Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

assagadàre , vrb: assagatare, sagatare Definitzione èssere a sàgada, torrare àlidu a pelea, a moida Sinònimos e contràrios abbatimare, afandhare, assubentai, atanare, irfodhiare, sufratare Frases est assagatatu a lamentu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu haleter Ingresu to pant Ispagnolu jadear Italianu ansimare Tedescu keuchen.

assaghinàre , vrb Definitzione isciúndhere su logu, sa cosa, de saghina, de orrosu Sinònimos e contràrios issaghinare, saurrare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu faire devenir humide de rosée Ingresu to wet with dew Ispagnolu rociar Italianu bagnare di rugiada Tedescu mit Tau benetzen.

assagnàre , vrb Definitzione agatare, bogare a pígiu o fàere essire sa fera Sinònimos e contràrios acatare, bruscare, iscobilare, scoilai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu dénicher Ingresu to flush (out) Ispagnolu desencovar Italianu scovare Tedescu aufspüren.

assainetàre , vrb Definitzione pònnere sainete, giare sabore bonu a sa cosa de papare Sinònimos e contràrios insaboriai | ctr. isaboriare Ètimu srd. asainetar Tradutziones Frantzesu donner de la saveur Ingresu to flavour Ispagnolu sazonar, sainetear Italianu insaporire Tedescu würzen.

assalariài, assalariàre , vrb: salariai Definitzione pagare cun su salàriu Sinònimos e contràrios istipendhiare Tradutziones Frantzesu salarier Ingresu to pay wages Ispagnolu asalariar Italianu salariare Tedescu einen Lohn zahlen.

assaltanàre , vrb: assaltinare Definitzione fàere assicare a giagaradura / sonnu assaltinadu = avolotadu, assolocadu Sinònimos e contràrios acicai, asciuconare, asciustrare, aterrighinare, ispantamare, ispramai, issaltanare, istrementire Frases càglia, chi mi assaltanas! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu épouvanter, agiter Ingresu to frighten, to upset Ispagnolu asustar Italianu spaventare, agitare Tedescu erschrecken.

assaltizàre , vrb: assartillai, assartizare, sartillai Definitzione giare a pitzu, lòmpere a unu po ndhe dhi furare sa cosa cun sa fortza Sinònimos e contràrios acometare, assachitzare, assaltiare, atacai, incipire, salteare Frases una surra de canàllia at assartillau cussu sant'ómini e dh'at lassau mesu mortu ◊ margiani is prus notis malas bandat a assartillai Ètimu ctl. assaltejar Tradutziones Frantzesu attaquer, assaillir Ingresu to assail Ispagnolu asaltar Italianu assaltare Tedescu angreifen.

assambellutàre , vrb rfl Definitzione nau de su sàmbene, su si fàere a lea, cagiau Sinònimos e contràrios apiatare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu faire grumeler Ingresu to coagulate Ispagnolu coagular Italianu raggrumare Tedescu gerinnen.

assamodàre , vrb: assemodare Definitzione bestire a sa moda, bene Sinònimos e contràrios allaputzai, allepuritzare 2. est una giòvana assemodada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu pomponner, parer Ingresu to make fit tightly Ispagnolu vestir a la moda, acicalar Italianu vestire secóndo la mòda, attillare Tedescu nach der Mode anziehen.

assamudàre, assamutàre , vrb Definitzione abbarrare o fàere istare citios Sinònimos e contràrios acaire, ammucitai, ammudai 1, ammudigare, ismudulare / atzitare, atzitire, cagliai, citire | ctr. faedhare, nàrrere Frases canno arribbavat su punghidore chi punghiat su mannale si assamudavant totus ◊ assamudada, sa mente istraca invocat su reposu ◊ abbaidendhe a su chelu mi assamudo (G.M.Cherchi)◊ un'ociada l'at assamudau ◊ tiu Batoi nos at fatu assamudare ◊ pro assamutare sas limbas pútitas est annata a tzeracare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu faire chut, faire taire Ingresu to hush up Ispagnolu acallar, callar Italianu tacitare, star zitti Tedescu zum Schweigen bringen, schweigen.

assannài , vrb: assannare, assannari, sannare Definitzione addentigare, mossigare cun is sannas Sinònimos e contràrios issanniare, istrinnigare, mossigare Ètimu itl. assannare Tradutziones Frantzesu saisir entre ses crocs Ingresu to savage Ispagnolu morder Italianu azzannare Tedescu beißen.

assannigàre , vrb Definitzione orrunchinare cun is sannas, addentigare, mossiare cun is sannas Sinònimos e contràrios arrosigai, arrusurare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu ronger Ingresu to gnaw Ispagnolu roer Italianu ródere Tedescu nagen.

assansiàre , vrb: assassiai, assassiare, sansiare* Definitzione tzatzare (de abba, nau de sa terra); fàere sa cura de s'abba, is bagnos; prènnere de calecuna cosa fintzes a no ndhe padire àteru, cuntentare meda Sinònimos e contràrios abbruncai, ilbramare, mascare, sassai Frases si sa terra fut istada assassiada de abba, cun su sole chi est faghinne aiat fatu erba 2. sos panenetos fuint sa merenna prus saborida: solu su profumu assassiàt!◊ no si podiat assassiai de mirai is ogus de sa picioca! Tradutziones Frantzesu saturer Ingresu to saturate Ispagnolu impregnar Italianu saturare Tedescu sättigen.

assantàe, assantài , vrb: assentai, assentare, assentari Definitzione pònnere in assentu, cuncordare, pònnere bene; istare in assentu, cicios a s'assentada, firmos, pònnere sa conca apostu; nau de abba avolotada, pausare; fintzes iscríere, pònnere cosa iscrita in su paperi, passare a libbru, registrare / èssere pagu assentadu (nau de fémina, de ómine) = portai pagu giudítziu Sinònimos e contràrios acabidae, acampaniare, acodomai, acollocare, adaretzai, assebiai, assentulae, assetiai, insabiai / arresentare, firmai, iscríere, pònnere / pasare | ctr. isordulare, avalotai Frases in bratzos tuos mi assento che pitzinnu ◊ su pitzinnu sonnidu si ndh'est assentadu in coa mia ◊ assentare linna in su linnarzu, isterzu in sa piatera, imbóligos in s'iscàtula ◊ assento s'àinu a una preda pro mi che sere a cadhu ◊ Gesugristu, artziau a is celus, est assentau a sa dereta de Deus Babbu ◊ comenti est crésciu si est assentau, ma a piciochedhu fut unu dimóniu! 2. assentadí ingunis! ◊ bufadí una limonada, si ti podit assentai s'istògumu ◊ brutu animale, ti fatzo bogare fogu dea nàrigas, chi no ti assentas! ◊ sant'Antoni at tocau su porcedhu e su porcedhu s'est assantau, ca fut faendho travessuras 3. depit assentai is ungas de is manus ◊ Deus bos si dhu paghet: boso m'eis assentau sa famíglia! (R.Sardella) 4. piga sa pinna e assentaidhoi "cincuanta"! ◊ so bénnidu pro dare cuerela: assentet die e mese! ◊ picinnas chi ascurtais, assentai custa lei! ◊ mi cheria assentare cudhas peràulas 5. su binu in sa carrada si est assentau ◊ s'àcua trúvula boit posta a assentai Ètimu ctl., spn. assentar, asentar Tradutziones Frantzesu mettre en ordre Ingresu to tidy up Ispagnolu arreglar, asentar Italianu méttere in órdine, sistemare, incolonnare Tedescu ordnen, in Kolonnen schreiben.

assardàre , vrb: saldai* Definitzione aciúnghere duas cosas (pruschetotu metallos) a manera de arresurtare totu a unu; aparigiare dépidos a sardu, acabbare de pagare unu dépidu Sinònimos e contràrios aciungi, aciuntai / schitiai, stachedhai Tradutziones Frantzesu souder Ingresu to weld Ispagnolu soldar Italianu saldare Tedescu schweißen.

asseài, asseàre , vrb: assiai Definitzione impudire, pigare fragu o sabore de ogiuseu, sabore malu, nau de cosas de papare grassas Sinònimos e contràrios stantissai, tosconare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu rancir Ingresu to go rancid Ispagnolu ranciar Italianu irrancidire Tedescu ranzig werden.

assebeltàre , vrb: assebertare, assebestare, sebeltare* Definitzione arrennèscere a bíere, a intèndhere, a distínghere, a cumprèndhere Sinònimos e contràrios allampare, apubai, illampiare, iscerai, semeschiare / assabèschere, assaborire Frases sos titones li faghiant paga lughe e assebertaiat petzi carchi cosa ◊ in mesu de s'abba che apo assebeltadu una moneda ◊ tue lu miras, ma no assebertas de ite colore est Tradutziones Frantzesu apercevoir Ingresu to perceive Ispagnolu divisar Italianu scòrgere Tedescu erblicken.

assebiài , vrb: assegliai, asseliai, asseliare, asselliai, assiliare, seliare Definitzione istare in asséliu, abbarrare sérios, firmos, trancuillos; fàere istare in pàusu, pònnere apostu, aconciare, fintzes cuncordare, andhare de acórdiu Sinònimos e contràrios abbacai, abblandai, abbonantzai, apachiare, apasaogare, assedhentae, assentulae, asselenare, assuermai, assussegai, illebiare / aconciare, mezorare / allichidie, assantai, remonire | ctr. atrepillai, incidai, suguzare Maneras de nàrrere csn: asseliaresindhe, de una cosa = lassaidha stai chentza dha circai prus; asseliai su fogu = acontzare su fogu; asseliare su sonnu = passai su sonnu Frases seu artziendi e carendi in su letu sentza de pori assegliai ◊ cussa próida no at asseliadu mancu su brúere ◊ andandu andandu su biaxi si est asseliau ◊ su pipiu poita no dh'assélias? ◊ asséliadi in domo, no andhes a ziru! ◊ si s'asséliat su bentu fait a intzurfuai ◊ de su dolore no bi apo asseliadu, istanote! ◊ giovanedha, pensa de ti assebiai, lah ca dhus prangis cussus fastígius!◊ fit a boghes ma za l'apo fatu asseliare 2. soi asseliandu cosa in sa mesa ◊ lassadha fai, ca est asseliandu s'aposentu! 3. cun totu cussu dinai s'iat asseliau sa domu ◊ chi imbucat dinai, su predi podit asseliai sa crobetura de crésia ◊ nci ammancat peti chi si abbrugit su pràngiu po asseliai is cosas!… 4. no mi ndhe assélio: lu chirco fintzas chi l'agato! ◊ tue za no ti ndhe assélias chentza fàghere su dovere! ◊ sa zente si ndh'est asseliada de protestare 5. circais de mi bociri poita is fuedhus mius no assélliant, cun bosatrus (Ev)◊ chi assellit a intru de issus totu su prexu miu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu apaiser Ingresu to appease Ispagnolu aquietar, calmar Italianu acquietare, calmarsi, tranquillizzare, sedare Tedescu beruhigen, sich beruhigen, lindern.

assegurài , vrb: assegurare, assicurare, assigurare, assigurari Definitzione giare seguresa, fàere seguru fintzes in su sensu de ischire o giare a ischire cosa segura; fàere s’asseguronzu (o acabbamentu de coja); in càmbiu de una suma chi si pagat (assiguratzione), garantire unu bene si capitat de àere dannu a manera de no ndhe pèrdere su bene Sinònimos e contràrios abberguare / afiantzai, afidanzare, galentire Maneras de nàrrere csn: assiguràresi de una cosa = abbaidare, averguare, iscumbatare comente est; assegurare unu puntu (cosindhe, tessindhe) = fàghere a manera chi no iscapet, chi muntenzat e no sigat a iscontzare; assegurari sa coja = fàghere sa prima presentada, su fidantzamentu a craru Frases iscontzu su fatuzu chi aiant fatu a sa pitzinna, bi cheriat unu breve pro l'assegurare, de no ndhe li fàghere àteru ◊ no ti lu asseguro de fàghere custu intro de cras ◊ mi at assiguradu chi beniat 2. de su passadu nos ndhe asseguramus: de su venidore no ndhe ischit nisciune 3. si depent isposare, ca che sunt colaos sos tres meses dae candho si sunt assicuraos Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu assurer Ingresu to assure Ispagnolu asegurar Italianu assicurare, accertare Tedescu sichern, versichern.

asselenàre , vrb: assulenare Definitzione assussegare, fàere serenu, pònnere in paghe Sinònimos e contràrios abbacai, abbonantzai, abboniri, allebiae, apachiare, apasaogare, assebiai, assussegai, illebiare, illenare, praxare | ctr. agegherai, airai, salargiare Frases tue assulenas tribbulias, penas e tristuras Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu calmer, apaiser Ingresu to calm, to quite Ispagnolu calmar, aliviar Italianu calmare, mitigare Tedescu beruhigen, mildern.

«« Torra a chircare