A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

chinchiriàu , agt Sinònimos e contràrios afutadu, arrennegadu, arteriadu, inchietu | ctr. contentu, pregiosu Ètimu srd.

chinciàles chentàles

chínciu , nm: chintu, chintzu, chitu, chitzu, cinsu Definitzione su tretu de sa carena de su cristianu in mesania, totu a inghíriu e unu pagu prus fine / gherrare a chintzu, leare, aferrare a chitu partidu = cun sos bratzos betados a inghíriu de su chitu de s'àteru, zogare a istrampadas Sinònimos e contràrios chintzale, cintroxu, sintzu / tzinta Frases su chitzu sou no est prus sútile ◊ bi fit su fàmine a chintu ◊ sunt zocandhe un'istrumpa a chitu partidu ◊ de chintzu est bèni fata, cussa picioca ◊ cussa picioca giughet su chintu che anedhu ◊ aciuvau in s'àcua fintzas a chintzu, coberat músculus cun is peis Terminologia iscientìfica crn Ètimu ltn. cinctus Tradutziones Frantzesu taille Ingresu waist Ispagnolu cintura Italianu vita (parte del còrpo) Tedescu Taille.

chincòi , prn Definitzione chie (si) siat, css. persona, calecunu Sinònimos e contràrios chiesisiat, chinecoe / cabancunu Frases depeus narri a chincoi cali est sa proposta nosta ◊ faci a mesudí est andau chincoi a domu: ma chini?

chindeghinò candeghinò

chindhalàre , vrb: chindhulare, chinnulare, ghindhulare Definitzione pònnere sa madassa in s'ixorbedrama, mescamente girare o fàere girare che un'ixorbedrama (chíndhalu); pigare un'àtera filada, cambiare camminu / chindhulare sos ojos, sa fàcia, su fusu, s'ispidu Sinònimos e contràrios bortare, chindhare, furriai, girai Frases deo tempus perdendhe che fémina chindhalendhe un'atzola trobojada (Limbudu) 2. fadhint caminu e in giambu de chindhulare a manca truvant deretos Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tourner Ingresu to turn Ispagnolu girar Italianu girare Tedescu drehen.

chíndhalu , nm: chíndhulu, chínnalu, ghíndhalu Definitzione sciortori, genia de aparíciu chi girat e ue s'intrat sa madassa po dha fàere a lómboru Sinònimos e contràrios acrolaju, bíndhalu, dríngalu, isciollidrama, sorbidorzu, tocubaju, trobedrama, tzíngalu Frases cun chíndhalu, cannujas e pubadas de lana o linu, sedas e cotones, fusos, músculas tundhas, chirriones falant filados… Terminologia iscientìfica ans Ètimu itl. guindolo Tradutziones Frantzesu dévidoir Ingresu wool winder Ispagnolu devanadera Italianu arcolàio Tedescu Garnwinde.

chindhàre , vrb: ghindhare Definitzione rfl. furriare, mòvere po abbaidare o coment'e abbaidandho a un'àtera bandha Sinònimos e contràrios bortare, chindhalare, furriai, girai 2. su narrer chi m'istrues su castedhu… podet puru chindhare su chervedhu solu su lu mirare dae lontanu! (Cugurra) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tourner Ingresu to turn (over) Ispagnolu volver la vista Italianu vòlgere Tedescu wenden.

chindhulàre chindhalàre

chíndhulu chíndhalu

chindichinò, chindighinò candeghinò

chíndige bíndhichi

chíne , prn: chini, cine, cini Definitzione prn. interrogativu; candho no est interrogativu diretu tenet dópiu valore (= cudhu/cudha chi) e podet pigare sa prep. a fintzes candho inditat s'atore de su predicau (in calecunu logu narant in chi: in chi portat sa turra issit ita dhui at in sa pinzada); tenet fintzes su valore de chiesisiat, donniunu, totus cudhus chi Sinònimos e contràrios chie Frases chini iscít chi dèu puru una dí no ap'andai a sa festa chi mi ant impromitu?! (B.Lobina)◊ e chini est chi nat chi no? ◊ chini dh'at fata oi sa cena? ◊ chine méngius de tzia po is cossígios bonos? (I.Patta)◊ cine ti dh'at fatu custu cugudhu orrúbiu?◊ a intrare cin'est! 2. po cine dh'apubat, dhu est un'arede de panas e doennas ◊ ci fuedhas sa limba cumuna su pópulu cumprendit su ci naus e connoscit luegu e cini seus! ◊ chini isperdit su suu trabballat s’allenu ◊ gei dh'as assimbillau a chini, tui puru! ◊ sighi a ponni menti a chini ti at cuntzillau! 3. su merí gei seu essiu a fusili, ma essat a chini mi at bistu isparendi! (Pillai)◊ a chini at a nai tres bortas custas oratzionis at a èssi campau de puntu mau ◊ a chine teniat casu, si ndhe cafàt de casu!… 4. chini bolit andai in altu at a èssi abbasciau, chini invecis at a èssi in bàsciu at a èssi postu in altu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu qui? Ingresu who? Ispagnolu ¿quién? Italianu chi Tedescu wer?

chinechisíat , prn: chinisisiat, cinecasiat Definitzione chie (si) siat, css. perssona Sinònimos e contràrios chiesisiat, chincoi, chinecoe, chinisiollat, siachisiat Frases chinisisiat chi dha nerit, custa cosa, est nendi una fàula! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu n'importe qui Ingresu anybody Ispagnolu quienquiera, cualquiera (que) Italianu chiùnque Tedescu wer auch immer.

chinecòe , prn: cinecoe, cinnecoi Definitzione chie (si) siat, css. persona Sinònimos e contràrios chiacoi, chiesisiat, chincoi, siachisíada Frases siat chinecoe depet rispetare custa lè ◊ mutat a cinecoe, ma deo de domu no nce esso! (E.Nieddu)◊ bèngiat cinecoe ca a mimi no m’interessat! Tradutziones Frantzesu n'importe qui Ingresu anyone Ispagnolu quienquiera, cualquiera (que) Italianu chiùnque Tedescu wer auch immer.

chíngalu , nm Definitzione chíndhalu, ixorbedrama po sa seda.

chinghédhu , nm: cignedhu, cingedhu, cinghedhu, singedhu Definitzione tira de cosa, mescamente de pedhe, cun sa tíbbia, o fintzes codriola de acapiare in chintzu, chintórgiu; oru de telu de lana Sinònimos e contràrios chintòglia, chíntula, lorita, tzinta / tzíngulu Frases in su chinghedhu portaiat s'ortigione cun sa màniga trabballada (R.Sardella)◊ mannoi iscudiat a cinghedhu ◊ tzia mi at curtu a chinghedhu ◊ acabbadha, citidi e bufa ca ci no seo piganno su cignedhu! Tradutziones Frantzesu lacet, cordon, ruban Ingresu small belt Ispagnolu oruga Italianu cìntolo, cìngolo Tedescu Band, Raupenband.

chínghere chígnere

chinghidúra , nf Definitzione su chínghere, nau de sa manera Sinònimos e contràrios chintura Frases arratza de chinghidura sa chi ti as fatu… bene ti chinghe!

chíngia chígna