Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

scabeciài , vrb: iscabeciai* Definitzione pònnere o fàere su pische (o fintzes àteru) in bagna o in àtera cosa suciosa (ógiu, aghedu) po pigare sabore o fintzes po dha chistire; nau in cobertantza, furare a fura prana / tunina scabeciada = tonnina posta in ozu (budhida in abba salida, posta in isterzu, cuguzada cun ozu, tupada a sízigu e torrada a budhire) Sinònimos e contràrios arpiai, aungrare, eritare, furai Frases papendi portada unu pratigliedhu cun cuatru olias scabeciaras ◊ si scabèciat sa tunina cun ollu Tradutziones Frantzesu mariner Ingresu to pickle Ispagnolu marinar, escabechar Italianu marinare, méttere sott'òlio Tedescu marinieren, in Öl einlegen.

scabidài , vrb: iscabidare*, scabudai, scaburai Definitzione lassare a càbudu, agoa, lassare addaesegus in su sensu de abbandhonare, lassare istare, bogare de càbudu, lassare de fàere una faina de sighire apustis Sinònimos e contràrios abbandhonare, disamparai, discodiare, irbandhonare, lassai, scabulai / cambare / tasire | ctr. contifizare Frases Gesugristu no tenit ànimas de scaburai ◊ mamma mia, comenti e totu is mamas de su mundu, no tenit fillus de scabudai ◊ teni fidi e no scabudis a Deus! ◊ s'ortu ocannu dh'apu scabidau 2. seu sola e scabudada ◊ in s'ospítziu prangit unu babbu scabudau 3. apusti scabidau de trabballae obiaiant peri is óminis Tradutziones Frantzesu négliger Ingresu to neglect Ispagnolu descuidar Italianu trascurare Tedescu vernachlässigen.

scabidhài , vrb: iscabidhai* Definitzione bogare sa cabitza de sa canna, fàere s'ispiga, nau de is laores chi ispigant; lòmpere, nau fintzes de persona Sinònimos e contràrios iscabissare, ispicare, ispighire Frases candu su trigu iat scabidhau e si fut drimpiu fut cumparta fintzas s'erba mala ◊ sa terra etotu fait cresci su lori: prima su cambu, apustis scabidhat e infinis si drimpit s'ispiga Tradutziones Frantzesu monter en épi Ingresu to ear Ispagnolu espigar Italianu spigare Tedescu Ähren ansetzen.

scabiossài , vrb: scaviossai Definitzione betare in d-unu scabiossu, iscrébigu, o àteru, de logu artu Sinònimos e contràrios imbolare, ispantumare, isperrumai, issussiare Frases nc'eus a scabiossai sèmpiri de prus a fundu ◊ nci dh'at scabiossau conca a bàsciu de susu de una roca ◊ lessintiminci cabai de su trenu, chi no mi nci scabiossu! Tradutziones Frantzesu précipiter Ingresu to precipitate Ispagnolu precipitar, despeñar, arrojar Italianu precipitare Tedescu hinabstürzen.

scabulài , vrb: iscavulai*, scavuai, scavulai, scavulari Definitzione fuliare a un'ala, lassare istare, fintzes betare; bogare de càbudu, lassare de fàere una cosa; foedhandho de laore nou, rèndhere, giare de resa Sinònimos e contràrios betare, foliai, frundhire, imbolare / acabbae, scabidai | ctr. arragolli, chistie, coglire Frases prestu, scavuancedha sa sigareta! ◊ in fàbbrica ant serrau totu: si nci ant scavuau aici… cumenti a petza pudéscia! ◊ scàbula totu e benidindi! ◊ depit scabulai su bufóngiu, su fumóngiu e papai chena sali ◊ fai finta de èssi aintru de unu barribi e scavuadinci a bàsciu 2. scabulamidha, no mi fàcias erriri! ◊ scabulaidedha de prangi, gomai, e prusaprestu agiudaimí a fai custas pabassinas! Tradutziones Frantzesu jeter Ingresu to throw away Ispagnolu arrojar, echar, tirar Italianu buttar via Tedescu wegwerfen.

scadèsciri , vrb: iscadèssere*, scaresci, scarèsciri, scheresci Definitzione passare, essire de sa mente de una cosa chi s'ischit Sinònimos e contràrios ilmentigare, ischèsciri, olvidai, variai | ctr. ammentare, arregordai Frases cunfessu su chi mi est scherésciu in su cunfessori ◊ seus bècius scadéscius in custa terra scadéscia ◊ no mi apu a scarèsciri mai de is finesas tuas ◊ cussu mi dh'apu scherésciu! Tradutziones Frantzesu oublier Ingresu to forget Ispagnolu olvidar Italianu dimenticare Tedescu vergessen.

scadracilài , vrb: iscadranchilare*, scardacilai, scardacillai, scardancilai Definitzione segare is cardanchiles a un'animale (po fàere dannu a su mere) Sinònimos e contràrios irdarcilae, scardanchinare, scarracillai, scarrengibai Frases si ndi arregordais su corrinu de is bacas scardacilladas? ◊ no ant a cantai prus su prantu po is tírrias ne is revesas chi scardancillant is bacas Tradutziones Frantzesu couper le jarret Ingresu to cut the hocks Ispagnolu desjarretar Italianu sgarrettare Tedescu die Hachsen durchschneiden.

scadrancài , vrb: iscadancare*, scardancai Definitzione istacare sa cadanca; tirare o bogare de fundhu, de is arraighinas, iscosciare, orrugare totu (nau de cosa firma)/ s. una porta = betàrendhe una zanna, iscancarare Sinònimos e contràrios irfraigare, iscancarai, iscratzare, ispitzigare, tostare / irraighinare 2. su partiri suu fiat istau coment'e a ndi scardancai una mata de terra ◊ is piciochedhus nd'iant scardancau is téulas de teulara ◊ is maistas fiant pagadas po ndi scadrancai dónnia fuedhu chi iaus imparau de babbu e mamma Tradutziones Frantzesu crocheter Ingresu to force open Ispagnolu descerrajar, forzar Italianu scassinare Tedescu aufbrechen.

scadrigiài , vrb: iscardigiai*, scardigiai Definitzione fàere caente, su si frigare is manos po si dhas caentare; imbudhidare a meda; nau in cobertantza, foedhare cun tzacu, ferenandho, arrennegare / donai una scadrigiada de… = dare una bella passada de… (corpos, presone e gai) Sinònimos e contràrios caentare / abbrigai, cardiare, ingrujare Frases bufa ca ti scadrígiat pagu pagu! ◊ unu tzichedhu de binu ti scadrígiat prus de su craboni ◊ sa genti intrat impriutzia, si scardígiat is manus in su fogu fintzas a dhi torrai carrítzia in trempas 2. scardigendusí sempri de prus, si fiant ghetaus apari, iscarrafiaus e mussiaus Tradutziones Frantzesu chauffer Ingresu to heat (up) Ispagnolu calentar Italianu scaldare Tedescu wärmen.

scadrogài , vrb: iscrodocare*, scardogai, scodrogai, scordocai, scordogai Definitzione bogare de pare, nau mescamente de ossos, de is crogas Sinònimos e contràrios iderrigari, illumbai, illumbedhare, irdroghillae, irrenare, isarrigai, iscrocare 1, sdellocai, isderenare Frases pesa de mesu ca bandu a dhu circai: chi dh'aferru dhu scadrogu! ◊ est totu struciendusí: nau ca est sannori chi si scadrogat! ◊ nchi dhu scodroghit sa manu de sa dustítzia! ◊ agiummai mi scardogu su tzugu acomenti mi as fatu furriai! 2. custus sàndalus si funt totu scordogaus 3. su soli mi scardogat Tradutziones Frantzesu se fouler, se luxer Ingresu to dislocate Ispagnolu dislocar, torcer Italianu slogare Tedescu verrenken.

scalaxíri , vrb: scaligiri, scalixiri Definitzione nau de ccn., essire o fàere làngiu, in cara mala, in cara che sa tela Sinònimos e contràrios apedhuncare, illangiare, irromasire, isminunchire, istincare, scaliri, slangiri / incerai Frases ti fiast scalaxia ◊ Minnia si scalixiat sempri prus, dí po dí su tziu dha biriat mortoxinendusí Tradutziones Frantzesu maigrir Ingresu to make thin Ispagnolu adelgazar Italianu dimagrire Tedescu abnehmen.

scallentài , vrb: iscajentare*, scaxentai Definitzione fàere caente meda; nau in cobertantza, su si arrennegare, artzare sa boghe foedhandho Sinònimos e contràrios imbudhighinare, iscaldire 2. chi dha pigu a buciconis dha scallentu dèu!… Tradutziones Frantzesu surchauffer Ingresu to overheat Ispagnolu recalentar Italianu surriscaldare Tedescu überhitzen.

scallitài , vrb: scatibai, scatilai, sgalitai, sgatilai Definitzione bogare de pare is pilos de conca cun su pètene, a petenadura; fintzes fàere scafa, segare male is pilos, túndhere de no arresurtare una segadura parívile Sinònimos e contràrios ispertare 1, ispizare, pantonai, scabitai | ctr. abberrisonare Tradutziones Frantzesu peigner Ingresu to let one's hair down Ispagnolu peinar, desenmarañar Italianu strigare Tedescu entwirren.

scambillài , vrb: scambixai Definitzione pònnere a s’afaiu, a tréulu, fintzes iscambiare una cosa cun àtera in fadhina; pèrdere o segare parte de una cabidhada de istrègios oguales Sinònimos e contràrios iscopiai, iscumpagnare, iscumpanzinare, isgualare, isperzeniare / agiolotare, atrepillai, stragamullai, studugai, trumbugliai Maneras de nàrrere csn: scambillai su prétziu = fàghere prétzios diferentes po cosas chi si bendhent paris; scambillai una cópia (fintzas de personas, de unu fiotu)= iscrobare, pèrderesi Frases abarraus totus acanta de pari: no si scambilleas! ◊ cussas chi s'intendiant fiant brebeis scambilladas ◊ cussa s'est scambillada de su grupu e s'at fatu penai unas cantu oras circhendi! ◊ ge no ant a scambillai is pipius in s’ospidali?! 2. cun cussu chi ti est arrutu a terra mi as scambillau is càlixis bellus ◊ su Sedhoresu proponit de scambillai is prétzius fadendi tres arrialis a is crapitas e cincuanta francus a is corrias Ètimu itl. scombigliare Tradutziones Frantzesu bouleverser, dépareiller Ingresu to upset Ispagnolu desordenar Italianu scompigliare Tedescu durcheinenderbringen.

scambitài , vrb Definitzione nau mescamente de pipios, mòvere is cambas, istare a su move move cun is cambas Sinònimos e contràrios acambitai, iscambaritare, sciampitai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu gigoter Ingresu to kick about Ispagnolu patalear Italianu sgambettare Tedescu strampeln.

scampaniài, scampaniàri , vrb: iscampaniai Definitzione apèrrere in campu, deunudotu; nau de unu malàidu in letu, iscarragiare Sinònimos e contràrios ilbambarriare, ispampanai, ispamparinare, ispamporionare, sparrancai 2. candu seus sudaus, su si scampaniari noxit Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu ouvrir grand Ingresu to open wide Ispagnolu abrir de par en par Italianu spalancare Tedescu aufreißen.

scanài , vrb Definitzione nau de su cane, candho paret isalidendhe assupandho a limba fora Sinònimos e contràrios acaogare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu haleter Ingresu to pant Ispagnolu jadeante Italianu trafelare Tedescu keuchen.

scandèssi, scandèssiri , vrb Definitzione fàere biancu càndhidu, samunandho s'orrobba Sinònimos e contràrios candessi, candhizare, irbianchire, scandixai Ètimu spn. excandecer Tradutziones Frantzesu blanchir Ingresu to bleach Ispagnolu blanquear Italianu candeggiare Tedescu bleichen.

scanníri , vrb: ischinniri*, schinniri Definitzione apèrrere che canna, apèrrere, fàere un'isperradura chi pagu pagu si biet (coment'e unu filu) Sinònimos e contràrios abbèrrere, afilai, cannire, filiri, fresai, sacai, sinniai Tradutziones Frantzesu lézarder Ingresu to damage Ispagnolu lesionar Italianu lesionare Tedescu beschädigen.

scarangiài , vrb: iscarangiai*, scarrangiai, schiringiai, schirringiai Definitzione naendho de gennas o fentanas, apèrrere unu pagu, lassare ne aperta e ne serrada deunudotu / s. a arriri = abbèrrere sas laras coment'e pro ríere Sinònimos e contràrios imbasare, irganzare, iscanzire, ischinzare, scaravangiai, sucunzare, tambai Frases comenti dèu mi schiríngiu a arriri sa pipia puru arrit asseliada ◊ poni scrutzonis niedhus a guàrdia de sa tancadura, chi nisciunus scaringit is portas! ◊ portat is ogus scarangiaus Tradutziones Frantzesu entrouvrir Ingresu to half-close Ispagnolu entornar, entreabrir Italianu socchiùdere Tedescu halb schließen.