piciàciu , nm: pisciàciu, pisciatzu, pissàciu Definizione s'orina de is animales Sinonimi e contrari lúciu, piscia.
piciài , vrb: (pi-ci-a-i) pissiai
pitziai,
pitziari Definizione
prus che àteru s'efetu chi faet cosa chi punghet o chi abbruxat in sa carre; fintzes pigare cosa (esca) a buca coment'e bicandho; in cobertantza, nàrrere cosa, foedhos chi dispraxent, ofendhent
Sinonimi e contrari
pistidhire,
púnghere,
ispiciulare,
spurtiri
/
piticare
/
anniscai
/
dispiàchere
Frasi
su soli budhiu de s'istadi pítziat ◊ mi pítziat sa ferida
2.
su piscadori a lentza est abetendi chi su pisci pitzit ◊ su casu papadhu pítzia pítzia, ca no proit de su celu!
3.
is fuedhus avrincosus ferint e pítziant, ma a bortas faint prangi a chini dhus ghetat!
Etimo
ltn.
*pits
Traduzioni
Francese
brûler
Inglese
to burn,
to hurt
Spagnolo
quemar
Italiano
scottare
Tedesco
brennen.
piciànti , nm: (pi-ci-an-ti) pitzianti
pitzienti Definizione
genia de erba, de diferentes calidades ma totu prenas de puntighedhas piticas chi punghent e faent a dolidura: segundhu sa calidade dhi narant ‘fémina’ o pitziantedhu (U. pilulifera), ‘mascru’ (U. dioica)
Sinonimi e contrari
bistiori,
boltíula,
frusticaja,
granudu,
ociada,
oltija,
pistidhore,
pitigallella,
pítula,
pitziadroxu,
pitziafui,
purtzigada,
pústica
Frasi
fiat cosa de timi, capatzi de ti pungi che pitzianti mascu
Cognomi e Proverbi
smb:
Pitzianti, Pizzianti
Terminologia scientifica
rba, Urtica atrovirens, U. dioica, U. pilulifera, U. urens
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
ortie
Inglese
nettle (stinging)
Spagnolo
ortiga
Italiano
ortica
Tedesco
Brennessel.
piciàre , vrb Definizione pònnere fogu; pigare fogu, tènnere a fràmmula; nau cun avb. de nega de un'arma, negare, fartare de isparare; nau cun avb. de nega po fémina, fartare de impringiare, no impringiare Sinonimi e contrari allúere, allumae, incèndhere Frasi calicunu at piciadu fogu in su monte ◊ cun custa linna totu ifusta su fogu no píciat Etimo itl. appicciare.
piciàre 1 , vrb Definizione incrubare, piegare 2. custos suvèrgios sunt piciaos de su ventu ◊ est a ischina piciada, messandhe.
picicorródhu , nm Definizione nau de ccn. candho est béciu perrai, unu béciu meda Etimo srd.
picícu pichícu
pícicu , nm: pítzigu Definizione un'apenas, pagu pagu Sinonimi e contrari pibidedhu, piticada Frasi a tie ti cheret unu pícicu de sale in conca Etimo srd.
pícidu píchidu
picigài , vrb: apicigai*, pitzicare, pitzigai, pitzigare Definizione pònnere cosa, prus che àteru cun colla o àteru de apicigosu, a manera chi abbarret totu impare cun àtera; istare a tropu aifatu de un'àteru fintzes giaendho ifadu; arrennèscere a fàere calecuna cosa, fintzes a cuncordare un'ingannu, una trampa, una brulla, giare calecuna cosa (mala) a unu / unu pòberu picigau a terra = póveru meda; pitzigare de ogu = pònnere ogru, fèrrere a ogru (malu) Sinonimi e contrari apodhai, arbiare, atacai / acadenanciare, acadrancai, apegai, incadranancare / bicigari, fèrrere | ctr. ispitzigare Frasi custus fuedhus funt picigaus apari ◊ si si ndhe abbizat mamma, chi coltègias a mie, ti pítzigat su cane ◊ banzu ti pítzigo si no andhas a su cumandhu! ◊ in sa falada pítzigat cust'iscadriada e ch'est ruta a costa longa (A.Bocchinu)◊ càstia a innui tiras sa perda: chi mi picigas, marranu chi no t'ismermu! ◊ e ite si ti pítzigat a cara cussa nae chi ant imboladu!… 3. si achipimus bi la pitzigamus a che la fàghere oe, sa faina ◊ oje puru mi l'as pitzicada, a mi nche ghetare su late a terra! ◊ si nos addasiamus nos la pítzigat s'ora! ◊ cussu pisedhu mi at pitzigadu búglia!◊ at brincau tantas bias ma non si dh’at picigada a ndhe bodhire s'àgina 4. cuss'iscominigada at pitzigau de ogu su catzedhedhu meu!
picigajólu , agt, nm Definizione chi o chie si apicigat, istat a tropu aifatu de s'àteru; fintzes chie bendhet cosa in giru Sinonimi e contrari picigóngiu, picigosu / bendhiolu, tzafanajolu Etimo srd.
picighéri , agt, nm Definizione chi o chie atacat a brigare cun facilidade, si dha pigat meda a briga Sinonimi e contrari begosu, pretadori Frasi cussu picigheri est sempri a chini donat e a chini impromitit e no depeus aciungi linna a su fogu! (S.Loi)
picigóngiu , agt: apicigóngiu Definizione
chi apicigat, totu; nau de ccn., chi istat a tropu aifatu de s'àteru, chi si apicigat a foedhare e no dh'acabbat prus
Sinonimi e contrari
apitzigaditu,
apodhosu,
atacaditu,
impodhau,
impodhosu,
picigosu
/
apítzigu,
genosu,
ifadosu
2.
est unu picigóngiu, cussu cristianu!…
Terminologia scientifica
ntl
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
gluant,
collant,
importun
Inglese
sticky,
irritating
Spagnolo
pegajoso,
pesado,
molesto
Italiano
appiccicóso,
molèsto
Tedesco
klebrig,
aufdringlich,
lästig.
picigósu , agt: apicigosu*, pitzicosu Definizione chi si apicigat, chi tocandhodhu abbarrat atacau a manos o a sa cosa; nau de unu, chi s'istentat a tropu foedhando o istat aifatu de s'àteru chentza bisóngiu, a ifadu; pitzicosu a logos est fintzes un'erba, su pigulosu Sinonimi e contrari apitzigaditu, apodhosu, picigóngiu / apicigu, ifadosu Frasi custu pani est crú: portat sa matza picigosa 2. no fait a chistionai cun tui: ses unu picigosu!
picínna , nf: pitzinna Definizione pipia giai sèmpere pitica, ma fintzes matuchedha, fintzes manna / p. de s'óciu = pipia de s'ogru; cherrer bene chei sa p. de s'óciu = istimare meda Sinonimi e contrari pipia 1, picioca Frasi sa pitzinna daemila ca la leo deo in coa a la drommire 2. pitzinna bella si ch'est fata! 3. sas tzias l'aviant chérfiu vene chei sa pitzinna de s'óciu ma non bi aviant isciu a li dare régula peruna.
picinnàu , nm Definizione ispétzia de pannu po fàere capotos Terminologia scientifica ts.
picinnàxu , agt, nm: pitzinnàgliu,
pitzinnarju,
pitzinnarxu,
pitzinnaxu Definizione
chi o chie giaet atentzione a is pipios, càstiat is pipios; brebè chi àngiat a prima borta, fintzes su bagadiu
Sinonimi e contrari
pipiarzu
2.
su stallu serbit po lassari is picinnaxas acorradas ◊ unu de is bastantis chistiat is angionis istitaus cun pegus de pitzinnaxu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
baby-sitter
Inglese
male nanny
Spagnolo
niñero
Italiano
bambinàio
Tedesco
baby-sitter.
picinnédhu , nm: pitzinnedhu Definizione (f. –a) persona pitichedha de tempus, pipiu de pagos annos, o fintzes prus mannitu asuba de is deghe ma no ancora mannu Sinonimi e contrari pipiedhu / piciocu 2. unu grupu de picinnedhos parent chircandho de imparare a cantare a tenore, isperamus chi sicant!
picinnèsa , nf: pitzinnesa Definizione totu su tempus chi unu est minore, pitzinnu Sinonimi e contrari gioventura, picinnia | ctr. becesa Frasi issa fit sa cumpanza de sa pitzinnesa mia Etimo srd.
picinnía , nf: pitzinnia Definizione
totu su tempus chi unu est minore o pitzinnu
Sinonimi e contrari
gioventura,
picinnesa,
pipiesa
| ctr.
becesa
Frasi
in custa terra nci apu trabballau in picinnia ◊ si fit possíbbile a torrare a su tempus de picinnia!…◊ in sardu iscrio sa limba imparada dae totu sentza mastru in pitzinnia (L.Cubeddu)
Terminologia scientifica
vda
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
enfance,
adolescence
Inglese
childhood,
youth
Spagnolo
infancia,
adolescencia
Italiano
infànzia,
adolescènza
Tedesco
Kindheit,
Jugend.