Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

aferritadòri , agt, nm Definitzione in cobertantza, chi o chie ponet male de s'àteru Sinònimos e contràrios fogaditzu, limbimalu, sfamadori Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu détracteur Ingresu detractor Ispagnolu difamador Italianu detrattóre Tedescu Verleumder.

aferritadúra , nf Definitzione est sa marcadura de su bestiàmene fata a ferru abbrigau; su segare cosa a ferros e, in cobertantza, su nàrrere male de s'àteru Sinònimos e contràrios malcadura / aferritamentu, allimbamentu, tragàgiu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu action de marquer, médisance Ingresu branding, slander Ispagnolu marca, herrado Italianu marchiatura, maldicènza Tedescu Kennzeichnung, übles Gerede.

aferritài , vrb Definitzione segare orrobba o paperi a ferros; in cobertantza, nàrrere male de s'àteru Sinònimos e contràrios afolfigare, aforticare 1, slinguai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu coupailler, médire Ingresu to cut into small pieces, to speak badly Ispagnolu tijeretear, cortar, hablar mal, criticar Italianu sforbiciare, tagliuzzare, sparlare Tedescu zerschneiden, schlecht reden.

aferritàre , vrb Definitzione fàere su marcu a ferru abbrigau a su bestiàmene maduru Sinònimos e contràrios marcare Frases in sos beranos pigaiant a montes pro aferritare su bestiàmine Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu marquer le bétail au fer rouge Ingresu to brand Ispagnolu marcar, herrar Italianu marchiare Tedescu kennzeichnen.

afertàtu , agt Sinònimos e contràrios addolimadu Frases ant colatu sa note lodhuranne che afertatos in su letu chene pasu (M.Dui).

afertórgiu , agt Definitzione aproviau, chi no est de su logu ma bénniu de fora (dhu narant de animale e de gente puru) Sinònimos e contràrios acudiditzu, aferiditu Ètimu srd.

afértu , pps, agt Definitzione de afèrrere Sinònimos e contràrios assupridu / aproviau, istranzu 2. nachi andhaia a su cúmbidu de s'amigu: coghi fit totu zente aferta e l'apo bogadu de cabu (G.Ruju).

aferulàda , nf Definitzione atoscamentu a feurra Sinònimos e contràrios afeurramentu Terminologia iscientìfica mld Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu intoxication Ingresu poisining Ispagnolu intoxicación de cañaheja Italianu intossicazióne Tedescu Vergiftung.

aferulàre , vrb Definitzione atoscare a feurra Sinònimos e contràrios afeurrai Frases sas berveches li sone mortas aferulaas Ètimu srd.

aferulàu , pps, agt Definitzione de aferulare; chi dhi at fatu male sa feurra, nau de bestiàmene.

afesiméntu , nm Definitzione nau de sa carena, su andhare de male in peus de fortzas, de prupas, su pèrdere is fortzas po su pagu nutrimentu o fintzes po maladia, su no bàlere prus de conca Sinònimos e contràrios cadicore, esaurimentu Frases li benzeit un'afesimentu nelvosu chi li dureit paritzos meses ◊ de su dispraxere, a sa giovonedha dh'iat pigau un'afesimentu malu Terminologia iscientìfica mld Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu épuisement, dépression (méd) Ingresu exaustion Ispagnolu agotamiento Italianu deperiménto, esauriménto Tedescu Verfall, Erschöpfung.

afésiri , vrb Definitzione essire afésiu, esauriu Sinònimos e contràrios illangiare, irromasire, scalaxiri Ètimu srd.

afésiu , agt Definitzione chi istat male de prupas, làngiu, indebbilitau Sinònimos e contràrios cagancinu, ceghixedhu, immarriu, lepuciu, mabagrabiu, marriu, scalarxiu, scariatzu, surgiu 1 Tradutziones Frantzesu maigre Ingresu lean Ispagnolu agotado Italianu sparuto, deperito Tedescu schmächtig, heruntergekommen.

afessionàre , vrb: afetzionai, afetzionare Definitzione pònnere amore a s'àteru, a calecuna cosa Sinònimos e contràrios amorare, apegai Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu s'affectionner Ingresu to become fond of Ispagnolu encariñarse, apegarse Italianu affezionarsi Tedescu Zuneigung fassen.

afestài , vrb: afestare, feltare Definitzione fàere festa, is festas, fàere a festa / afestai unu santu = fàghere festa a unu santu Sinònimos e contràrios abbagadiare Frases sos ànghelos l'afestant a fiotos ◊ no mi as mai dadu unu crabitu pro afestare cun sos cumpanzos mios! ◊ ocannu si est afestau sant'Efis cun grandu iscioru de genti ◊ candu ses in giardinu ti afestat dogna frori! 2. est prexara sa pipia, est afestendi a totus! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fêter Ingresu to celebrate Ispagnolu festejar, celebrar Italianu festeggiare, celebrare Tedescu feiern.

afestaméntu , nm Definitzione su fàere festa, fàere calecuna funtzione fintzas po arregodare fatos de importu Tradutziones Frantzesu célébration Ingresu celebration Ispagnolu celebración Italianu celebrazióne Tedescu Feier

afestàre afestài

aféstu , nm Definitzione su fàere festa, su istare o èssere in festa Frases binchidore de una gherra manna, cumandheit afestos mannos (G.Addis) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu célébration Ingresu celebration Ispagnolu celebración, festejo Italianu festeggiaménto Tedescu Feiern.

afetànte, afetànti afatànti

afetiàda , nf Definitzione singiale de istima, de afetu, cumportamentu chi faet a bíere istima po ccn. Frases frade meu mi leeit a cadhitu in palas e mi piagheit cussa afetiada (P.Fogarizzu) Ètimu srd.