cadragólu , nm Definizione camminedhu a egaseogas, a caragolu.
cadragúla , nf: cardagula,
catragula Definizione
tira de cosa (pedhe, àteru) chi si ponet a s'arcu de sa sedha cun d-una genia de lobu chi s'intrat asuta de sa coa de s'animale; in costúmenes de ómine, is bragas; unu chi perdet sa passiéntzia po dónnia cositedha
Sinonimi e contrari
ambraga,
arratranca,
latranga
/
cdh. catracula
/
bracas
/
latranghigultzu
2.
mastru sentza misura, mastru de cadragula!
Traduzioni
Francese
culeron
Inglese
crupper
Spagnolo
baticola
Italiano
posolino,
sottocóda
Tedesco
Schwanzgurt.
cadrallína , nf, nm: cadrelina,
cadrullina,
caldeglina,
cardalina,
cardedhina,
cardeglina,
cardeglinu,
cardelina,
cardellina,
cardiglina,
cardulina Definizione
genia de pigionedhu chi portat sa conca orrúbia, su tzugu niedhu píghidu in su gatzile e biancu in su gúturu, is pinnias in pitzu in colore de tanadu e biancas asuta cun sisias biancas e niedhas
Sinonimi e contrari
cardanera,
cardelita,
carzolina,
gallardina,
gardèglia,
passarilinu,
tzingrulina
/
cdh. caldadhina
Frasi
fintzas sa cardeglina addaghi no ti aciaras tue píulat delusa ◊ gei seis cadrallinas bellas!
Terminologia scientifica
pzn, carduelis carduelis tschusii
Etimo
spn.
cardalina
Traduzioni
Francese
chardonneret
Inglese
goldfinch
Spagnolo
colorín,
pintacilgo
Italiano
cardellino
Tedesco
Stieglitz.
cadraminciàre , vrb Definizione
andhare brinchidandho, nau de is cuadhos, o de unu chi est alligru
Sinonimi e contrari
brinchillai,
brinchitare,
cadrabudhai,
cradamissare,
ischeltiare,
subesciare
Frasi
parent in silvas líbberas crabolas cadramincendhe coment'e pudhedras (B.Fiori)
Traduzioni
Francese
sautiller
Inglese
to skip
Spagnolo
brincar
Italiano
saltellare
Tedesco
hüpfen.
cadramínciu, cadramínzu , nm Sinonimi e contrari
brinchitu,
brincu,
iscradédhiu,
issédhidu
Frasi
sos masones sunt currindhe a cadramíncios che muscados
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
saut,
bond
Inglese
jump
Spagnolo
salto
Italiano
salto,
balzo
Tedesco
Sprung.
cadramíssa , nf, nm: cardamissu, catramissu Definizione genia de móvia a cropu, a brínchidu; fintzes crache Sinonimi e contrari brischílliu, cadramissada, impinnada / calche, càlchida, cumerada Frasi che un'arioplanu, leat su bolu pro che imbàtere a s'altària giusta a tales chi potat bolare chene cadramissa peruna (P.Pillonca)◊ unu pudhedru mesu areste no ponet mente a su cadheri e si podet pesare a cadramissas ◊ candho ingrassas una calarina già si pesat totora a cadramissas! (Tucone) 2. sos tzocos chi s'intenniant fint sos cratamissos de sos cadhos ferratos in s'impretatu Etimo srd.
cadramissàda , nf: catramissata Definizione su cadramissare; genia de cumburada chi s'animale faet inartandho ambos impare is peis de asegus, o fintzes de ananti Sinonimi e contrari brischílliu, impinnada / cumerada / brincu Frasi a s'amoratu l'arreaiat chin su coro a catramissatas chei cussu de su lèpore irfusatu dae sos canes Etimo srd.
cadramissàre , vrb: cradamissare,
cratamissare Definizione
nau de un'animale (su cuadhu), pesare istrantàgiu in is peis de asegus, inartandho is de ananti; andhare a brínchidos
Sinonimi e contrari
impinnai
/
cadrabudhai,
cadraminciare
Frasi
cadramissat fatendhe in terra tres palmos de intacu
Traduzioni
Francese
se cabrer
Inglese
to rear (up)
Spagnolo
encabritarse,
empinarse
Italiano
impennarsi (del cavallo)
Tedesco
sich bäumen.
cadramissósu , agt Definizione chi faet cadramissas, chi cadredhat, nau de animale ma fintzes de gente Sinonimi e contrari cadredhosu.
cadrampoài cadrabudhài
cadrampòne , nm: cardampone,
cardamponi Definizione
su cambúciu de un'animale e genia de nérbiu grussu chi portat / cardampone béciu = béciu perrai, béciu cadrudhu
Sinonimi e contrari
nébriu
2.
su feudatàriu fiat unu cardampone béciu ma ancora biatzu e corriatzu ◊ babbu tuu ti at lassau una periga de cadramponis de terras mabas!
Terminologia scientifica
crn
Traduzioni
Francese
tendon
Inglese
tendon
Spagnolo
tendón
Italiano
tèndine
Tedesco
Sehne.
cadràmpula , nf Sinonimi e contrari cadalava, cadàtola, castiaia, cixiredhu, colustídhiu, istrainabias Terminologia scientifica rba Etimo ltn. calcatrippa.
cadràmula , nf Definizione su frore de su crecu, de s'ogiastu Sinonimi e contrari càmula pannuga, ràmula.
cadranài , vrb Definizione gherrare tra canes e gatos.
cadranànca, cadrànca cadànca
cadranchèdha , nf Definizione is tzeurras chi is sèmenes (es. su trigu) sighint a bogare comente creschent Frasi apustis de sa madri, s'erba fait is cadranchedhas chi crescendi essint pillonatzus Terminologia scientifica rbr.
cadranchíle, cadrancíbi cadracíli
cadranèlla , nf: canadèglia,
canadella,
canadilla,
canarèglia,
caranèglia,
granadella Definizione
ampudhita chi serbit a pònnere su binu o s'abba de sa Missa
Sinonimi e contrari
ampudhita
Frasi
custas ampudhitas stau ca funt is cadranellas po fai sa missa! ◊ su predi isballiàt is canadellas pentzendu a calincun'àtara cosa ◊ óstia e càlixi santu e caranèglia de òru…
Terminologia scientifica
stz, prdc
Etimo
ctl.
canadellas
Traduzioni
Francese
burette
Inglese
ampulla
Spagnolo
ampolla
Italiano
ampollina
Tedesco
Fläschchen.
cadràngia , nf, nm: cadràngiu,
cadranza,
cardagnu,
cardàngia,
cardàngiu,
catranza Definizione
brutore a meda, de tempus meda, in sa carena
Sinonimi e contrari
brutore,
cadhossímini,
caldíngiu,
muga,
sudre,
tartadhu
Frasi
fiat mortu, istendiau e fridu, prenu de friaduras e cardàngius ◊ cadebai, seu totu cadràngiu: gei nci fatzu una bella figura!…
Traduzioni
Francese
ordure
Inglese
dirt
Spagnolo
suciedad
Italiano
lordura,
sudiciume
Tedesco
Schmutz.
cadrangiósu , agt: cardagnosu,
cardangiosu Definizione
chi portat cardíngiu, cadranza, muga, brutesa
Sinonimi e contrari
brudhuinu,
butzinosu,
cacantzinu,
cadhàniu,
cadhóciu,
catragnadu,
grotzarju,
lorinosu,
massautu,
mugosu,
sodrigosu,
tetulàciu
| ctr.
límpiu,
netu
Frasi
cadrangiosu trebutzeri, presumiu, bantaxeri, bellu acabbu iat a fai cussa fémina cun issu!…
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
malpropre
Inglese
filthy person
Spagnolo
sucio,
mugriento
Italiano
sudicióne
Tedesco
schmutzig.