antonyms issaghinare, saurrare Etymon srd. Translations French faire devenir humide de rosée English to wet with dew Spanish rociar Italian bagnare di rugiada German mit Tau benetzen.

assagnàre , vrb Definition agatare, bogare a pígiu o fàere essire sa fera Synonyms e antonyms acatare, bruscare, iscobilare, scoilai Etymon srd. Translations French dénicher English to flush (out) Spanish desencovar Italian scovare German aufspüren.

assainetàre , vrb Definition pònnere sainete, giare sabore bonu a sa cosa de papare Synonyms e antonyms insaboriai | ctr. isaboriare Etymon srd. asainetar Translations French donner de la saveur English to flavour Spanish sazonar, sainetear Italian insaporire German würzen.

assalariài, assalariàre , vrb: salariai Definition pagare cun su salàriu Synonyms e antonyms istipendhiare Translations French salarier English to pay wages Spanish asalariar Italian salariare German einen Lohn zahlen.

assaltanàre , vrb: assaltinare Definition fàere assicare a giagaradura / sonnu assaltinadu = avolotadu, assolocadu Synonyms e antonyms acicai, asciuconare, asciustrare, aterrighinare, ispantamare, ispramai, issaltanare, istrementire Sentences càglia, chi mi assaltanas! Etymon srd. Translations French épouvanter, agiter English to frighten, to upset Spanish asustar Italian spaventare, agitare German erschrecken.

assaltizàre , vrb: assartillai, assartizare, sartillai Definition giare a pitzu, lòmpere a unu po ndhe dhi furare sa cosa cun sa fortza Synonyms e antonyms acometare, assachitzare, assaltiare, atacai, incipire, salteare Sentences una surra de canàllia at assartillau cussu sant'ómini e dh'at lassau mesu mortu ◊ margiani is prus notis malas bandat a assartillai Etymon ctl. assaltejar Translations French attaquer, assaillir English to assail Spanish asaltar Italian assaltare German angreifen.

assambellutàre , vrb rfl Definition nau de su sàmbene, su si fàere a lea, cagiau Synonyms e antonyms apiatare Etymon srd. Translations French faire grumeler English to coagulate Spanish coagular Italian raggrumare German gerinnen.

assamodàre , vrb: assemodare Definition bestire a sa moda, bene Synonyms e antonyms allaputzai, allepuritzare 2. est una giòvana assemodada Etymon srd. Translations French pomponner, parer English to make fit tightly Spanish vestir a la moda, acicalar Italian vestire secóndo la mòda, attillare German nach der Mode anziehen.

assamudàre, assamutàre , vrb Definition abbarrare o fàere istare citios Synonyms e antonyms acaire, ammucitai, ammudai 1, ammudigare, ismudulare / atzitare, atzitire, cagliai, citire | ctr. faedhare, nàrrere Sentences canno arribbavat su punghidore chi punghiat su mannale si assamudavant totus ◊ assamudada, sa mente istraca invocat su reposu ◊ abbaidendhe a su chelu mi assamudo (G.M.Cherchi)◊ un'ociada l'at assamudau ◊ tiu Batoi nos at fatu assamudare ◊ pro assamutare sas limbas pútitas est annata a tzeracare Etymon srd. Translations French faire chut, faire taire English to hush up Spanish acallar, callar Italian tacitare, star zitti German zum Schweigen bringen, schweigen.

assannài , vrb: assannare, assannari, sannare Definition addentigare, mossigare cun is sannas Synonyms e antonyms issanniare, istrinnigare, mossigare Etymon itl. assannare Translations French saisir entre ses crocs English to savage Spanish morder Italian azzannare German beißen.

assannigàre , vrb Definition orrunchinare cun is sannas, addentigare, mossiare cun is sannas Synonyms e antonyms arrosigai, arrusurare Etymon srd. Translations French ronger English to gnaw Spanish roer Italian ródere German nagen.

assansiàre , vrb: assassiai, assassiare, sansiare* Definition tzatzare (de abba, nau de sa terra); fàere sa cura de s'abba, is bagnos; prènnere de calecuna cosa fintzes a no ndhe padire àteru, cuntentare meda Synonyms e antonyms abbruncai, ilbramare, mascare, sassai Sentences si sa terra fut istada assassiada de abba, cun su sole chi est faghinne aiat fatu erba 2. sos panenetos fuint sa merenna prus saborida: solu su profumu assassiàt!◊ no si podiat assassiai de mirai is ogus de sa picioca! Translations French saturer English to saturate Spanish impregnar Italian saturare German sättigen.

assantàe, assantài , vrb: assentai, assentare, assentari Definition pònnere in assentu, cuncordare, pònnere bene; istare in assentu, cicios a s'assentada, firmos, pònnere sa conca apostu; nau de abba avolotada, pausare; fintzes iscríere, pònnere cosa iscrita in su paperi, passare a libbru, registrare / èssere pagu assentadu (nau de fémina, de ómine) = portai pagu giudítziu Synonyms e antonyms acabidae, acampaniare, acodomai, acollocare, adaretzai, assebiai, assentulae, assetiai, insabiai / arresentare, firmai, iscríere, pònnere / pasare | ctr. isordulare, avalotai Sentences in bratzos tuos mi assento che pitzinnu ◊ su pitzinnu sonnidu si ndh'est assentadu in coa mia ◊ assentare linna in su linnarzu, isterzu in sa piatera, imbóligos in s'iscàtula ◊ assento s'àinu a una preda pro mi che sere a cadhu ◊ Gesugristu, artziau a is celus, est assentau a sa dereta de Deus Babbu ◊ comenti est crésciu si est assentau, ma a piciochedhu fut unu dimóniu! 2. assentadí ingunis! ◊ bufadí una limonada, si ti podit assentai s'istògumu ◊ brutu animale, ti fatzo bogare fogu dea nàrigas, chi no ti assentas! ◊ sant'Antoni at tocau su porcedhu e su porcedhu s'est assantau, ca fut faendho travessuras 3. depit assentai is ungas de is manus ◊ Deus bos si dhu paghet: boso m'eis assentau sa famíglia! (R.Sardella) 4. piga sa pinna e assentaidhoi "cincuanta"! ◊ so bénnidu pro dare cuerela: assentet die e mese! ◊ picinnas chi ascurtais, assentai custa lei! ◊ mi cheria assentare cudhas peràulas 5. su binu in sa carrada si est assentau ◊ s'àcua trúvula boit posta a assentai Etymon ctl., spn. assentar, asentar Translations French mettre en ordre English to tidy up Spanish arreglar, asentar Italian méttere in órdine, sistemare, incolonnare German ordnen, in Kolonnen schreiben.

assardàre , vrb: saldai* Definition aciúnghere duas cosas (pruschetotu metallos) a manera de arresurtare totu a unu; aparigiare dépidos a sardu, acabbare de pagare unu dépidu Synonyms e antonyms aciungi, aciuntai / schitiai, stachedhai Translations French souder English to weld Spanish soldar Italian saldare German schweißen.

asseài, asseàre , vrb: assiai Definition impudire, pigare fragu o sabore de ogiuseu, sabore malu, nau de cosas de papare grassas Synonyms e antonyms stantissai, tosconare Etymon srd. Translations French rancir English to go rancid Spanish ranciar Italian irrancidire German ranzig werden.

assebeltàre , vrb: assebertare, assebestare, sebeltare* Definition arrennèscere a bíere, a intèndhere, a distínghere, a cumprèndhere Synonyms e antonyms allampare, apubai, illampiare, iscerai, semeschiare / assabèschere, assaborire Sentences sos titones li faghiant paga lughe e assebertaiat petzi carchi cosa ◊ in mesu de s'abba che apo assebeltadu una moneda ◊ tue lu miras, ma no assebertas de ite colore est Translations French apercevoir English to perceive Spanish divisar Italian scòrgere German erblicken.

assebiài , vrb: assegliai, asseliai, asseliare, asselliai, assiliare, seliare Definition istare in asséliu, abbarrare sérios, firmos, trancuillos; fàere istare in pàusu, pònnere apostu, aconciare, fintzes cuncordare, andhare de acórdiu Synonyms e antonyms abbacai, abblandai, abbonantzai, apachiare, apasaogare, assedhentae, assentulae, asselenare, assuermai, assussegai, illebiare / aconciare, mezorare / allichidie, assantai, remonire | ctr. atrepillai, incidai, suguzare Idioms csn: asseliaresindhe, de una cosa = lassaidha stai chentza dha circai prus; asseliai su fogu = acontzare su fogu; asseliare su sonnu = passai su sonnu Sentences seu artziendi e carendi in su letu sentza de pori assegliai ◊ cussa próida no at asseliadu mancu su brúere ◊ andandu andandu su biaxi si est asseliau ◊ su pipiu poita no dh'assélias? ◊ asséliadi in domo, no andhes a ziru! ◊ si s'asséliat su bentu fait a intzurfuai ◊ de su dolore no bi apo asseliadu, istanote! ◊ giovanedha, pensa de ti assebiai, lah ca dhus prangis cussus fastígius!◊ fit a boghes ma za l'apo fatu asseliare 2. soi asseliandu cosa in sa mesa ◊ lassadha fai, ca est asseliandu s'aposentu! 3. cun totu cussu dinai s'iat asseliau sa domu ◊ chi imbucat dinai, su predi podit asseliai sa crobetura de crésia ◊ nci ammancat peti chi si abbrugit su pràngiu po asseliai is cosas!… 4. no mi ndhe assélio: lu chirco fintzas chi l'agato! ◊ tue za no ti ndhe assélias chentza fàghere su dovere! ◊ sa zente si ndh'est asseliada de protestare 5. circais de mi bociri poita is fuedhus mius no assélliant, cun bosatrus (Ev)◊ chi assellit a intru de issus totu su prexu miu! Etymon srd. Translations French apaiser English to appease Spanish aquietar, calmar Italian acquietare, calmarsi, tranquillizzare, sedare German beruhigen, sich beruhigen, lindern.

assegurài , vrb: assegurare, assicurare, assigurare, assigurari Definition giare seguresa, fàere seguru fintzes in su sensu de ischire o giare a ischire cosa segura; fàere s’asseguronzu (o acabbamentu de coja); in càmbiu de una suma chi si pagat (assiguratzione), garantire unu bene si capitat de àere dannu a manera de no ndhe pèrdere su bene Synonyms e antonyms abberguare / afiantzai, afidanzare, galentire Idioms csn: assiguràresi de una cosa = abbaidare, averguare, iscumbatare comente est; assegurare unu puntu (cosindhe, tessindhe) = fàghere a manera chi no iscapet, chi muntenzat e no sigat a iscontzare; assegurari sa coja = fàghere sa prima presentada, su fidantzamentu a craru Sentences iscontzu su fatuzu chi aiant fatu a sa pitzinna, bi cheriat unu breve pro l'assegurare, de no ndhe li fàghere àteru ◊ no ti lu asseguro de fàghere custu intro de cras ◊ mi at assiguradu chi beniat 2. de su passadu nos ndhe asseguramus: de su venidore no ndhe ischit nisciune 3. si depent isposare, ca che sunt colaos sos tres meses dae candho si sunt assicuraos Etymon srd. Translations French assurer English to assure Spanish asegurar Italian assicurare, accertare German sichern, versichern.

asselenàre , vrb: assulenare Definition assussegare, fàere serenu, pònnere in paghe Synonyms e antonyms abbacai, abbonantzai, abboniri, allebiae, apachiare, apasaogare, assebiai, assussegai, illebiare, illenare, praxare | ctr. agegherai, airai, salargiare Sentences tue assulenas tribbulias, penas e tristuras Etymon srd. Translations French calmer, apaiser English to calm, to quite Spanish calmar, aliviar Italian calmare, mitigare German beruhigen, mildern.