inchibberàda , nf Definizione su inchibberare, genia de inteterada chi si faet faendho fortza o po fàere fortza Frasi innanti de dare s'inchibberada, sos giogadores si abbugnant gioghendhe a istrumpa ◊ sa pedhe iscorriolada si allorigaiat e illorigaiat a sas inchibberadas de cudha craba morindhe Etimo srd.
inchibberàre , vrb Definizione
essire chíbberu, prenu, ufrau; pigare arrennegu coment'e credendhosi meda
Sinonimi e contrari
intrusciare
/
achibberare,
achighiristai,
alloroscare,
altivai,
chibberare,
inchighiridhare,
inchighiristai,
incripinire,
ufiare
/
abbetiae,
acroconai,
arrabbiai,
arragiolire,
arrannegai,
inchietae,
inchimerai,
incrabudhire,
infelai,
infuterare,
insutzuligai,
intziminire,
renignai
Frasi
s'ispiga de su trigu est inchibberendhe ◊ a sa fémina si che li fit inchibberada sa bentre: fit ràida! ◊ abbuseschèndhesi de erva frisca allentorida a s'animale si che li podet inchibberare sa bentre
2.
dai totue chena pònnere leant inchibberèndhesi a fura piana (G.Fiori)
3.
su bentu in cue bi sulat fitianu e male e peus b'inchíbberat in s'ierru ◊ pro cussu fatu pacu m'inchíbbero!
Traduzioni
Francese
enfler,
piquer,
vexer
Inglese
to offend,
to swell (up)
Spagnolo
hinchar,
mosquearse
Italiano
inturgidire,
impermalire
Tedesco
schwellen,
kränken.
inchibudhíre , vrb Definizione ofèndhere, su si arrennegare Sinonimi e contrari achepudhare, achibudhire, annebbiare, arrannegai, incrabudhire Frasi sas féminas, inchibudhidas, comintzeint a fàghere sos tichírrios e su degógliu piús mannos contra a su re Etimo srd.
inchidrinàre , vrb Definizione apretare, fàere prus lestru, prus a forte, de prus Sinonimi e contrari acadriare, afortiai, apretai, incrispai Frasi sa froca invetze de sensare fit andhendhe e inchidrinendhe (M.Pinna) Etimo srd.
inchièsta , nf Definizione genia de crica e de istúdiu chi si faet po averguare o connòschere méngius calecuna chistione.
inchietàda , nf Definizione su s'inchietare Sinonimi e contrari arrennegada, inchestiada Etimo srd.
inchietàe, inchietài, inchietàre , vrb Definizione
pigare o giare arrennegu; segundhu de ite si narat, avolotare
Sinonimi e contrari
abbetiae,
achibberare,
acroconai,
afutare,
airai,
arrabbiai,
arragiolire,
arrannegai,
collobbiare,
inchimerai,
incrabudhire,
infelai
Frasi
is fuedhus dhus eus ammesturaus a itzérrius candu si fiant inchietai ◊ irrocat che pidore e s'inchietat chi est unu cavanile!◊ tzieta s'inchietat narendi: "Mammai, Santu Pedru est su santu de is piscadoris!"◊ ma poita dha fais inchietai a mamma tua?◊ non t'inchietes, fipo brullandhe!
2.
"Maria Cinisu, movidí ca a niscinus istait bèni cussa crapita!", dhi naràt sa bídria po dha fai inchietai!◊ totu cussu chi li aiat contadu cussu pedidore l’aiat inchietadu
3.
fiat una noti sentza de luna chi su mari si fiat inchietau
Etimo
spn.
inquietar
Traduzioni
Francese
se fâcher,
agacer,
s'indigner
Inglese
to disquiet
Spagnolo
enfadar,
indignarse
Italiano
inquietare,
sdegnarsi
Tedesco
ärgern,
sich ärgern.
inchietèsa , nf Definizione
su èssere inchietos
Sinonimi e contrari
annébbiu,
arrennegu,
atédiu,
inchietori
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
colère
Inglese
anger
Spagnolo
ira
Italiano
ira
Tedesco
Zorn.
inchietòri , nm Definizione su èssere inchietos Sinonimi e contrari annébbiu, arrennegu, inchietesa Frasi at fatu biri s'inchietori po s'ofesa chi dh'iant fatu Etimo srd.
inchietósu , agt Definizione
chi tenet su naturale de s'inchietare, de si arrennegare
Sinonimi e contrari
airosu,
arrabbiaditu,
arrennegaditu,
arrennegosu,
cheprédhicu,
iscotinosu,
nevriàdile,
spaxiosu,
sufuriosu,
sutzuliu,
tràchidhu,
tzacosu
Frasi
biadus is chi no funt inchietosus (Ev)◊ cussu est inchietosu che dimóniu!◊ issu no est inchietosu, no àrtziat mai sa boxi
Terminologia scientifica
ntl
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
irascible
Inglese
hot-tempered
Spagnolo
irascible
Italiano
irascìbile
Tedesco
reizbar.
inchiétu , agt Sinonimi e contrari
arrennegadu,
arteriadu,
infrascau,
pirmatu
| ctr.
allegru,
pregiosu
Frasi
sa giustítzia divina est inchieta pro sos pecados nostros ◊ Santu Nàssiu e Santa Arrita fiant inchietus cun issu ◊ issos fint tropu inchietos po sas atrevitas de su frate ◊ sa mamma iat fatu una faci inchieta a Luxia poita fiat istétia tropu de bonugoru (R.Spissu)
Etimo
spn.
inquieto
Traduzioni
Francese
fâché
Inglese
unquiet
Spagnolo
enfadado
Italiano
inquïèto
Tedesco
unruhig.
inchietúdini , nf Definizione sentidu de arrennegu, su èssere inchietos Sinonimi e contrari arrennegu, inchietesa, inchietori, inchietúmene Frasi mi seu lassau dominai de sa supérbia e de s'inchietúdini.
inchietúmene , nm Sinonimi e contrari arrennegu, inchietesa, inchietori, inchietúdini Etimo srd.
inchighilliàre , vrb Definizione essire in chígia mala de s'arrennegu; nau de s'aera, annuare, ammeletzare tempus malu, tempus móviu, avolotau Sinonimi e contrari achizare, acristai, inchigiare, inchizire, incilliri Frasi bidindhe cudhu a costas de sa sorre si est inchighilliadu male e peus 2. isetade a candho ch'essit su fritu: no podides andhare si s'aera est inchighilliada! (E.Pes)
inchighiridhàre , vrb Definizione
artzare sa boghe, arteriare foedhandho
Sinonimi e contrari
achibberare,
achighiristai,
altivai,
incaboniscai,
inchibberare,
inchighiristai
Frasi
s'inchighiridhat chi paret unu pudhitu gherriscu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
se mettre en colère
Inglese
to get enraged
Spagnolo
enfurecerse
Italiano
infuriarsi
Tedesco
wütend werden.
inchighiristài, inchighiristàre , vrb: incixiristari,
incragaristai,
increghestare Definizione
coment'e fàere o artzare sa crogorista, arrennegare, su si crèdere meda, bogare sa conca de su sacu foedhandho cun atza
Sinonimi e contrari
achibberare,
achighiristai,
altivai,
inchibberare,
inchighiridhare
/
abbetiae,
afutare,
airai,
aorcare,
arrabbiai,
arrannegai,
collobbiare,
inchestare,
inchietae,
inchimerai,
incrabudhire,
infelai,
infuterare,
insutzuligai,
intziminire,
renignai
Frasi
at rispostu increghestèndhesi ca sos disisvios fint totu solu pro sos zòvanos ◊ mi furia incragaristada ancora de prus e ia crétiu de passai is dis prus orrorosas de sa vida
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
se fâcher à mort,
remplir d'orgueil,
lever la crête
Inglese
to fret and fume,
to make proud,
to get cocky
Spagnolo
alzar el gallo
Italiano
adirarsi forteménte,
insuperbire,
alzar la crésta
Tedesco
sich erzürnen,
stolz werden,
den Kamm schwellen lassen.
inchigiàre , vrb: inchizare Definizione
fàere o essire coment'e in cara trista, o fintzes arrennegada; nau de s'aera, annuare
Sinonimi e contrari
achizare,
acristai,
inchizire,
incilliri
2.
sas boghes de su bentu inchizant s'ària che lamentos de atitadora ◊ s'aera oe si ch'est inchizendhe
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
froncer le sourcil (s)
Inglese
to frown
Spagnolo
fruncir el ceño
Italiano
accigliarsi
Tedesco
ein finsteres Gesicht machen.
inchigída , nf: inchizida Definizione cambiada de chígia coment'e intristandhosi, arrennegandhosi Sinonimi e contrari achizada, inchérrida, inchizada, inchizidura, incilladura, incillimentu Frasi de a s'inchigida at crumpéndhiu ca su chi naiant no fut cosa de iscurtare e fut méngius de no acortzire ◊ arratza de inchigida sa chi at fatu!… Etimo srd.
inchigíu , agt Sinonimi e contrari acristadu, inchizadu, incilliu Frasi fit inchietu, inchigiu e a ogos prenos de ódiu ◊ fiat inchizida che su tempus malu Etimo srd.
inchijinàre , vrb: inchisinare,
incinisae,
incinisai,
incinixai Definizione
betare chinisu, imbrutare de chinisu; abbruxare totu, fàere a chinisu
Sinonimi e contrari
abbrugiai,
afocazare,
achighinare,
infogai
| ctr.
ischinisare
Frasi
cóntigas sunt chirchendhe a semenare lua e fogu e inchisinare onzi fera, onzi pianta, onzi pessone (G.A.Salis)◊ sunt allumendhe e inchisinendhe su logu ◊ innòi est su logu aundi arróliat e bacanat su crou e su fogu incinixat!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
réduire en cendres
Inglese
to reduce to ashes
Spagnolo
encenizar
Italiano
incenerare,
incenerire
Tedesco
mit Asche bedecken,
einäschern.