arrazolàre , vrb: arregiolai,
arregiolare,
regiolare Definizione
pònnere is arregiolas, is pianellas a su pomentu (o fintzes in is muros)
Sinonimi e contrari
allosai,
apamentae,
impianellare,
pianellare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
carreler,
briqueter,
plaquer
Inglese
to pave,
to plate
Spagnolo
pavimentar,
chapar
Italiano
pavimentare
Tedesco
den Fußboden belegen,
plattieren.
arrazonàre , vrb: arrazonare Definizione
dhu narant de is cuadhos: impurdedhiri, insuai, èssere in calore
Sinonimi e contrari
arrazonire
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
échauffer
Inglese
to excite
Spagnolo
estar en celo
Italiano
incalorire (andare in amóre)
Tedesco
brünstig sein.
arrealiàre , vrb Sinonimi e contrari
airai,
arrabbiai,
arrannegai,
atediare,
inchietae,
inchimerai,
infelai,
infuterare,
insutzuligai,
renignai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
se fâcher
Inglese
to be peeved,
to become vexed
Spagnolo
picarse
Italiano
corrucciarsi,
indispettirsi
Tedesco
sich ärgern.
arreàre , vrb Definizione
abbarrare in su logu chi unu est, istare firmu; abbarrare ibertandho
Sinonimi e contrari
abarrai,
firmai,
tratèniri
/
abertai,
aisetare
| ctr.
andai
Frasi
arrea inoghe fintzas a torrare mamma tua! ◊ ello no mi arreo a intèndhere sos machines tuos! ◊ triballendhe tota die, si arreiant solu a si leare unu mossu ◊ su trenu arreiat in donzi contonera pro irbarriare s'ispesa a sos contoneris
2.
mama ti at arreatu chin su mànicu cotu ◊ Matzeu li at natu de no l'arreare antes de mesudie ◊ si nch'est andhatu chene arreare resposta
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rester
Inglese
to stay
Spagnolo
quedar
Italiano
restare
Tedesco
bleiben.
arrebbasciài, arrebbasciàre , vrb: rebbasciai Definizione
abbasciare de prétziu
Sinonimi e contrari
abbaratai,
imbaratire
| ctr.
incarie
Traduzioni
Francese
baisser
Inglese
to reduce
Spagnolo
rebajar
Italiano
ribassare
Tedesco
herabsetzen.
arrebbatàre , vrb: arrebbetare Definizione
leare sa cosa a s'àteru cun sa fortza, a poderiu e de mala manera
Sinonimi e contrari
afrapare,
arrancai,
illatzare,
iscrúfere,
isculpire,
isfrapare,
istratzare
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
arracher
Inglese
to tear (up)
Spagnolo
arrebatar
Italiano
strappare violenteménte
Tedesco
heftig reißen.
arrebbechinàre , vrb: rebbechinare* Definizione
istare a perrica, fàere s'abbetiosu, arrespòndhere po abbétia
Sinonimi e contrari
abbetiae,
reotare,
tricatare
Traduzioni
Francese
avoir une prise de bec
Inglese
to squabble
Spagnolo
altercar
Italiano
battibeccare
Tedesco
zanken.
arrebbellài, arrebbellàre , vrb: rebbellai Definizione
su si furriare contras a ccn., mescamente contras a chie cumandhat, o fintzes contras a calecuna cosa, candho no si podet o no si bolet baliare prus
Sinonimi e contrari
acromai,
acumbuai,
arrampedhai,
arrebedhai,
calchedhare,
calchidare,
callidare,
carcinai,
screnciai
Frasi
si fut arrebbellau a is autoridadis chi boliant ponni su pei in su tzugu a sa genti
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
se révolter
Inglese
to rebel
Spagnolo
rebelarse
Italiano
ribellarsi
Tedesco
sich erheben.
arrebbentàre , vrb rfl: arrebentai,
arrebentare,
rebbentai Definizione
pigare arrebbentu, carda, pelea meda, ma fintzes pigare arrennegu
Sinonimi e contrari
apedatzare,
iltasire,
stragai
/
arranegai
| ctr.
pasai
Frasi
a bortas s'ómine si arrebbentat chircandhe su chi no podet acatare
2.
candho sa mama l'at dischiu si est arrebbentada e li at fintzas chistionau male (G.F.Sedda)
Etimo
ctl., spn.
rebentar, reventar
Traduzioni
Francese
éreinter
Inglese
to fatigue
Spagnolo
reventarse
Italiano
straccare
Tedesco
ermatten.
arrebedhài , vrb: arrepedhae,
arrepedhai,
arrepedhare Definizione
fàere fortza po no si lassare dominare; fàere fortza po no pònnere mente
Sinonimi e contrari
acromai,
acumbuai,
arrampedhai,
arrebbellai*,
calchedhare,
calchidare,
callidare,
carcinai,
screnciai
Frasi
sa màchina est arrepedhada e no si resessit a la pònnere in motu
2.
chi no arrepedhas, tui no ses cuntentu! ◊ ma càstia custu impiegau arrepedhandu a su chi narat su síndhigu!
Traduzioni
Francese
offrir de la résistance
Inglese
to rebel
Spagnolo
rebelarse
Italiano
ribellare,
far resistènza
Tedesco
sich erheben,
Widerstand leisten.
arrebutzulàre , vrb Definizione
arregòllere sa cosa cun dificurtade, a pagu a pagu; rfl. fintzes errichire
Sinonimi e contrari
acabidae,
acabigiulare,
acabulare,
apunghitai,
preulire,
regutzulare*
Traduzioni
Francese
ramasser (par ci par là)
Inglese
to scrape up
Spagnolo
juntar
Italiano
raggranellare
Tedesco
zusammensparen.
arrecabài , vrb: recabai Definizione
su ndhe bogare o tènnere calecuna cosa de unu trebballu, de una faina
Sinonimi e contrari
acanciare,
balanzare,
bocare,
iscrúfere,
lobrare,
lograi,
otènnere
Etimo
ctl., spn.
recabar
Traduzioni
Francese
tirer,
toucher
Inglese
to deduce
Spagnolo
sacar
Italiano
ricavare
Tedesco
gewinnen.
arrecatài , vrb: arrecatare,
ricatai Definizione
prus che àteru, furare gente po iscabbúllere dinare a is parentes
Sinonimi e contrari
issucutare
Frasi
ant ojau una tropedha de balentes chi cheriant gheretzare a bidha pro arrecatare a mussegnore
Traduzioni
Francese
saisir,
confisquer,
séquestrer
Inglese
to seize,
to kidnap
Spagnolo
secuestrar,
raptar
Italiano
sequestrare
Tedesco
entführen.
arrecatài 1 , vrb rfl: arrechetai,
recatai Definizione
fàere su giuditziosu
Sinonimi e contrari
refrenai
Etimo
spn.
recatarse
Traduzioni
Francese
se retenir,
se moderer,
garder une prudente réserve
Inglese
to show reluctance
Spagnolo
ser juicioso
Italiano
usare ritégno
Tedesco
sich scheuen.
arrecíre , vrb: arretzie,
arretzire,
arricire,
arriciri,
arritzire,
erricire,
recire* Definizione
pigare, arregòllere una cosa o a ccn.
Sinonimi e contrari
acasagiai,
acollire,
picare
/
acetai
Frasi
ringratziare ti cheria de su regalu chi mi as ispediu e cun pragere mannu apo arretziu ◊ fizos mios, arretzide sa beneditzione mia! ◊ sa zente po arretzie sa gràtzia de su Santu depet sartiae sas pampas de su fogu
Traduzioni
Francese
recevoir
Inglese
to receive
Spagnolo
recibir
Italiano
ricévere
Tedesco
bekommen.
arreconài , vrb: arrenconai,
arrinconai Definizione
pònnere a una parte, arrimare in calecunu cugigone, istare apartaos, in aprigu; su si fàere a unu túturu
Sinonimi e contrari
achizolare,
achizonare,
acorrunconare,
acuzonare,
angronare,
arremai 1,
inchizolare,
incozolare
/
atuturighedhare
Frasi
no arrinconis s'àliga: pigandedha! ◊ cussus duus piciochedhus si sunt arrenconaus impari
2.
est arrenconau in d-unu furrungoni
3.
sa folla s'arrenconat in sa braxi fumiendi
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rencogner
Inglese
to put in a corner
Spagnolo
arrinconar
Italiano
incantucciare
Tedesco
in eine Ecke stellen.
arrecumpentzài, arrecumpentzàre , vrb: arricumpenciai,
recumpensai Definizione
giare calecuna cosa (o fintzes pagare) in càmbiu de unu bene arreciu
Sinonimi e contrari
pacare
Frasi
si promiteus de arricumpenciai s'amori ◊ "la Patria" arrecumpentzat feti a issus: is àturus dha depint serbiri debbadas! ◊ furint obbrigaos a dh'arrecumpentzare cun sa paga chi podiant
Traduzioni
Francese
récompenser
Inglese
to reward
Spagnolo
recompensar
Italiano
ricompensare
Tedesco
belohnen.
arreduíre , vrb: reduire Definizione
torrare una cosa a prus pagu de calecunu tanti, in sa mannària o in àteru
Sinonimi e contrari
abasciai,
amenguai,
arredusi,
ilminorigare,
immeltzare,
immenguare,
miminare,
minorai,
torrae
| ctr.
crèschere
Frasi
s'arreduit in nudha s'amore de largos annos
Etimo
ctl.
redu(h)ir
Traduzioni
Francese
réduire
Inglese
to reduce
Spagnolo
reducir
Italiano
ridurre
Tedesco
verkleinern.
arredutài , vrb: redutai Definizione
istare in pentzos, èssere dubbiosu
Sinonimi e contrari
dudai,
duritare
Etimo
itl.
ridottare
Traduzioni
Francese
hésiter
Inglese
to hesitate
Spagnolo
titubear
Italiano
titubare
Tedesco
zögern.
arrefortzài , vrb: refortzai Definizione
fàere o essire prus forte, giare fortilesa
Sinonimi e contrari
afoltigare,
afortiai,
afortire,
afortzare,
fortalèssiri,
infortigare
| ctr.
irdebbilitare
Etimo
ctl., spn.
reforsar
Traduzioni
Francese
renforcer
Inglese
to reinforce
Spagnolo
reforzar
Italiano
rinforzare
Tedesco
stärken.