tragadíta tracatíta
tragadítzu , agt Definizione chi faet a dhu pigare a tragu, aifatu (es. is vallígias de como).
tragadòlza , nf: tragadorza,
tragadroxa,
tragadroxu Definizione
crispione, nae manna e arrasposa prus che àteru de ogiastu de passare in sa terra arada po carragiare su sèmene, o fintzes po ingòllere cosa, càrrigu a tragu (e fintzes fata de ferru grussu); pedra manna longa chi si tragat in s'argiola po pistare su laore treulandho
Sinonimi e contrari
tragu 1,
traxu
2.
su sede in s'arzola faet mullones mannos e sas tragadorzas in comintzu tródhulant che code in oru de mare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
traîneau
Inglese
sledge
Spagnolo
narria,
rastra
Italiano
tréggia
Tedesco
Schlitten.
tragadòre, tragadòri , agt, nm: tragaroi Definizione
chi o chie tragat, serbit a tragare, a portare a tragu / nastru tragadori = genia de fasca larga, forte, móvia a motore, po carrare cosa, carrigare
Sinonimi e contrari
tranguadori,
trazadore
Frasi
in sa navi ant postu su nastru tragadori po nci artziai is balígias ◊ s'undha tragadora cheret timida
Cognomi e Proverbi
prb:
arriu mudu, tragadori
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
transporteur
Inglese
dragger,
carrier
Spagnolo
que arrastra
Italiano
trascinatóre,
trasportatóre
Tedesco
Schlepper,
Transporteur.
tragadòrza, tragadròxa, tragadróxu tragadòlza
tragadúra , nf Definizione su tragare, tragai 1 Sinonimi e contrari trazadura, trazamentu, trisinadura Etimo srd.
tragagiài, tragagiàre , vrb: tragagliai,
tragallai,
traghillai Definizione
nàrrere calliones, cosas chi no funt, bogare fogu a un'àteru, nàrrere male de ccn.; fintzes pigare coment'e a tragu, betare a fuliadura
Sinonimi e contrari
afusare,
arrallai,
fusigare,
mulmutare
/
allimbare,
foghigiai,
imposturai,
innorare,
irfamiare
/
tragai
Frasi
po dónnia mancantziedha de is àterus luegus seus prontus a dhus tragallai ◊ chini tragallat is àturus no ballit nudha in su trabballu! ◊ totus narant e tragallant de s'unu e de s'àteru! ◊ no ti ant a pintai che fémina de contu, ca totu sa bidha ti at a tragagiai ◊ cantas male tragagianno e ofennenno! ◊ gei ti curret in gana tragagianno a dognunu!
2.
sa barchixedha, tragallada de sa frusa de is undhas, immoi s'ispariat, immoi ndi torràt a apillai ◊ s'istrasura iat traghillau sa navi: fut impossíbbili arresisti a sa frusa de su bentu
Etimo
ctl.
atracallar
Traduzioni
Francese
dénigrer,
calomnier,
médire
Inglese
to defame
Spagnolo
denigrar,
desacreditar
Italiano
denigrare,
calunniare,
diffamare,
malignare
Tedesco
verleumden,
klatschen.
tragàgiu , nm: tragàgliu,
tragallu Definizione
bodheta, crítiga, cosa chi si narat a s'afaiu a innóriu de un'àteru
Sinonimi e contrari
aferritadura,
allimbamentu,
sfamamentu
Frasi
si nosu s'istorraus, in bidha nascit tragallu ◊ cussas boxis contras de tui est tragallu de cussa fraitza! ◊ dèu no mi prengu de tragallus: dhus lassu nai! ◊ no t'intristis po is tragallus de sa genti! ◊ e ita mi nd'importat de is tragàgius de sa genti?! ◊ donniunu faiat is tragàgios: si fut bellu o malu, meda o pagu ◊ po no dha portai in buca de tragallu, a monti no andàt mai sola
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
dénigrement,
médisance
Inglese
denigration
Spagnolo
maledicencia
Italiano
denigrazióne,
maldicènza
Tedesco
Verleumdung.
tragagliài tragagiài
tragàgliu tragàgiu
tragagòrgios , nm Sinonimi e contrari régula 1, réula, traigógiu Frasi su tragagòrgios est un'ispíritu chi essit a denote trisinandho una pedhe de animale Etimo srd.
tragài , vrb: tragare Definizione
pigare a tragu, a tira / fai su traga traga (giogu) = andhare illascinadho cicios
Sinonimi e contrari
batire,
carrare,
tranguai,
trazare,
trogonai
Modi di dire
csn:
tragare a crastu, a pedra = iscúdere a crastu; tragare fogu = tzacare, pònnere o apuntai fogu; tragai is cambas caminendi = caminare a pelea
Frasi
sa note che tragat su die ◊ no ti fatzas tragai: movidí! ◊ is carrus tragànt linnàmini e craboni de carriai in su trenu ◊ mi lassamu tragai de sa curiosidadi ◊ is piciocas iant tragau giarra a cofas ◊ su tiau nci dh'at tragau a s'inferru ◊ chi dhoi andat su babbu ndi dha tragat peri a tira! ◊ cudhos iscrapones fuint diasi mannos chi no dhos podiat tragare ◊ su binzarzu dh'ant presu cun sagones e tragau a bidha tira tira ◊ si ch'est andhau de domo tragandhosi unu matzucu a ifatu
Etimo
ltn.
*trahicare
Traduzioni
Francese
tirer,
traîner
Inglese
to pull,
to tow,
to drag
Spagnolo
arrastrar
Italiano
tirare,
trainare,
trascinare
Tedesco
ziehen,
schleppen.
tragài 1 , vrb: tragare 1 Definizione
betare a corpus, ingurtire cosa de papare o de bufare; giare dispraxere, tragos, fàere pigare tzacu meda
Sinonimi e contrari
ingollire 1,
ingúllere,
ingurti,
tragutzare
Frasi
est traghendi píndulas isceti ◊ su binu si che l'at tragadu totu isse ◊ est traghèndheche a suspiros su recatu ◊ no si agatat in logu, che candho si che l'apat tragadu su terrinu ◊ est unu sónniu chi su putu de sas illusiones che cheret tragare (L.Brozzu)◊ sa meighina teniat sabore malu e no resessiat a che la tragare ◊ pato e trago fele
2.
e proite mi bochis e mi tragas?
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
avaler
Inglese
to bolt
Spagnolo
tragar
Italiano
trangugiare,
ingerire
Tedesco
verschlucken.
tragalladòri , nm, agt Sinonimi e contrari bodheteri, tragalleri Frasi tragalladora, isciat totu is pidus de bidha!◊ Cicitu dhis at postu cantzoni a is tragalladoris.
tragallài tragagiài
tragalléri , agt, nm: trogoleri Definizione
chi o chie acostumat a nàrrere male de s'àteru, naendho cosas chi no funt, bogandhodhi fogu
Sinonimi e contrari
afusadore,
afuseri,
bestivocos,
fogoronarzu,
limbimalu,
mintapare,
missimpari
Frasi
fiat felosa e tragallera sèmpiri ponendi impari sa genti e treulendi is bixinaus!
Terminologia scientifica
ntl
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
dénigreur,
calomniateur
Inglese
defamatory,
defamer
Spagnolo
calumniador
Italiano
denigratóre,
calunniatóre
Tedesco
Verleumder.
tragallósu , agt Definizione
chi tragallat, chi innóriat, ponet male de s'àteru
Sinonimi e contrari
tragalleri
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
dénigrant
Inglese
slanderous
Spagnolo
denigrante
Italiano
denigratòrio
Tedesco
verleumderisch.
tragàllu tragàgiu