addoliàre , vrb Definitzione
fàere a dolores
Sinònimos e contràrios
addolie,
addolimare,
addolimorjare,
addozare,
indiligae,
indolai,
indolimare,
indolimire,
indolire,
indoloriri,
mazare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
endolorir
Ingresu
to numb
Ispagnolu
adormecer,
entumecer
Italianu
indolenzire
Tedescu
schmerzen.
addolíe , vrb: addolire,
addoliri Definitzione
fàere a dolores; giare o pigare dispraxeres
Sinònimos e contràrios
addoliare,
addolimare,
addolimorjare,
addozare,
indolai,
indolimare,
indolimire,
indolire,
indoloriri
/
dispiàchere
Frases
si t'est addoliu su bratzu deretu, sa manu manca no tenit virtudi!
2.
sas malas fainas suas ti parent mossos de musca cadhina e no as allegas pro ti ndhe addolire? ◊ isse de su male de su mundhu si ndhe addolit meda (M.Columbu)
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
endolorir
Ingresu
to numb
Ispagnolu
adormecer,
afligir
Italianu
indolenzire
Tedescu
schmerzen.
addolimàre , vrb Definitzione
fàere a dolores, a dólimas; dispràxere meda
Sinònimos e contràrios
addoliare,
addolie,
addolimorjare,
addozare,
indolai,
indolimire,
indolire,
indoloriri
/
afligire,
dispiàchere
Frases
sa betzesa ti at totu addolimadu
2.
ti podet afligire unu dolore pulpa, nérviu e ossu, ma ti addólimat s'amore conca e coro, ànima e dossu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
endolorir
Ingresu
to numb
Ispagnolu
adormecer
Italianu
indolenzire
Tedescu
weh tun,
betrüben.
addolorài , vrb: addolorare,
addulorare Definitzione
giare o àere dispraxere mannu
Sinònimos e contràrios
afligire,
scorai
Frases
ti addoloras po totu su chi at sunfriu fillu tú
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
peiner,
affliger
Ingresu
to grieve
Ispagnolu
afligir
Italianu
addolorare
Tedescu
Leid tun.
addongàre , vrb Definitzione
tènnere ódiu, malatratare is àteros
Sinònimos e contràrios
acacigai,
acarcangiai,
apatigai,
batacollare,
malatratai
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
oppresser
Ingresu
to oppress
Ispagnolu
oprimir
Italianu
opprìmere
Tedescu
erdrücken.
addonnàre , vrb Definitzione
fàere a unu, o una cosa, de si ndhe pòdere serbire, fàere cambiare su cumportamentu a manera chi pòngiat mente, chi si lessat pigare comente bolet s'àteru
Sinònimos e contràrios
ammarchidare,
ammasedae,
ammodhiae,
domai
Frases
si ti giompo già ti fato addonnare!…◊ già mi est costadu a l'addonnare, cussu cristianu!…
2.
custa bértula est tètera ca est noa: su tempus sempremmai l'at a addonnare!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
apprivoiser,
domestiquer
Ingresu
to domesticate,
to soften
Ispagnolu
domesticar,
ablandar
Italianu
addomesticare,
ammorbidire
Tedescu
zähmen,
mildern.
addopàre , vrb: atopai,
atopare,
atopari,
atopiare,
topare Definitzione
fàere atopas, atopos, atóbiu, bènnere apare de gente, animales o cosas chi andhant s'unu abbia a s'àteru, bènnere a si agatare in su matessi logu
Sinònimos e contràrios
abbogiare,
adobiai,
assortí,
azobiare,
coviare,
intopai,
obiai
Frases
commo mi atopat e no mi favedhat ◊ su pensamentu curret a sa gianna pro atopare sa persone cara ◊ atòpali a caminu ca no ischit su logu! ◊ mi est atopadu Antoni Cubeddu ◊ no aiat mai atopiadu cristianu che custu ◊ totu sa fegliutina de Istelai aiat atopatu a su ponte ◊ a s'atopu dèu no atopu!
Tradutziones
Frantzesu
rencontrer
Ingresu
to encounter
Ispagnolu
encontrar,
topar
Italianu
incontrare
Tedescu
treffen.
addopiàe, addopiài, addopiàre , vrb Definitzione
pònnere, essire o fàere a dópiu, a duos tantos, pinnigare una cosa a dópiu, a duos pígios; sonare is campanas (prus che àteru po gente morta) faendho, dónnia borta, duos tocos diferentes
Sinònimos e contràrios
arraddopiai
/
arrempicai
| ctr.
sdopiai
Frases
su tantu de sos abbonaos a su telèfono est addopiau
2.
cussa tiaza cheret addopiada ca no bi cabet in su calàssiu
3.
intendho addopiendhe sas campanas ◊ sa tzonca est intzunchiendi notesta, trista che campana addopiendi
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
doubler
Ingresu
to double
Ispagnolu
doblar
Italianu
raddoppiare
Tedescu
verdoppeln.
addorài, addoràre , vrb: adorai,
adorare Definitzione
pregare, fàere funtziones e atziones de alabàntzia a Deus, fàere contu de Isse coment'e Bene e Podere soberanu; ammiru mannu po ccn. o calecuna cosa chi s'istimat forte, tentu/a in contu mannu; rfl. imbenugare, pònnere imbenugau / adoràresi su letu = abarrai crocaus in letu sentza de abbisóngiu
Sinònimos e contràrios
Frases
a mama deo rispeto e adoro chei su Sacramentu intrendhe a Missa (Nínniri)
2.
vida, che mama t'istimo e ti addoro ca sa piae in s'ànima mi cujas (P.Secchi)◊ pro bider sa chi addoro solamente dia totu su mundhu atraessare ◊ ite ndhe as de ischire sa chi addoro? (P.Mossa)
3.
si ponet ananti de s'artare, si addorat e pedit pedronu ◊ is féminas unu tempus dhas agataias addoradas in su frigadórgiu, in frúmene ◊ in crésia si addorat a pregare ◊ faci a Cristus mi adoru ◊ in iscola poniant punitziones coment'e abbarrare totu su mengianu addoraos a benugos nuos in terra
Tradutziones
Frantzesu
vénérer
Ingresu
to venerate
Ispagnolu
venerar,
adorar
Italianu
venerare
Tedescu
verehren.
addordigàre , vrb: addortigare,
atorticare,
atortigare Definitzione
bínchere sa fortza de ccn. cosa atrotigandhodha, incrubandho o acostindho apare is duos càbudos; imbodhigare cosa a tantas bortas; nau in cobertantza, ammasedare a unu, aderetzare in su cumportamentu, giare curretzione / a. sa bica = abbrandhare s'atrivimentu, sa barrosia de ccn.
Sinònimos e contràrios
atortiae,
atrotixai,
indortigare
/
trogai
/
annestrare
2.
cussu est malu chei su pudidinosu, ma si benit in petus de su tiu za lu addórdigat bene!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
tortiller,
corriger
Ingresu
to twist,
to correct
Ispagnolu
torcer,
corregir,
reprender
Italianu
attortigliare,
corrèggere il comportaménto
Tedescu
verbiegen,
zurechtbiegen.
addormicàre , vrb: addrommigare,
addrommijare Definitzione
coment’e dormire, nau pruschetotu de un’arremu chi, po comente fut postu, passàt male su sàmbene e si est coment’e cancarau; nau de erbas, igragalare, su si calare po mancamentu o farta de abba
Sinònimos e contràrios
abborticare,
ammotroxinai,
iformicare,
immortigare,
indormicare,
ingortigai
/
acalabiare,
acalamai,
allacanae,
allartzanai,
allizare,
ammustiai,
apabassai,
carigai,
pansiri,
sicai
Frases
si mi est addrommigadu su bratzu comente che lu zughia suta, corcadu
2.
sa patata comente imbetzat si addrómmigat e si tudhit ◊ cheret abbadu s'ortu ca cun su sole forte si addrómmigat sa cosa
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
engourdir
Ingresu
to make torpid
Ispagnolu
entumecer
Italianu
intorpidire
Tedescu
gefühllos werden.
addorogiàre , vrb: addorojare,
atorojare Definitzione
prànghere a tzérrios, a toroju
Sinònimos e contràrios
abboghinare,
cerriai,
orulare
Frases
gai comente atitanne pranghes a sucutu, sa boghe tua diat àere sa fortza de addorojare su teu de sa malesaura
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
sangloter
Ingresu
to cry
Ispagnolu
llorar a gritos
Italianu
piàngere a urla
Tedescu
klagen.
addossài, addossàre , vrb Definitzione
coment'e pònnere una cosa in dossu, in pitzu, nau in su sensu de si pigare o giare su càrrigu o responsabbilidade de unu dannu, de una dificurtade, de un’impreu mannu, grae
Sinònimos e contràrios
acollae,
carriai
Frases
si at addossadu sa morte de unu ◊ su dannu si l'at addossadu isse ◊ Gesugristu si at addossau totus is malis de sa naturalesa umana
2.
si l'at addossada isse cussa rughe ◊ no cumprendhet sa netzessidade de si addossare sos pesos de sa vida ◊ cussas ispesas nos las podimus addossare nois, ca issos no ndhe podent
3.
àcua santa benedita in su fronti portu iscrita, in su petus addossada
Tradutziones
Frantzesu
adosser
Ingresu
to lay on
Ispagnolu
adosar
Italianu
addossare
Tedescu
aufbürden.
addotorài, addotoràre , vrb Definitzione
giare o pigare sa làurea, fàere a dutore, laureau; nau a disprétziu de unu, giare a bíere chi ischit totu issu, su si crèdere ischípiu meda
Tradutziones
Frantzesu
décerner un diplôme,
obtenir son diplôme,
faire le pédant
Ingresu
to graduate,
to air one’knowledge
Ispagnolu
licenciarse,
titularse,
maestrear,
presumir de docto
Italianu
addottorarsi,
fare il saccènte
Tedescu
doktorieren,
den Besserwisser spielen.
addozàre , vrb Definitzione
fàere a dolore, nau siat de sa carena e siat de s'ànimu
Sinònimos e contràrios
addoliare,
addolie,
addolimare,
addolimorjare,
indolai,
indolimare,
indolimire,
indolire,
indoloriri
2.
chene respiru, a malaggana tiro sa carena addozada
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
peiner,
affliger
Ingresu
to grieve
Ispagnolu
afligir
Italianu
addolorare
Tedescu
schmerzen,
betrüben.
addrollàre , vrb Definitzione
fàere o essire drodhe
Sinònimos e contràrios
addrollire,
ammannunnare,
sciolloriai
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
abêtir
Ingresu
to confuse
Ispagnolu
aturdir
Italianu
rimbecillire
Tedescu
verdummen.
addromitiolàre , vrb Definitzione
giare s'addromitiolu, fàere dormire, batire su sonnu cun meighina
Sinònimos e contràrios
addrommentare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
narcotiser
Ingresu
to narcotize
Ispagnolu
narcotizar
Italianu
narcotizzare
Tedescu
betäuben.
addrommentàre , vrb: addrummentare Definitzione
coment'e fàere dormire, ma a meighina, cun s'addrommitiolu
Sinònimos e contràrios
addromitiolare
Frases
male chi l'addrummentet: bi l'apo dadu topu e mi ndhe l'at torradu topu e mesu!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
narcotiser
Ingresu
to narcotize
Ispagnolu
narcotizar
Italianu
narcotizzare
Tedescu
betäuben.
addruchíre , vrb: addulchire,
addultzire Definitzione
allebiare una pena, su sunfrimentu
Sinònimos e contràrios
addulcare,
immelai,
indrucai,
indurchire,
melai
Frases
addruchi dogni pena e dogni male! ◊ sa música de s'abe pibiosa, de su lentore sa làgrima giara mi addulchint su dolu e dogni cosa (Dettori)◊ addulchire ti podes sos lutos cun su lugore de sa cuscéscia neta
Tradutziones
Frantzesu
radourcir
Ingresu
to sweeten
Ispagnolu
suavizar,
aliviar
Italianu
raddolcire
Tedescu
versüßen.
addugonàre , vrb Definitzione
fàere su dugone
Sinònimos e contràrios
cumandai,
ghiai
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
être à la tête,
mener,
guider
Ingresu
to lead
Ispagnolu
capitanear,
ponerse a la cabeza
Italianu
capeggiare
Tedescu
anführen.